گنجور

شمارهٔ ۴۹۳

گرمه به زمین باشد آن زهره جبین باشد
دوری طلبد از ماه نیز چنین باشد
نتوان طلب بوسی کرد از لب خندانش
حلوا نتوان خوردن هرگه نمکین باشد
بی ذکر دی نبود از باد دهانش دل
تا در خم ابرویش دله گوشه نشین باشد
زین خاک درم بادا رخ دور اگر روئی
چون روی من خاکی در روی زمین باشد
خط گرد بگره لب نقش دهنش پیدا
انگشت نما خانم از نقش نگین باشد
زین نکته که هست آن رو از خلد برین خوشتر
گر زلف نه پیچد و خال تو برین باشد
گفتار کمال ارزد هر بیت به دیوانی
یک نکته ازین دفتر گفتیم و همین باشد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرمه به زمین باشد آن زهره جبین باشد
دوری طلبد از ماه نیز چنین باشد
هوش مصنوعی: اگر زمین گرم باشد، آن زهره (که به معنای زیبایی است) بر پیشانی است و دوری، مانند ماه، به آن جاذبه می‌دهد.
نتوان طلب بوسی کرد از لب خندانش
حلوا نتوان خوردن هرگه نمکین باشد
هوش مصنوعی: نمی‌توان از لب خندانش تقاضای محبت کرد؛ چون نمی‌توان از او چیزی خوشمزه دریافت کرد و همیشه طعمی تلخ دارد.
بی ذکر دی نبود از باد دهانش دل
تا در خم ابرویش دله گوشه نشین باشد
هوش مصنوعی: اگر به یاد او نباشم، دل من از لبانش به دست باد نمی‌افتد، چون در انحنای ابرویش، دلم همیشه در گوشه‌ای پنهان است.
زین خاک درم بادا رخ دور اگر روئی
چون روی من خاکی در روی زمین باشد
هوش مصنوعی: اگر از این خاکی که در آن زندگی می‌کنم، دور شوی، ممکن است حتی در سرزمین دیگری هم مانندی چهره من پیدا شود.
خط گرد بگره لب نقش دهنش پیدا
انگشت نما خانم از نقش نگین باشد
هوش مصنوعی: لب‌های او به شکل گرد و زیباست و طرحی که بر آن‌ها نقش بسته، به وضوح نظر را جلب می‌کند. خانم، مانند نقش نگین، توجه را به خود معطوف می‌کند.
زین نکته که هست آن رو از خلد برین خوشتر
گر زلف نه پیچد و خال تو برین باشد
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر زلفی که به زیبایی پیچیده نشده، در کنار خالی بر روی چهره‌ات باشد، هیچ چیز در بهشت از آن زیباتر نیست. به عبارتی، زیبایی طبیعی و ساده تو حتی از زیبایی‌های مجلل و عالی بهشت هم بیشتر است.
گفتار کمال ارزد هر بیت به دیوانی
یک نکته ازین دفتر گفتیم و همین باشد
هوش مصنوعی: سخنان کمال هر یک از اشعار ارزشی به اندازه یک دفتر دارند. ما تنها یک نکته از این دفتر را بیان کردیم و همین کافی است.

حاشیه ها

1399/06/19 11:09
علی رنجبر

مصرع دوم بیت اول به این صورت تصحیح گردد:
دوری طلبد از ما،مه نیز چنین باشد.

1401/06/23 12:08
ع.ر.گوهر

سلام 
مصراع دوم بیت اول باتوجه به وزن ممکن است اینگونه باشد :

گرمه به زمین باشد آن زهره جبین باشد

دوری طلبد از ماه <<او>>نیز چنین باشد