گنجور

شمارهٔ ۱۸

جهانی پر ز مقصود است راهی روشن و پیدا
دریغا تشنه لب خواهیم مردن بر لب دریا
کسی کز طلعت خورشید جز گرمی نمی بیند
دلا معذور می دارش که دارد چشم نابینا
به بوی وصل او می خور غم هجران که خوش باشد
کشیدن زحمت خارا برای راحت خرما
جناب عشق بسی عالی است موسی همتی باید
که نتوان بر چنان طوری شدن بی همت والا
چو با خود همسفر باشی در این ره بارها افتی
که بارت آبگینه است و رهت پر خار و پر خارا
گرت دانستن علم حروفست آرزو صوفی
نخست افعال نیکو کن چه سود از خواندن اسما
ز چشم و زلف او عاشق کجا یابد حضور دل
که در هر گوشه ای فتنه است و در هر حلقه ای غوغا
ز خورشید جمال او شب زنده دلان روشن
به دور قد او بگرفت کار عاشقان بالا
مگو اصحاب دل رفتند و شهر عشق شد خالی
جهان پر شمس تبریزست مردی کو چو مولانا
به کنج ایمنی نتوان نشست از چشم و زلف وی
که در هر جانبی شور است و در هر خانه ای یغما
به نااهل ار نشان دادی کمال از خاک درگاهش
کشیدی کحل بینایی ولی در دیده اعما

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جهانی پر ز مقصود است راهی روشن و پیدا
دریغا تشنه لب خواهیم مردن بر لب دریا
هوش مصنوعی: دنیا پر از هدف‌ها و مقاصد است و راهی روشن و واضح برای رسیدن به آن‌ها وجود دارد. اما افسوس ما بر لب دریا خواهیم مرد، در حالی که تشنه و حریص به آن مقاصد هستیم.
کسی کز طلعت خورشید جز گرمی نمی بیند
دلا معذور می دارش که دارد چشم نابینا
هوش مصنوعی: کسی که فقط از زیبایی تابش آفتاب گرما را حس می‌کند، نباید او را سرزنش کنی؛ زیرا او چشمی ندارد که زیبایی‌ها را ببیند.
به بوی وصل او می خور غم هجران که خوش باشد
کشیدن زحمت خارا برای راحت خرما
هوش مصنوعی: به عطر و بوی ملاقات محبوب فکر کن و از غم دوری او ناراحت نباش، زیرا اینکه برای رسیدن به خوشی و آسایش زحمت بکشی، لذت‌بخش‌تر از آن است که بدون تلاش به راحتی دست پیدا کنی.
جناب عشق بسی عالی است موسی همتی باید
که نتوان بر چنان طوری شدن بی همت والا
هوش مصنوعی: عشق بسیار والایی است و برای رسیدن به آن نیاز به اراده‌ای قوی داریم، زیرا بدون همت و تلاش نمی‌توان به چنین مرتبه بلندی دست یافت.
چو با خود همسفر باشی در این ره بارها افتی
که بارت آبگینه است و رهت پر خار و پر خارا
هوش مصنوعی: اگر در این مسیر همسفر خودت باشی، بارها به زمین خواهی افتاد؛ زیرا بار تو نازک و شکننده است و این راه پر از موانع و سختی‌هاست.
گرت دانستن علم حروفست آرزو صوفی
نخست افعال نیکو کن چه سود از خواندن اسما
هوش مصنوعی: اگر به دنبال دانستن علم حروف هستی، ابتدا باید اعمال نیکو انجام دهی، زیرا از خواندن نام‌ها هیچ سودی نخواهی برد.
ز چشم و زلف او عاشق کجا یابد حضور دل
که در هر گوشه ای فتنه است و در هر حلقه ای غوغا
هوش مصنوعی: عاشق نمی‌تواند در دل آرامش بگیرد، زیرا در هر گوشه‌ای جذبه‌ای و در هر جایی شور و هیجانی وجود دارد که او را مشغول می‌کند.
ز خورشید جمال او شب زنده دلان روشن
به دور قد او بگرفت کار عاشقان بالا
هوش مصنوعی: چهره زیبا و نورانی او، دل شب‌زنده‌داران را روشن کرده است و عشق‌ورزان برای او چه بلندی و عظمت یافته‌اند.
مگو اصحاب دل رفتند و شهر عشق شد خالی
جهان پر شمس تبریزست مردی کو چو مولانا
هوش مصنوعی: نگو که دوستان دل رفته‌اند و شهر عشق خالی شده است؛ چرا که جهان پر از نور شمس تبریز است و مردی همانند مولانا وجود دارد.
به کنج ایمنی نتوان نشست از چشم و زلف وی
که در هر جانبی شور است و در هر خانه ای یغما
هوش مصنوعی: نمی‌توان در آرامش و امنیت زندگی کرد، زیرا زیبایی و جذابیت او همه جا حضور دارند و در هر مکان و خانه‌ای جلب توجه می‌کنند و شور و شوق ایجاد می‌کنند.
به نااهل ار نشان دادی کمال از خاک درگاهش
کشیدی کحل بینایی ولی در دیده اعما
هوش مصنوعی: اگر به فردی ناشایست توانایی‌ها و زیبایی‌های خود را نشان بدهی، او از تو بهره‌ نخواهد برد و فقط ضعف‌های خود را بیشتر نمایان می‌کند، در حالی که در دیدگاه دیگران ممکن است به بزرگ‌منشی تو پی ببرند.

حاشیه ها

1400/01/20 18:04

مگو ارباب دل رفتند و شهر عشق شد خالی. جهان پر شمس تبریز است کو شخصی چو مولانا. در کتاب هدایت العرفان مصنف میان محمد عمر جان قندهاری 1359

1401/06/12 00:09
مسعود ناظم زاده سیروس

مگو اصحاب دل رفتند و شهر عشق شد خالی.

مگو صحیح است.