گنجور

شمارهٔ ۱۰۵۲

گر زلف خود به فتنه و شوخی رها کنی
سرهای ما کشان همه در زیر پا کنی
گفتی نمایمت رخ و کامت ز لب دهم
لطفیست این و مهر تو اینها کجا کنی
شوخی فراغ از آتش و آبت از آن مدام
در دل مقام سازی و در دیده جا کنی
من آن نی ام که ناله کنم از تو چون قلم
گر خود به تیغ، بند ز بندم جدا کنی
بر عاشقان حیب که یک یک جفا کند
از نو به ای رقیب که صد صد وفا کنی
دیدی صفای عارضش ای دیده گریه چیست
بعد از صفا به گریه چرا ماجرا کنی
آن خط همیشه مشک خطا خواندن کمال
در یک خط ای عجب ز چه چندین خطا کنی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر زلف خود به فتنه و شوخی رها کنی
سرهای ما کشان همه در زیر پا کنی
هوش مصنوعی: اگر زلف خود را به شیطنت و بازی رها کنی، همه ما را که سر به زیر هستیم، زیر پا خواهی کرد.
گفتی نمایمت رخ و کامت ز لب دهم
لطفیست این و مهر تو اینها کجا کنی
هوش مصنوعی: گفتی که چهره‌ات را به من نشان خواهی داد و از لب‌هایم کامت را می‌چشم. این کار لطف و محبت است، اما مهر تو این کارها را کجا انجام می‌دهد؟
شوخی فراغ از آتش و آبت از آن مدام
در دل مقام سازی و در دیده جا کنی
هوش مصنوعی: به شوخی و با آرامش از آتش دل بر خیز، و همواره در دل به نیایشی بپرداز و در نگاه دیگران به جا و محترم باش.
من آن نی ام که ناله کنم از تو چون قلم
گر خود به تیغ، بند ز بندم جدا کنی
هوش مصنوعی: من آن بادیه‌نشین نیستم که از تو گله کنم؛ اگر تو هم بخواهی با کمال قدرت به من آسیب بزنی، من در برابر آن سکوت می‌کنم و هیچ ناله‌ای نخواهم کرد.
بر عاشقان حیب که یک یک جفا کند
از نو به ای رقیب که صد صد وفا کنی
هوش مصنوعی: ای رقیب، تو که به عشق‌ورزان آسیب می‌زنی و به آن‌ها بی‌رحمی می‌کنی، برعکس تو باید بدانی که عشق واقعی به آنها وفاداری و محبت بسیار می‌دهد.
دیدی صفای عارضش ای دیده گریه چیست
بعد از صفا به گریه چرا ماجرا کنی
هوش مصنوعی: آیا تا به حال زیبایی چهره‌اش را دیده‌ای؟ ای چشمانم، چرا بعد از این زیبایی به گریه می‌افتی و ماجرا را به این نقطه می‌کشی؟
آن خط همیشه مشک خطا خواندن کمال
در یک خط ای عجب ز چه چندین خطا کنی
هوش مصنوعی: این سخن به این معناست که همیشه اشتباهاتی وجود دارد که ممکن است بر سر یک مسئله ساده ایجاد شوند. تعجب آور است که با وجود اینکه تنها یک نکته برجسته وجود دارد، باز هم در آن نکته‌ی ساده دقت کافی نمی‌شود و اشتباهات زیادی رخ می‌دهد.