گنجور

شمارهٔ ۱۰۲۹

راز معشوق حدیثیست نهان‌داشتنی
ای صبا پیش کس از قصه ما دم نزنی
شمع میخواست که راند سخن راز
نیک بودش که بر آمد به زبان سوختنی
خلوت راز واعظا نعرهٔ مستانه کجا و تو کجا
عاشقی ناشده گرمی مکن ای ناشدنی
شیشه رند توان زیر قدم زور شکست
قدم آن باشد و مردی که خمارش شکنی
پیرهن گر تنت آزرد چه پوشی آن را
عیب یوسف نتوان کرد به نازک‌بدنی
غنچه پیش دهنت لب به حدیثی نگشود
رسم خجلت‌زدگان است بلی کم‌سخنی
گفته بودی سرت از تیغ رهانیم کمال
زنده گردم ز سر این وعده چو دریا نکنی

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

راز معشوق حدیثیست نهان‌داشتنی
ای صبا پیش کس از قصه ما دم نزنی
هوش مصنوعی: راز و داستان معشوق چیزی است که باید پنهان بماند، ای نسیم، پیش هیچ‌کس از قصه ما سخن نگو.
شمع میخواست که راند سخن راز
نیک بودش که بر آمد به زبان سوختنی
هوش مصنوعی: شمع می‌خواست رازی را بگوید و چون قبول داشت که این راز خوب است، برای بیان آن شعله‌ور شد.
خلوت راز واعظا نعرهٔ مستانه کجا و تو کجا
عاشقی ناشده گرمی مکن ای ناشدنی
هوش مصنوعی: در اینجا به راز و حقیقتی اشاره شده که به وسیله واعظان و نداهای مستانه به آن پرداخته می‌شود. این نکته به وضوح بیان می‌کند که عشق واقعی و عمیق با ظواهر فاصله دارد و به همگان نشان می‌دهد که عشق ناشده و واقعی، نمی‌تواند با صحبت‌ها و ظواهر سطحی مقایسه شود. بنابراین، از کسی که هنوز به درک واقعی عشق نرسیده انتظار نرود، زیرا این احساسات به سادگی به دست نمی‌آید.
شیشه رند توان زیر قدم زور شکست
قدم آن باشد و مردی که خمارش شکنی
هوش مصنوعی: شیشه ای که مست و شاداب است، اگر زیر پا بیفتد و شکسته شود، نشان از قدرت و مردانگی کسی دارد که آن را شکسته است.
پیرهن گر تنت آزرد چه پوشی آن را
عیب یوسف نتوان کرد به نازک‌بدنی
هوش مصنوعی: اگر پیراهنی بر بدنت زخم می‌زند، چه فایده‌ای دارد که آن را بپوشی؟ زیبایی یوسف را نمی‌توان به خاطر نازکی بدنش زیر سوال برد.
غنچه پیش دهنت لب به حدیثی نگشود
رسم خجلت‌زدگان است بلی کم‌سخنی
هوش مصنوعی: غنچه نزدیک لبت به صحبت نمی‌آید، چرا که این رفتار مخصوص کسانی است که از خجالت کم‌سخن هستند.
گفته بودی سرت از تیغ رهانیم کمال
زنده گردم ز سر این وعده چو دریا نکنی
هوش مصنوعی: گفته بودی که ما تو را از خطر نجات می‌دهیم، وقتی که این وعده را عملی نکنی، من نمی‌توانم زنده بمانم.