شمارهٔ ۱۲۰
باز رهبینان نشان از قرب منزل میدهند
ترسکارانِ طریق عشق را دل میدهند
شیوهٔ لطف و کرم بنگر که در دیوان حشر
جرم میگیرند و رحمت در مقابل میدهند
گر نعیم وصل خواهی مشکلی بر خود ببین
کاین سعادت با دل آسوده مشکل میدهند
هرکجا تقسیم احسان میکنند ارباب دل
تحفهٔ مقبول را اول به قابل میدهند
ساقیا از ساغر دوران میِ راحت منوش
کاندر این شربت به آخر زهر قاتل میدهند
میدهند اشک خیالی را بتان رنگ عقیق
آب روی است آنچه سلطانان به سایل میدهند
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
باز رهبینان نشان از قرب منزل میدهند
ترسکارانِ طریق عشق را دل میدهند
هوش مصنوعی: کسانی که در مسیر عشق پیشرفت کردهاند، نشانههایی از نزدیکی به هدف و سر منزل را به دیگران نشان میدهند. اما افرادی که از این راه ترس دارند، به راحتی دل خود را به آنچه که مییابند، میسپارند.
شیوهٔ لطف و کرم بنگر که در دیوان حشر
جرم میگیرند و رحمت در مقابل میدهند
هوش مصنوعی: نحوهٔ محبت و بخشش را ببین که در روز قیامت، با وجود همهٔ گناهان، رحمت و بخشش به ما عطا میشود.
گر نعیم وصل خواهی مشکلی بر خود ببین
کاین سعادت با دل آسوده مشکل میدهند
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به لذت وصل دست یابی، باید با مشکلاتی در درون خود روبهرو شوی، زیرا این خوشبختی فقط به دلهای آرام و بیدغدغه داده نمیشود.
هرکجا تقسیم احسان میکنند ارباب دل
تحفهٔ مقبول را اول به قابل میدهند
هوش مصنوعی: هر جا که خوبیها و نعمتها تقسیم میشود، افرادی که دلهای بزرگی دارند، نخستین بخششهای پسندیده را به کسانی هدیه میدهند که شایستهتر و مناسبتر هستند.
ساقیا از ساغر دوران میِ راحت منوش
کاندر این شربت به آخر زهر قاتل میدهند
هوش مصنوعی: ای ساقی، از کاسه زندگیام، شراب آرامش را برایم مریز، زیرا در این نوشیدنی در پایان، زهر کشندهای وجود دارد.
میدهند اشک خیالی را بتان رنگ عقیق
آب روی است آنچه سلطانان به سایل میدهند
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به زیبایی و نازکی احساسی اشاره دارد که به شکل اشک خیال به تصویر کشیده شده است. او آن را با رنگ و جلوههای دلربای عقیق مقایسه میکند. در واقع، شاعر میخواهد بگوید که این احساسات و زیباییهایی که در دنیای خیال برای او رخ میدهد، ارزش و معنایی دارند که قابل مقایسه با هدایایی است که پادشاهان به یاران و درباریان خود میدهند. به عبارت دیگر، زیبایی و عمق این احساسات، همچون هدایای گرانبهای پادشاهانه، ارزشمند و دلنشین است.

خیالی بخارایی