رباعی ۹۳
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوانش ها
رباعی ۹۳ به خوانش سهیل قاسمی
حاشیه ها
مصرع نخست، چون نیست... درست است.
قدیم بودن دنیا قولی کفر امیز بوده که البته بعضی ها ان را گفته اند و البته رنجش را هم برده اند
"قدیم و مُحدَث"
چون نیست مُقامِ ما در این دَهر، مُقیم
پس بی مِی و معشوق خطائیست عظیم
تا کِی ز قدیم و مُحدَث امیّدم و بیم؟
چون من رفتم، جهان چه مُحدَث چه قدیم
- مُقام: جایگاه
- دَهر: دنیا، جهان
- مُقیم: همیشگی و جاودان
- قدیم/ مُحدَث (1): نامی از نام های خداوند/ نامی از نام های قرآن مجید
- امید و بیم : امیدِ بهشت و ترسِ از جهنم
- مُحدَث (2): نظریه فلسفی ای که می گوید جهان هستی برای مدّت زمانی نبوده و سپس به وجود آمده است
- قدیم (2): نظریه فلسفی که به ازلی بودن جهان هستی و بودن آن از آغازِ آفرینش تاکید دارد.
برداشت آزاد:
چون زندگی ما در این دنیا همیشگی نیست، بنابراین بدون شادمانی و با اندوه و رنج زندگی کردن اشتباهی بسیار بزرگ است. تا چه زمانی قرار است بخاطر ترسِ بیجا از خدا و قرآن و رفتنِ به بهشت یا جهنّم که ساخته شده یِ ذهنِ عده ای است ، از شاد زیستن و عشق ورزیدن که از نعمتها و الطافِ خداوندی است، خود را بی بهره کنیم؟ تا چه زمانی قرار است بخاطر افکار ِبیهوده که این دنیا چطور و چه موقع بوجود آمده و سوال هایی از این دست، عَمر خود را تلف کرده و خود را از زندگی کردن محروم کنیم!
چو امکانِ خُلود ای دل در این فیروزه ایوان نیست
مَجالِ عیش فرصت دان به فیروزی و بِهروزی
سخن در پرده می گویم چو گُل از غنچه بیرون آی
که بیش از پنج روزی نیست حُکمِ میرِ نوروزی
به عُجبِ علم نتوان شد زِ اسبابِ طَرب محروم
بیا ساقی که جاهل را هَنیتر می رسد روزی
دیوان حافظ » غزل 454
- خُلود: جاودانگی، همیشه بودن
- فیروزه ایوان: آسمان آبی، دنیا
- حُکمِ میرِنوروزی: اشاره به رسمی کهن است که براساس آن از روز نهم تا پایان روز سیزدهم فروردین، یک نفر را برای خنده و شادمانی به عنوان پادشاه بر تخت می نشاندند واطرافیان نیز اوامر او را اجرا و به شادمانی می پرداختند.
- عُجب: خودپسندی، فخرفروشی
- عُجبِ عِلم: غروری است که در دانشگاهیان و علما وجود دارد که خود را متمایز از مردم عادی می دانند! و به همین دلیل از خیلی از لذت هایی که مردم عادی از آن بهره می برند، خود را بی نصیب می کنند
- اسبابِ طَرب: شادمانی
- هَنیتر: گواراتر، بدون دردسر
- چو امکانِ خُلود ای دل در این فیروزه ایوان نیست: ای دل وقتی که قرار است همه چیز در زیرِ این آسمانِ آبی نابود شود و هیچ چیز و هیچ کس در این دنیا جاودان نیست
- مَجالِ عیش فرصت دان به فیروزی و بهروزی: پس با شادکامی و داشتن اوقاتِ خوش سپاسگزار و قدردانِ این فرصتِ زندگی باش
- سخن در پرده می گویم چو گُل از غنچه بیرون آی: سربسته و مختصر به تو می گویم که همچون گُل از پرده یِ خودخواهی و خودپسندی بیرون بیا و بی دریغ و بدونِ توقع, به دیگران خوبی کن و شادی ببخش
- که بیش از پنج روزی نیست حُکمِ میرِ نوروزی: که شادابی و جوانی همانند پادشاهیِ میرِ نوروزی ناپایدار و زودگذر است. این پنج روزه یِ عُمر را غنیمت دان و در شادمان کردن دیگران سهیم باش که خیلی زودتر از آنچه که می پنداری زندگیت به پایان خواهد رسید
- به عُجبِ علم نتوان شد زِ اسبابِ طرب محروم: نباید بخاطرِ غرور و تَوهم بیجایِ علمی و خوددانشمند بینی! خود را از لذتِ زندگی کردن محروم کرد!
- بیا ساقی که جاهل را هَنیتر می رسد روزی: ای ساقی (خطاب به همه ما که توانایی خوشحال بودن و خوشحال کردنِ دیگران را داریم) بیا مثلِ کودکان که از گیر و دارِ این دنیا آسوده اند, ما نیز خود را به نفهمی زده که از قدیم گفته اند، قسمت و روزیِ افراد نادان گواراتر و بدونِ دردسر می رسد