گنجور

رباعی شمارهٔ ۹۸

یک نان به دو روز اگر بود حاصل مرد
از کوزه شکسته‌ای دمی آبی سرد
مأمور کم از خودی چرا باید بود
یا خدمت چون خودی چرا باید کرد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یک نان به دو روز اگر بود حاصل مرد
از کوزه شکسته‌ای دمی آبی سرد
هوش مصنوعی: اگر فردی در زندگی‌اش تنها یک نان برای دو روز داشته باشد، نشان‌دهنده این است که او به زحمت و تلاش بسنده نکرده و از ظرفیت‌هایش به درستی استفاده نکرده است. در واقع، اگر فردی فقط از یک کوزه‌ی شکسته آب سردی بیاورد، نشان‌دهنده این است که در پس تلاش‌هایش، به نتیجه‌های اندک و ناپایدار دست یافته است. این بیان می‌گوید که ممکن است برای دستیابی به موفقیت، تلاش و کار بیشتری لازم باشد.
مأمور کم از خودی چرا باید بود
یا خدمت چون خودی چرا باید کرد
هوش مصنوعی: چرا باید از خود واقعی‌ام فاصله بگیرم و به وظایف و خدمات دیگران بپردازم؟

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۹۸ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۹۸ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۹۸ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۹۸ به خوانش علی قلندری
رباعی شمارهٔ ۹۸ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1391/02/13 12:05
بهرام مشهور

مقایسه آزادگی و مردانگی خیّام و زمانه اش با ما و زمانه ما که سرمایه داری تا مغز استخوانمان رفته و برای اندکی پاداش و اضافه حقوق ، مأمور کم از خود می شویم و خدمت چون خود می کنیم !

1391/08/19 18:11
حامد

خیلی قشنگ گفتین آقای بهرام، ممنون

1394/05/11 13:08

منظور حضرت خیام این نیست که خدمت چون خودی نکنیم. بلکه اینه که خدمت ادمهایی که مغرور و خود خواه هستن نکنیم. بر میگرده به رفتار انسانها من حاظرم جانمو برا انسانی که با اخلاقه وفروتنی میکنه بدم.

1394/06/23 17:08
مهدی پژوهنده

سلام
در انتساب این رباعی به خیام مطمئنید?
من قبلا در جایی آن را منسوب به ابن یمین دیده ام.

1397/10/26 17:12
حسین معتقدی فرد

به نظر می رسد درنوشتن شعردقت ادبی نشده زیرا مفهوم دو مصراع سوم وچهارم یکی است درحالیکه باید متضادباشد:مخدوم کم ازخودی چرا باید بود=یاخدمت چون خودی چرا باید کرد" صحیح ترومفهوم زیباتری را می رساند با احترام به نظرات سایرین

1398/11/05 11:02
روح اله

در مصرع سوم کلمه مامور غلط هست بلکه محکوم درسته
در معنی هم اگر دقت شود محکوم پرمعنی تر هست.

1399/02/21 12:04
احمد نیکو

یک نان به دو روز اگر شود حاصل مرد
وز کوزه شکسته ای دمی آب سرد
محکوم کم از خودی چرا باید بود؟
یا خدمت چون خودی چرا باید کرد؟

1399/03/31 13:05
بلادی

مخدوم کم از خودی چرا باید بود
یا خدمت چون خودی چرا باید کرد

1399/04/06 22:07
سـنا ----

این مرا بیشتر به یاد ابن یمین، شاعر کشاورز پیشه دوره سربداران می اندازد که در قطعه ای هم می گوید:
اگر دو گاو به دست آوریّ و مزرعه ای
یکی وزیر و دگر را امیر نام کنی
هزار مرتبه بهتر که بامدادِ پگاه
کمر ببندی و بر چون خودی سلام کنی

1399/04/06 22:07
سینا ----

ببخشید اسمم را اشتباه نوشته بودم در حاشیه پیشین

1399/12/23 18:02
E

در مورد مصرع سوم باید بگم که حضرت خیام درست گفتند چرا که مفهوم مصرع سوم اینه که نباید مامور انسانهای پایین تر از سطح خودمون بشیم یا به طوری داره بیان میکنه که نباید به زیر دستیمون زور بگیم و در مصرع بعدش خودش رو در بعد دوم قرار داده که نباید برده بالا دستی هامون بشیم منظورشون اینه که همه انسانها برابرند چه حاکم چه انسان های فقیر

1401/05/16 14:08
حبیب شاکر

سلام بر دوستان گرام

چون می گذرد جهان چه آسان و چه سخت 

گه خفته به خاکیم و گه آسوده به تخت 

دیگر ز چه رو منت دونان بردن 

چون هر که خورد سهم خود از سفره بخت 

سپاس از یاران

1401/10/23 22:12
Ali Hoseni

با سلام،شعر بالا کاملا درسته تو شعر دیگه میگه انکه نه در خدمت کسیه نه کسی خدمتش خوش جهانی داره تو اینم میگه تو مصرع سوم میگه رئیس کسی نباش و مصرع چهارم زیر دست کسی نباش منظور از مامور کم از خودی اینه دیگه رئیس کسی نشو ب کسی زور نگو اون کم از خودی یکم گمراه کنندس