با سلام من دنبال این رباعی از حضرت خیام بودم که در سایت شما اثری از آن پیدا نکردم ولی در سایت های دیگر بود. اگر واقعا متعلق به جناب خیام هست لطفا شما نیز آن را درج کنید.
گردون نگری ز قد فرسوده ماست
جیحون اثری ز اشک آلوده ماست
دوزخ شرری ز رنج بیهوده ماست
فردوس دمی ز وقت آسودهماست

جیحون اثری ز اشک پالوده ی ماست دوست عزیز نه آلوده

می گوید روزگار هیچ انسانی را نمی آفریند که سپس او را نابود و تبدیل به خاک نکند.
و اگر ابر به جای آبِ دریاها، خاک را به بالا میکشید، به جای قطره های آب، خون انسانهای «عزیز» بود که بر روی زمین می بارید.
خیام انسانها را با صفتهایی چون نازنین، گل، و عزیز خطاب میکرد و برای دردها و رنجها هیچ مشکلی نداشت که آفریننده را مورد پرسش و حتی غضب خود قرار دهد.

یعنی شعر می گوید زمانی که ابر مثل اب که میگیره و تبخیر میکنه به جایش خاک بگیره و تبخیر کنه تا روز قیامت خون انسان های که مرده ودر خاک مدفون شده اند که عزیزا ن ما هستند می بارد

البته به نظرم بیت دوم از مفهوم متفاوتی برخورداره .
در حقیقت خیام به این موضوع اشاره میکنند که انسان وقتی که دچار مشکلات و سختی‌ها ودرد رنج میشه ، دوزخ و جهنم را متصور میشه .
زمانی هم که از آسودگی و آرامش برخوردار میشه ، بهشت را برای خودش متصور میشه .
ما در طول زندگی به صورت مداوم به لحظات بهشتی و دوزخی در حرکت هستیم .
اگه انسان به این فرایند دقت کنه و آگاه بشه ، شاید در اتفاقات زندگی ، دچار پریشان احوالی و اضطراب و تشویش نشه .

من چندان در ادبیات کلاسیک مطالعه نداشته ام، اما برای جالب است که خیام به فرایند تبخیر و ساخت ابر در شعر خود اشاره کرده و نگاهی کاملا تجربی و واقعگرایانه به این پدیده داشته است. خودم تا کنون در شعر هیچ شاعری این نگاه به فرایند شکلگیری ابر از تبخیر آب را مشاهد نکرده بودم.

این شعر از سنایی غزنوی است

فقط یک شاعر دانشمند و فلسفه دان میتواند همچین شعری را بگوید و آنهم بزرگ مرد تاریخ ایران خیام است. تفسیر زیبای حمید رضا عزیز بسیار بجا و درست است. خیلی ممنون از حمید رضا برای تفسیر خیامی او.

گردون ز زمین هیچ گلی برنارد

 کش نشکند و باز بگل نسپارد
گر ابر چو آب خاک را بردارد
تا حشر همه خون عزیزان بارد

گردون یعنی دنیا
کش یعنی مرتبه نوبت
گل نماد انسان
هیچ گل تازه ای از زمین روییده نمیشه اگر گلهای قبلی از بین نروند و تبدیل به خاک نشوند
(انسان اگر به خاک برنگرده، دوباره انسانی متولد نمیشه)
حکایت کاشتن و برداشت کردن هست
آب که وقتی جاری میشه (سیل)خاک رو میشوره و فرسایش میده و میبره
اگر بارش ابر تبدیل به سیل بشه و خاک را بشورد
این ما هستیم که تا قیامت برای عزیزانمون اشک خاهیم ریخت

یکسری از برداشت های دوستان برای یک "خیام خوان" بسیار دور از انتظار است.
دو بیتی به پیوستگی ذره به ذره هستی و رفتار دومینو وار کائنات اشاره داره و بیان میکنه حتی اندکی حرکت برخلاف قوانین جهان (فیزیک) امکان پذیرنیست..

سلام برمهربانان 

محکوم بود بمرگ هر انسانی 

گیرد زتو چرخ انچه بخشد دانی؟ 

هر جا که بود در این جهان آبادی 

پایان تمامشان بود ویرانی 

سپاس بیکران

حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم الخیامی مشهور به «خیام» در کتاب تصحیح آقایان محمدعلی فروغی و دکتر قاسم غنی در رباعی شماره (۸۵) خود چنین می سراید.

رباعی شماره(۸۵) خیام

گردون ز زمین هیچ گلی برنارد

کش نشکند و هم به زمین نسپارد

گر ابر چو آب خاک را بردارد

تا حشر همه خون عزیزان بارد

با احترام به وجود چنین شخصیت پر افتخار علم و ادب پارس، مقصودی نیز اندک از رباعیات ایشان حصول علم می نماید و چنین می سراید.

#مقصودی

گردون گر دون که هویداست ما را

این سبزه و آب و خاک پیداست ما را

آید فصول ز چرخش افلاکش

کاز فضل او همدیگر شیدا ست ما را

چون رباعیات حضرت خیام اکثرا فیلسوفانه است و تفسیر و تشریح بیشتری میخواهد لهذا رباعی دیگر هم میتوان بر صدق کلام ایشان سرود.

#مقصودی

ترکیب که ز آب و باد و خاک آید

چون شعله زنند زمین نمناک آید

اقمار و اجرام دورخورشید در کار اند

گردش و دیگرگونی افلاک آید

ممنون توجه تان عزیزان گرامی.