گنجور

رباعی شمارهٔ ۸۳

کم کن طمع از جهان و می‌زی خرسند
از نیک و بد زمانه بگسل پیوند
می در کف و زلف دلبری گیر که زود
هم بگذرد و نمانَد این روزی چند

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کم کن طمع از جهان و می‌زی خرسند
از نیک و بد زمانه بگسل پیوند
طمع از دنیا نداشته‌باش و (به‌جای طمع‌ورزی) شاد باش و در فکر خوب و بد روزگار هم نباش
می در کف و زلف دلبری گیر که زود
هم بگذرد و نمانَد این روزی چند
می در کف بنه و با دلبری عشق‌بازی کن‌، که این عمر کوتاه سریع می‌گذرد و این هم نمی‌ماند.

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۸۳ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۸۳ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۸۳ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۸۳ به خوانش علی قلندری
رباعی شمارهٔ ۸۳ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1389/04/03 09:07
فرزانه

کم کن طمع از جهان و می زی خرسند
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1389/06/25 15:08
مجید

می خوردن و مست شدن در نظر عرفا به همواره به معنی مستی و بیخبری از دنیا تلقی شده است و دلبر و جانان عارف نیز همیشه حضرت حق بوده و نهایت آرزوی عارف وصال دائم به اوست , اگر از جهان طمع بریدیم و در بند چون و چرایی زمانه گرفتار نشدیم و اگر بیخبر از دنیا به وصال دوست رسیدیم قطعا" به لطف خدا هم و غم روزگارمان نیز سپری خواهد شد , انشاءالله .

1389/07/30 08:09
مهران

اما حکیم عمر خیام عارف نبوده بلکه دانشمند بوده است. در زمانی‌ هم که زندگی‌ میکرده کسی‌ از شعر‌هایش خبر نداشته است. منظور وی نه می عرفا و عشق وی هم به خدای موهومی نبوده است. منظور وی دقیقا همان چیزی است که شعر‌هایش می‌گوید. از خود چیزی بی‌ منطق نسازید. خیام اعتقادی به حیاتی‌ دیگر نداشته و تنها بما می‌گوید که فرصت را غنیمت شمرده از دو روز زندگی‌ استفاده کنید.

1400/05/06 20:08
ملیکا رضایی

به نظر من اما او میگوید که از حال بهترین لذت را ببر ...

گذشته را فراموش کن ...چون گذشته از خاطرات پر است و خاطرات خوب و بد باز غم میآورد چون گذشته است ...گذشته پر ازدرد است چون گذشته است ...

و به آینده نیاندیش و فکر نکن ...چون آینده از اتفاقات گمنام پر است و این ترس میآورد ...و ترس غم ... و غم با ترس آمیخته میشود و اضطراب میآورد...

پس حال، بهتر است 

زمان حال بهتر است اگر به این دو فکر نکنی ...

اما مگر میشود که فکر نکرد !

نمیشود !

هرچه هم بخود کار کنی تا این کنی نمیشود ...این جزئی از وجود آدمی ست و رهایی از وجود نمیشود !

غافل شدن از این دو عواقب بدی دارد ...ولی فکر کردن هم عواقب بد ...

منظور خیام این نیست که فقط در حال باشم و آن دو را غافل ...او توصیه کرده که انصارا رعایت کنیم ...یعنی حد وسط باشیم ... .

او به حیات دیگر اعتقاد داشته ...همین فرصت شمردن که در اشعارش هست نشان میدهد که به حیات دیگر هم اعتقاد داشته ؛حتی اگر هم نداشته باشد به این فکر میکرده که بهشت و جهنم هست ولی شاید در مکانی در آن دنیا و طبق حرفهایی که برخی میزنند نه ...

1390/01/27 08:03
محمود

منظور شعر کاملا واضح و بدون پرده است و شخصیت خیام هم در تمامی سروده هایش کاملا شفاف است.خیام شخصیت کاملا عقلانی و غیر مذهبی و غیر عرفانی دارد و تقریبا در تمام اشعارش به پایان زندگی همراه با مرگ اشاره میکند.
لطفا مصادره به مطلوب نفرمایید.

1391/03/02 16:06
محمود

من نمی دونم این بدبخت باید چه جوری می نوشت دیگه که بگه بابا من می می خوام

1392/02/26 11:04
امین کیخا

داستان یزدانشناخت (عرفان) و فقه در همه جا همانند نیست مثل نگارش و واژه شناسی که هر کلمه ریشه وستاک خود را دارد ولی ان کلمه ممکنست نگارش خطی خوبی نداشته باشد و توجه کمی به ان شود در خوشنویشی حالا موضوع یزدانشناخت ذات باری تعالی است خداوند گروگر و کندا و فقه تکالیف مومنان را برمی خواند البته کم نیستند کسانی که فقیه هستند و یزدانشناس اما این پیوند دروا و ضروری نیست و هر عارفی فقیه نیست و داستان فلسفه هم خود جداست حکیمان متالهه و عارف و فقیه و فیلسوف کم هستند و بارها نالیدهاند از هم ، گر نه که حلاج بر دار نمی رفت و قاضی حمادی حکم اعدام و مرگ ارزانی به او نمی داد و نیز خواجه ابو القاسم القشیری که خود مومن وعارف بوده بدحلاج نمیگفت و رابعه را گمراه نمی شمرد

1392/02/11 23:05
امین کیخا

بیوس یعنی طمع و نابیوسان غیر منتظره

1393/06/27 00:08
تمیم

مجید جان دوست گرامی ، شاید گمان شما این باشد که در دید عرفا مستی و نوشیدن می بیخبری از دنیا است و دلبر و معشوقه هم معنای حضرت حق را میدهد اما باید یادمان باشد که شاعر هم انسان بوده و سرشار از احساسات و شهوات ، من فکر میکنم منظور شاعر مستقیماً " می " و "معشوقه " به معنی واقعی آن بوده است .

1394/05/26 01:07
هیچ

زیبایی شعر در آن است که هر کس بقدر شعورش از آن برداشتی می کند . دانشمند فرزانه ای چون عمر خیام که عُمر خود را به خدمت همنوعش گذرانده هرگز نمی توانسته که یک مست لاابالی بوده باشد او مست می نابی بوده که با چشم سر نمی توان به آن نگریست از جانب حضرت دوست است و بس .
می نوش که عمر جاودانی اینست /خود حاصلت از دور جوانی اینست
هنگام گل و باده و یاران سرمست / خوش باش دمی که زندگانی اینست .
اون خیامی که بعضی از عزیزان میگن که اصلا نباید به عمر جاودان اعتقادی داشته باشه! پس می حقیقی در عالم است که بقول اوستاد آدمی میبنده به کمرش و با اون به گور میره … درضمن چطور در شعر نمک ، ماه ، دریا ، رود ، دوست ، رخ و… معانی مختلف و تفاسیری دارند ، بعد ما بگیم نه می همون می ایست که ما می گوییم ! چون ما فقط یک می رو میشناسیم. نه عزیزان ماده پرست من کمی تامل لازمه نظرتون بسیار قابل احترامه ولی اصلا مهم نیست.

1394/07/03 04:10
بابک

پرده نشین عزیز،
پرسشی بی غرض از شما:
آیا این مستی را که نوشته ای تجربهء دست اول و شخصی از آن داری؟
وگر آری چه گونه آن، انگوری، کشمشی، جو، گندم، کاکتوس...؟

1394/07/03 04:10
بابک

برنج را فراموش کردم؟

1394/07/03 10:10
ناباور

همین شراب انگوری یا ......ویا برنجی را اگر دانایی بنوشد چون اندازه نگه میدارد ، مستی شراب او را از مسائل دنیا می رهاند و شکوفه ی عقل می شکفد
که با مست لایعقل تفاوت بسیار دارد
از ابن سیناست
غذای روح بود باده رحیق الحق
که رنگ و بوش کند رنگ و بوی گل را دق
به رنگ زنگ زداید ز جان اندوهگین
همای گردد اگر جرعه‌ای بنوشد بق
به طعم، تلخ چوپند پدر و لیک مفید
به پیش مبطل، باطل به نزد دانا، حق
می‌از جهالت جهال شد به شرع حرام
چو مه که از سبب منکران دین شد شق
حلال گشته به فتوای عقل بر دانا
حرام گشته به احکام شرع بر احمق
شراب را چه گنه زان که ابلهی نوشد
زبان به هرزه گشاید، دهد ز دست ورق
حلال بر عقلا و حرام بر جهال
که می‌محک بود وخیرو شر از او مشتق
غلام آن می‌صافم کزو رخ خوبان
به یک دو جرعه برآرد هزار گونه عرق
چو بوعلی می‌ناب ار خوری حکیمان
به حق حق که وجودت شود به حق ملحق

1394/10/08 13:01
ناشناس

آفرین بر ایرانیان که چنین بزرگانی در تاریخ دارند

1400/08/28 12:10
رضا رستمی

سلام دوستان

برای من جای سوال دوستانی که مداوم در حال اثبات این موضوع هستند که خیام منظورش از می همان اصطلاح عامیانه ی مشروبات الکلی بوده به این موضع پی نمیبرند که کدامیک از دانشمندان بزرگ با مستی و یا خوردن بیش از حد مشروبات الکلی دانشمند شده است؟!آیا خوده شما اگر مداوم در حال نوشیدنِ می باشید میتوانید یک مسئله ی ساده ریاضی یا یک معادله ساده را حل کنید؟!پس قطعاً نمیتوان به یقین گفت که منظور  حکیم  از می ، مشروبات الکلی بوده است...

1402/01/07 13:04
کامران هیچ

خیام می می‌نوشیده 

اما معتاد می نبوده 

فرق است بین این دو 

1401/04/27 00:06
حبیب شاکر

سلام بر یاران 

کم تا نشود طمع نیاید شادی 

شادی دهدت ز رنج و غم آزادی 

آزاد زغم نباشی اندر بندی 

در بند کجا و طمع آبادی؟!

سپاس از همراهان

1401/05/27 12:07
احمد نیکو

رباعی بدین متن هم صحیح می باشد:

کم کن طمع جهان که باشی خرسند

وز نیک و‌ بد زمانه بگسل پیوند

خوشباش چنانکه هست این دورِ فلک

هم بگذرد و نماند این دوری چند