گنجور

رباعی شمارهٔ ۶۹

بر چشم تو عالم ارچه می‌آرایند
مگرای بدان که عاقلان نگرایند
بسیار چو تو روند و بسیار آیند
بربای نصیب خویش کت بربایند

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بر چشم تو عالم ارچه می‌آرایند
مگرای بدان که عاقلان نگرایند
با وجود آنکه زندگی و دنیا بسیار جذاب است؛ عاقلان به سوی آن نمی‌روند
بسیار چو تو روند و بسیار آیند
بربای نصیب خویش کت بربایند
بسیار آدمیان مثل تو می‌آیند و پس از تو نیز بسیار خواهند آمد پس آنچه نصیب توست بگیر (که همه را) از تو خواهند گرفت.

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۶۹ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۶۹ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۶۹ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۶۹ به خوانش علی قلندری

حاشیه ها

1391/02/13 11:05
بهرام مشهور

متن صحیح بیت اوّل اینست :
عالم اگر از بهرتومی آرایند
مگرای بدان که عاقلان نگرایند

1392/02/26 09:04
امین کیخا

اینکه ادم سهم خودش را از دنیا بردارد اصلا کامجویانه و لذت طلبی نیست درست خردورانه است و اینکه از حق خودت نه بگذری و نه تجاوز کنی ، جایی از قران کریم به قارون از زبان کسی میگوید سهم خودت را از دنیا بر دار و فساد نکن و البته قارون گوش نمی دهد , البته می پذیرم که اصلا صوفیانه نیست و خیام اساسا روش فکری یک حکیم غیر صوفی را داشته است چنانچه فردوسی و سعدی هستند و روش او با ناصر خسروی حکیم و حکیم شهید سهروردی و حکیم شهید عین القضات و دیگران که سر بدار شدند ناهمگون است شعر هایش اگر چه مدح دنیا نیستند ولی به گذر عمر اشاره دارندو بر خور داری و بهرمندی از ان .

1392/02/26 09:04
امین کیخا

گراییدن یعنی ایمان اوردن گروا یعنی مومن و باورمند ، اراستن یعنی زیبیدن و تنظیم کردن و برای تنظیم لغت های سامان دادن و اراستن را داریم اینجا به کار رفته است

1394/05/14 16:08
علی

در اینجا , کت یعنی چه

1394/05/14 20:08
ناشناس

علی آقا،
کت که+ ات = که ترا ( مفعول مستقیم )
وشاید مصرع آخر بردار نصیب خویش کت بربایند
بوده باشد.
داد دل از زندگی بستان پیش از آنکه دیر شده باشد.

1396/12/18 07:03
وحید

منظور خیام عالم (دانا) هست نه عالم (دنیا) چنانکه با عاقل بعدش همخوانی دارد و اصلا عالم ار در وزن و بیان زشت هست و شبیه العمر است.
اما خیام ب تدبیر من میگوید که اگر چه که در چشم تو خدا (دانا) را بسیار می آرایند و اولویت و دین میگمارند، تو باور نکن که اهل خرد باور نمیکنند.
شانست رو از دست نده که یکی دیگه ازش بهره میگیره (به حق)
خیام خدا رو نه فقط اینجا بلکه پیوسته زیر سوال میبره
من که نظرم به کاشف دقیق ترین تقویم جهان نزدیک تره.

1397/04/16 02:07
حمیدرضا

این رباعی در کتاب (عمرخیام
به کوشش مجتبی مینوی
مبتنی بر نسخه محفوظ درکتابخانه برلین)به این شکل اومده:
عالم اگر از بهر تو می آرایند
بسیار چو تو روند و بسیار آیند
مَگرای بدان که عاقلان نَگرایَند
بِرُبای نصیبِ خویش کت بِرُبایند
این رباعی در پاورقی ص11 این کتاب موجوده

1398/10/28 11:12
مهرداد پارسا

جناب کیخا اینکه خیام میگوید «بربای نصیب خویش...» منظورش استفاده از لحظات عمر است که در نهایت مرگ آن را از آدم می رباید. اینجا اشاره خاصی به تنازع بقا نشده و رباینده نیز ماهیت هستی است که کور و کر است و ناآگاه.

1401/02/20 00:05
حبیب شاکر

سلام بر همدلان نیک 

هرچند جهان خوب و فریبا باشد 

دلبسته نگردد آنکه دانا باشد 

مانند تو بسیار و تو سهم ار نخوری 

برسهم نخورده ی تو دعوا باشد 

سپاس از یاران

1401/06/14 23:09
احمد نیکو

بیت دوم رباعی بدین متن هم صحیح است:

بسیار همی روند و بسیار آیند

بربای نصیب خویش کِت بربایند

 

1402/01/11 18:04
خیام

اشعار خیام را نباید خواند،باید خورد

1403/06/02 13:09
محمد تقی‌زاده

با توجه به تفهیمی که از آثار خیام میسر میگردد بعید است که ایشان چنین ایدئولوژیِ(رباییند) که از این کلمه نیز تفهیم میگردد که تلاش و دست و پا زدن در جهت زندگی.... و این ایدئولوژی فارغ از تفکرات خیام است. و با توجه به این تفاسیر به نظرم این رباعی از جناب خیام نمیتونه باشه..