اشـــاره ی همیشگــــی خیام به ناپایداری هستی و فرصت شمــــردن عمــــر

یه غیر از اینکه حضرت خیام اشاره دارند که عمر فانی و زود گذره به موضوع نداشتن غرور و مساوی بودن تمام انشان ها اشاره دارند

هر ذره که بر روی زمینی بوده ست
او ماهرخی ، لاله جبینی بوده ست
گرد از رخ آستین به آزرم فشان
ک آن هم رخ خوب نازنینی بوده ست

هر ذره که بر روی زمینی بوده ست
او لاله رخی ، هاه جبینی بوده ست
گرد از سر آستین به آزرم فشان
ک آن هم رخ خوب نازنینی بوده ست

برای فهمیدن اشعار خیام ابتدا باید شناختی از خیام داشته باشیم.
این فیلسوف و منجم و ریاضیدان بزرگ در این شعر خیلی فراتر از شعر رفته و اصل پیدایش رو اشاره کرده و عالم بعد از مرگ رو به رندی تو اشعارش میاورد.در شعر شماره 48 هم به وضوح گفته.

درود ووقتتون خوش
من داشتم کتاب (عمرخیام
به کوشش مجتبی مینوی
مبتنی بر نسخه محفوظ درکتابخانه برلین)میخوندم که درپاورقی این کتاب درصفحه11 این رباعی به این شکل اومده
هرذره که بر روی زمینی بوده است
خورشید رخی زهره جبینی بوده است
گرد از رخ نازنین به آزرم فشان
کان هم رخ و زلف نازنینی بوده است
موفق باشید

خیام ارج و منزلت بالایی برای انسان قائل است او به اشیای بی جان منزلت می بخشد از این رو که آنها را به وجود آمده از خاک انسان می داند

هر ذره که بر روی زمینی بوده است
خورشید رخی زهره جبینی بوده است
گرد از رخ نازنین به آزرم فشان
کان هم رخ خوب نازنینی بوده است

غیر از فانی بودن جهان ، خیام دارد اشاره به قدیم بودن عالم می‌کند! چیزی که در بسیاری از اشعار او نمایان است

من تازگی شروع به خواندن اشعار خیام کردم و واقعا لذتی از این کار نبردم، خیام مفهوم تکراری رو با الفاظ تکراری بیان می کنه و اشعارش خیلی افسرده ن، ادمو از حرکت می نداره و فقط می گه بشین می بنوش آخرش که چی ؟

خانم مریم عزیز، متاسفم که از خواندن اشعار خیام لذتی نبردید.
اما پیام این رباعی احترام و مهربانی به طبیعت و انسان است.
در بیت اول و مصرع آخر، خیام همه ی انسانهای رفته را با ارزش و نازنین میخواند،
و در مصرع سوم، مخاطب خود، یعنی من و شما را که هرگز ندیده و نمیشناسد را نیز نازنین میخواند.
و پند او اینست که حتی با گرد خاک، این کوچکترین ذره قابل رویت در طبیعت، میباید با آرامش برخورد کرد.
این چنین نگاه تنها راه رسیدن به آرامش و سر بلندی برای جامعه انسانیست.

سلام بر دوستان 

هر ذره که در جهان هستی باشد 

چه اوج نشین چه قعر پستی باشد 

با چشم حقارت منگر چون شاید 

چشم و دهن نگار مستی باشد 

سپاس

سلام 

حمد الله مستوفی در تاریخ گزیده که در سال 730یعنی تقریباً دویست سال پس از وفات خیام شده این رباعی را از خیام نقل نموده:

هر ذره که بر روی زمینی بوده است