گنجور

رباعی شمارهٔ ۱۷۳

زان کوزهٔ می که نیست در وی ضرری
پُر کن قدحی، بخور، به من ده دگری
زان پیش‌تر ای صنم که در رهگذری
خاک من و تو، کوزه‌ کند، کوزه‌گری

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زان کوزهٔ می که نیست در وی ضرری
پُر کن قدحی، بخور، به من ده دگری
از آن باده که هیچ زیانی ندارد، جامی بنوش و جامی برای من بریز!
زان پیش‌تر ای صنم که در رهگذری
خاک من و تو، کوزه‌ کند، کوزه‌گری
پیش از آنکه بمیریم و من و تو‌ همچون دیگران خاک شویم و یک سفال‌گر در یک کوچه و یا گذر از آن کوزه بسازد.

خوانش ها

رباعی شمارهٔ ۱۷۳ به خوانش داوود ملک زاده
رباعی شمارهٔ ۱۷۳ به خوانش زهرا بهمنی
رباعی شمارهٔ ۱۷۳ به خوانش نازنین بازیان
رباعی شمارهٔ ۱۷۳ به خوانش علی قلندری

حاشیه ها

1390/09/19 08:12
جغتایی

من ازین رباعی هیچ برداشتی جز زندگی در اکنون و ابن الوقت بودن ندارم و می هم میتونه همون می باشه نه چیز دیگر

1395/07/22 03:09
ایمان

رباعی بسیار جالبی است. این خود گواه اینست که مراد خیام از می ، همان معنای عام از شراب و الکل خوراکی نبوده. چراکه صراحتا گفته شرابی زا بیاور که در آن ضرری نباشد. در صورتی که همه می دانیم که کمترین ضرر نوشیدن الکل، سر درد و مشکلات کبدی و گوارشی است.
البته قصد این رو هم ندارم که بگم منظوری عرفانی یا مذهبی از می داشته. اما هر چه بوده شراب نبوده. برای خود من هم جالبه بدونم اون چه شرابی هست که ضرر نداره و دایم ما رو دعوت به نوشبدنش می کنه.

1395/07/22 06:09
حمید رضا

ایمان گرامی،
هیچ چیز در این جهان به نظرم نیست که عالی باشد و بی ضرر،
آتش، برق، اتومبیل، هواپیما، قرص فشار خون، مذهب، کباب، پلو، حتی آب به شکل سیل، و هوا به شکل گردباد به گونه ای میتوانند مضر باشند.
خیام احساس خود را از چیزی که لذت مبرده به سادگی گفته.
همانطور که گفتید رباعی جالبی است. امیدوارم بتوانید از آن لذت ببرید.

1396/04/26 04:06
علی سهرابی

یک. بهتر است با تفسیر من در آوردی ارایه ندهیم. تفاسیری که آقای ایمان ارایه داده مشخص است یا خیام را نمی شناسند یا شراب ناب را. از این گذشته، این رباعی یک صورت دیگر نیز دارد که گویا درست تر است، و من آن را از ویرایش یوگنی برتلس نقل می کنم.
زان کوزه می که نیست در وی ضرری
می نوش یکی قدح، به من ده دگری
زان پیش که روزگار در رهگذری
خاک من و تو کوزه کند کوزه گری

با عرض ادب خدمت شما یکایک سروران
شعر خیام خود گواه همه چیز است لطفا تفسیر من در اوردی از شعر خیام نکنید خیام خودش بی پرده همه چیز را میگه پس شما ها کاسه ی داغ تر از اش نشوید لطفا ..................
تمام مشکل ما از همین تفسیر های الکی هست که میکنید و میکنند

1398/10/07 12:01
علی رجبی

در پاسخ به دوستی که اعلام کردند چه نوع شرابی که ضرر نداشته باشد... باید بیان کنم مقصود خیام کوزه بوده نه شراب
کوزه ای که در آن ضرری وجود ندارد
و با توجه به همین رباعی و حتی رباعی متعدد از خیام
باید به این نکته توجه کنید که اینجا قصد خیام بیان این نکته بوده که
کوزه ( یا ادمهای مرده و خموش و ساکت و به ارامش رسیده ) ضرری برای کسی ندارند
و زیرکانه این موضوع رو بیان میکنه که بیشترین و یا حتی تنها ضرری که یک شخص میتونه در زندگی دریافت کنه از هم نوع خودش ( انسان های دیگه ) هست نه چیزهایی مانند شراب و ...
و حالا چرایی این نتیجه گیری
کوزه ی مصرع اول و کوزه ی مصرع اخر
در مصرع اخر به صراحت اعلام میکنه مرده ی من و تو تبدیل به کوزه میشه
پس کوزه ی مصرع اول مرده ی ادمهای دیگه هست که به ارامش رسیدند
نه حرص و طمع و آزی در انها وجود داره نه زبانی که حتی به قضاوت و دشنام و ... بپردازه

1399/04/06 23:07
سینا ----

علی گرامی - تفسیرتان خلاقانه است و از این زاویه هم قابل تحسین است. ولی منظور از ( نیست در وی ضرری ) مصرع نخست بیت اول همان می است.

1401/05/29 11:07
احمد نیکو

زان پیشتر ای صنم که در رهگذری

خاک من و تو کوزه کند کوزه گری

زان کوزهٔ می که نیست در وی ضرری

پرکن قدحی بخور بمن ده دگری

1403/07/09 00:10
حبیب شاکر

سلام بر یا ان جان 

جانان پدر فرصت ما کوتاه است. 

عفریت اجل چو سایه ای همراه است 

تا هست مجال شادیت شادی کن 

چون آخر زندگی فغان و آه است 

سپاس از همراهان همیشگی

 

1404/02/27 21:04
هرچه گفت حضرت حافظ حق گفت

به به به این مرد بزرگ که با همین دو بیتش میشه یک عمر زندگی کرد 

متاسفانه یک سری از دوستان ما اشعار حضرت رو به جهت توجیه الکل پرستی خودشون و یک سری هم تاکید بیش از حدی بر عرفانی و مذهبی بودن ابیات دارن

عزیزان دل خیام خیلی ساده گفته که هر چیزی که ازش لذت میبری و میدونی که بهت صدمه ای نمیزنه و باعث خوشنود شدنت میشه رو به کار بگیر و این حال خوبن رو با دوستانت به اشتراک بذار

تاکید خیام به زودگذر بودن این دنیا همیشه و تو همه ی رباعیات بوده 

امروز شاد باش فردا فرصتی برای هیچ چیز نمیمونه