گنجور

قطعه شماره ۱۶

نبی صدیق و سلمان، قاسم است و جعفر و طیفور
که بعد از بوالحسن شد بوعلی و یوسفش گنجور
ز عبدالخالق آمد عارف و محمود را بهره
کز ایشان شد شد دیار ماوراءالنهر کوه طور
علی، بابا، کلال و نقشبند است و علاءالدین
پس از یعقوب چرخی، خواجه احرار شد مشهور
محمد زاهد و درویش محمد، خواجگی، باقی
مجدد، عروه الوثقی و سیف الدین و سید نور
حبیب الله مظهر، شاه عبدالله، پیر ما
از این‌ها رشک صبح عید شد ما را شب دیجور

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نبی صدیق و سلمان، قاسم است و جعفر و طیفور
که بعد از بوالحسن شد بوعلی و یوسفش گنجور
هوش مصنوعی: در این بیت به شخصیت‌های مهمی در تاریخ اسلام اشاره شده است. نبی صدیق و سلمان به پیامبر و سلمان فارسی اشاره دارند. قاسم و جعفر نیز به خویشاوندان پیامبر مربوط هستند و طیفور به بوعلی سینا اشاره می‌کند که پزشک و فیلسوف معروفی است. در نهایت به یوسف اشاره می‌شود که به گنجور تعبیر شده و نشان‌دهنده ارزش و مقام بالای اوست. این بیت در مجموع به شخصیت‌های بزرگ و با اهمیت در تاریخ اشاره دارد و به نوعی برتری و حاکمیت آنها را نشان می‌دهد.
ز عبدالخالق آمد عارف و محمود را بهره
کز ایشان شد شد دیار ماوراءالنهر کوه طور
هوش مصنوعی: عارف و محمود از جانب خداوند آمدند و به برکت وجود آن‌ها، دیاری که در آن زندگی می‌کنیم شبیه به کوه طور شد، یعنی سرشار از نور و معنویت گردید.
علی، بابا، کلال و نقشبند است و علاءالدین
پس از یعقوب چرخی، خواجه احرار شد مشهور
هوش مصنوعی: علی، پدر، کلال و نقشبند است و علاءالدین بعد از یعقوب چرخی به عنوان خواجه احرار معروف شد.
محمد زاهد و درویش محمد، خواجگی، باقی
مجدد، عروه الوثقی و سیف الدین و سید نور
هوش مصنوعی: محمد زاهد و درویش، به معنای انسانی ساده و بی‌ادعاست. او در عین حال دارای مقام و منزلت بالا، به عنوان خواجه یا صاحب‌منصبی مهم نیز شناخته می‌شود. باقی مجدد نشان‌دهنده شخصیتی است که به موازین مذهبی و اخلاقی پایبند است. عروه الوثقی اشاره به ارتباط محکم و استواری دارد که فرد با دیگران برقرار می‌کند. سیف الدین به معنای سلاح دین است و به قدرت و قوت ایمان اشاره دارد. سید نور به عنوان رئیسی روشن و با بصیرت در جامعه مطرح می‌شود.
حبیب الله مظهر، شاه عبدالله، پیر ما
از این‌ها رشک صبح عید شد ما را شب دیجور
هوش مصنوعی: دوست خدا، مظهر نور و روشنایی، شاه عبدالله، پیر ما از این‌ها حسودی کرد و برای ما شب تاریک و ظلمانی شد مانند شب عید.