گنجور

قطعه شماره ۱۲

ای ملک شیوه فرخنده شعار
وی فلک پایه عالی مقدار
کان فضل و هنر و مهر و وفا
منبع شرم و ادب، کوه وقار
مفخر زمره دانشمندان
هستی و نیست در این کار انکار
رو به مطلب نهم اولی است، از آنک
برتری زانچه نویسم صد بار
چون در این وقت به یاد آوردیم
شده به نامه نامیت اصدار
نامه نی، کاتب فهرست وجود
شده بر صفحه مه عنبر بار
طره اش رشک ده گیسوی حور
غره اش داغ نه عارض یار
طرفه تر اینکه خط مشکینش
شده مرهم پی ریش دل زار
آمد و از همه حرفی فرحی
رخ نما شد به من محنت بار
نافه سان باز گشادم چو سرش
این حوالی شد ازو رشک تتار
رشحه خامه جانان است این
یا خم زلف پری بر رخسار
یا خداوند به محض قدرت
جمع کرده است به هم لیل و نهار
بس که جانبخش بود، می زیبد
کنمش تا به قیامت تکرار
از همه سلسله اش، زنجیری
رفته در پای روان بهر قرار
خالد از مدحت ارو رنجه مشو
زانکه ز یک عشر نیاید به شمار

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ملک شیوه فرخنده شعار
وی فلک پایه عالی مقدار
هوش مصنوعی: ای فرشته، با زیبایی و خوشبختی، تو نشانه‌ای از عظمت و مقام بلند آسمان هستی.
کان فضل و هنر و مهر و وفا
منبع شرم و ادب، کوه وقار
هوش مصنوعی: فضیلت، هنر، محبت و وفا منبع شرم و ادب هستند و همه این ویژگی‌ها مانند کوهی از وقار و شرافت به نظر می‌رسند.
مفخر زمره دانشمندان
هستی و نیست در این کار انکار
هوش مصنوعی: تو در زمره بزرگ‌ترین دانشمندان هستی و در این موضوع هیچ شکی وجود ندارد.
رو به مطلب نهم اولی است، از آنک
برتری زانچه نویسم صد بار
هوش مصنوعی: بهتر است به موضوع نهم بپردازیم، چون نوشتن در مورد این موضوع بارها و بارها برتری دارد.
چون در این وقت به یاد آوردیم
شده به نامه نامیت اصدار
هوش مصنوعی: در این لحظه که به یاد تو افتادیم، نام تو در نامه‌ام ثبت شده است.
نامه نی، کاتب فهرست وجود
شده بر صفحه مه عنبر بار
هوش مصنوعی: نامه‌ای از نی، مانند نویسنده‌ای که فهرست وجود را بر صفحه‌ای از عطر مشک به تصویر کشیده است.
طره اش رشک ده گیسوی حور
غره اش داغ نه عارض یار
هوش مصنوعی: موهای لطیف او به اندازه‌ای زیبا و جذاب است که حتی زیبایی موهای حورهای بهشتی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، و خوشی و جذابیت چهره‌اش به‌قدری است که گویی آتش عشق را در دل‌ها روشن می‌کند.
طرفه تر اینکه خط مشکینش
شده مرهم پی ریش دل زار
هوش مصنوعی: جالب‌تر اینکه نوشته‌اش که با خط سیاه است، شده است تسکینی برای زخم‌های قلب غمگین من.
آمد و از همه حرفی فرحی
رخ نما شد به من محنت بار
هوش مصنوعی: او آمد و با زیبایی‌اش از همه چیز صحبت کرد و به من که در رنج و اندوه بودم، شادابی بخشید.
نافه سان باز گشادم چو سرش
این حوالی شد ازو رشک تتار
هوش مصنوعی: وقتی سرش را باز کردم، احساس کردم که در اینجا باعث حسادت دیگران می‌شود.
رشحه خامه جانان است این
یا خم زلف پری بر رخسار
هوش مصنوعی: این خط به زیبایی و جذابیت چهره معشوق اشاره دارد. در اینجا به تصویرگری از سفیدی و نرمی پوست او اشاره شده که ممکن است ناشی از خطی باشد که بر روی صورتش نقش بسته است، یا از زیبایی و دلربایی زلف‌هایش باشد که چهره‌اش را جلا داده است. به طور کلی، این جمله احساس زیبایی و شگفتی را نسبت به معشوق به نمایش می‌گذارد.
یا خداوند به محض قدرت
جمع کرده است به هم لیل و نهار
هوش مصنوعی: ای خداوند، آیا به خاطر قدرت خود شب و روز را به هم آمیخته‌ای؟
بس که جانبخش بود، می زیبد
کنمش تا به قیامت تکرار
هوش مصنوعی: به خاطر انکه بخشنده و نیکوکار بود، آنقدر می‌نوشم که تا قیامت این لحظه را تکرار کنم.
از همه سلسله اش، زنجیری
رفته در پای روان بهر قرار
هوش مصنوعی: تمامی زنجیرها و وابستگی‌هایی که به روح و روان انسان می‌چسبند، برای رسیدن به آرامش و قرار در زندگی است.
خالد از مدحت ارو رنجه مشو
زانکه ز یک عشر نیاید به شمار
هوش مصنوعی: خالد، از ستایش و تمجید دیگران ناراحت نشو، زیرا این کار در برابر یک دهم ارزش تو هم نمی‌رسد.