گنجور

غزل شماره ۳۶

ای ز گلزار جهان شمشاد دلجویت غرض
در نگارستان هستی صورت رویت غرض
هست از والشمس خورشید رخت مقصود و بس
وز سواد طره ات والیل شد مویت غرض
سجده پیش آدم خاکی کجا کردی ملک
گر نبودی ران میان محراب ابرویت غرض
تیرهای غمزه ات را از دل دلدادگان
هر طرف بینم فتاده بر سر کویت غرض
نیست تاب اینکه بی پرده ز رویت دم زنم
خوبرویان را ستایم، روی نیکویت غرض
خنده گل، نشات مل، جعد سنبل بر زبان
شمیه خوش، چشم دلکش، تاب گیسویت غرض
خالد ار دم زد ز مشک، ای جان! نگویی این خطاست
چین زلفت مدعا و خال هندویت غرض

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای ز گلزار جهان شمشاد دلجویت غرض
در نگارستان هستی صورت رویت غرض
هوش مصنوعی: ای دلجویت از باغ جهانی مانند شمشاد، هدف من از وجود تو در دنیای هستی، دیدن چهره توست.
هست از والشمس خورشید رخت مقصود و بس
وز سواد طره ات والیل شد مویت غرض
هوش مصنوعی: از نور خورشید تو فقط به دنبال زیبایی‌ات هستم و تاریکی موهایت در شب هدف من است.
سجده پیش آدم خاکی کجا کردی ملک
گر نبودی ران میان محراب ابرویت غرض
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به مقام و جایگاه آدمی اشاره می‌کند. او می‌پرسد که آیا فرشته‌ای می‌تواند در برابر انسانی که از خاک ساخته شده، سجده کند، اگر نبودند آن ویژگی‌های منحصر به فرد و زیبایی که در ابروهای او نهفته است؟ به نوعی، شاعر به ارزش‌های درونی و ظاهری انسان اشاره می‌کند و زیبا بودن او را دلیل بزرگی و احترام می‌داند.
تیرهای غمزه ات را از دل دلدادگان
هر طرف بینم فتاده بر سر کویت غرض
هوش مصنوعی: چشم‌های زیبا و فریبنده‌ات باعث شده تا دل‌های عاشقان در هر گوشه، بر اثر عشق و جذابیت تو، دچار درد و رنج شوند و به دور کوچه‌های تو بیفتند.
نیست تاب اینکه بی پرده ز رویت دم زنم
خوبرویان را ستایم، روی نیکویت غرض
هوش مصنوعی: من طاقت این را ندارم که بدون پرده از زیبایی تو صحبت کنم، اما برای من دشوار است که از زیبایی خوبرویان دیگر بدون اشاره به زیبایی تو ستایش کنم.
خنده گل، نشات مل، جعد سنبل بر زبان
شمیه خوش، چشم دلکش، تاب گیسویت غرض
هوش مصنوعی: گل با خنده‌اش نشاط می‌آورد، پیچ و تاب سنبل بر زبان تشنگی صحبت می‌کند. چشمان دلنشین و زیبایی گیسوانت همگی در انتظار هستند.
خالد ار دم زد ز مشک، ای جان! نگویی این خطاست
چین زلفت مدعا و خال هندویت غرض
هوش مصنوعی: اگر خالد از بوی مشک سخن بگوید، عزیزم! نگو این نادرست است؛ چرا که چین زلف تو و خال هندی تو هدف اوست.