گنجور

شمارهٔ ۶۷

شمع ما شمعیست کو منظور هر پروانه نیست
گنج ما گنجیست کو در کنج هر ویرانه نیست
هر کرا سودای لیلی نیست مجنون آنکست
ورنه مجنون را چو نیکو بنگری دیوانه نیست
چشم صورت بین نبیند روی معنی را بخواب
زانک در هر کان دُرو در هر صدف دُردانه نیست
حاجیانرا کعبه بتخانه ست و ایشان بت پرست
ور ببینی در حقیقت کعبه جز بتخانه نیست
مرغ وحشی گر ببوی دانه در دام اوفتد
تا چه مرغم زانک دامی در هم جز دانه نیست
هرکرا بینی در اینجا مسکن و کاشانه است
جای ما جائیست کانجا مسکن و کاشانه نیست
گر سر شه مات داری پیش اسبش رخ بنه
کانک پیش شه دم از فرزین زند فرزانه نیست
گفتمش پروای درویشان نمی باشد ترا
گفت ازین بگذر که اینها هیچ درویشانه نیست
گرچه باشد در ره جانانه جسم و جان حجاب
جان خواجو جز حریم حضرت جانانه نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شمع ما شمعیست کو منظور هر پروانه نیست
گنج ما گنجیست کو در کنج هر ویرانه نیست
هوش مصنوعی: شمع ما نوری دارد که همه پروانه‌ها به آن علاقمند نیستند و گنج ما از چیزی ساخته شده که در هر مکانی یافت نمی‌شود.
هر کرا سودای لیلی نیست مجنون آنکست
ورنه مجنون را چو نیکو بنگری دیوانه نیست
هوش مصنوعی: هر کسی که عاشق لیلی نیست، در حقیقت مجنون واقعی نیست. اما اگر به مجنون با دقت نگاه کنی، متوجه می‌شوی که او دیوانه نیست.
چشم صورت بین نبیند روی معنی را بخواب
زانک در هر کان دُرو در هر صدف دُردانه نیست
هوش مصنوعی: چشمی که فقط ظواهر را می‌بیند، نمی‌تواند به عمق معنی دست یابد. پس باید در خواب باشد، زیرا در هر جایی گوهری نادر و خاص وجود ندارد.
حاجیانرا کعبه بتخانه ست و ایشان بت پرست
ور ببینی در حقیقت کعبه جز بتخانه نیست
هوش مصنوعی: حاجیان به دیدن کعبه می‌روند، اما در واقع، آنجا بتکده‌ای بیش نیست و اگر به حقیقت بنگریم، کعبه نیز چیزی جز محل پرستش بت‌ها نیست.
مرغ وحشی گر ببوی دانه در دام اوفتد
تا چه مرغم زانک دامی در هم جز دانه نیست
هوش مصنوعی: اگر پرنده‌ای به بوی دانه به تله بیفتد، چه انتظاری می‌توان داشت وقتی که آن تله چیزی جز دانه ندارد.
هرکرا بینی در اینجا مسکن و کاشانه است
جای ما جائیست کانجا مسکن و کاشانه نیست
هوش مصنوعی: هر کس را که در اینجا ببینی، جای مسکن و زندگی او است، اما جایی که ما هستیم، مکانی است که برای زندگی و اقامت مناسب نیست.
گر سر شه مات داری پیش اسبش رخ بنه
کانک پیش شه دم از فرزین زند فرزانه نیست
هوش مصنوعی: اگر بر سر پادشاه غم و اندوهی داری، باید در برابر او آرام و بی‌تفاوت بمانی، زیرا هنگامی که او به فرزندش اشاره کند، نشان می‌دهد که او به هیچ‌کس جز فرزندش توجهی ندارد و دیگران برایش اهمیت چندانی ندارند.
گفتمش پروای درویشان نمی باشد ترا
گفت ازین بگذر که اینها هیچ درویشانه نیست
هوش مصنوعی: به او گفتم که نباید نگران حال درویشان باشی، او پاسخ داد که از این موضوع بگذر؛ زیرا این مسائل هیچ ارتباطی به درویشی ندارد.
گرچه باشد در ره جانانه جسم و جان حجاب
جان خواجو جز حریم حضرت جانانه نیست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه در مسیر محبت ممکن است جسم و جان مانع شوند، اما باید بدانیم که برای خواجویان، تنها حریم محبوب واقعی وجود دارد و چیزی غیر از آن اهمیت ندارد.