گنجور

شمارهٔ ۵۴

مسیح روح را مریم حجابست
بهشت وصل را آدم حجابست
دلا در عاشقی محروم چه جوئی
که پیش عاشقان محرم حجابست
برو خود همدم خود باش اگرچه
بر صاحبدلان همدم حجابست
مکش جعدش که پیش روی جانان
شکنج طرّه پر خم حجابست
ز هستی در گذر زیرا که در عشق
نه هستی شور و مستی هم حجابست
اگر دم درکشی عیسی وقتی
که در راه مسیحا دم حجابست
بخون در کعبه باید غسل کردن
که آب چشمه ی زمزم حجابست
بخاتم ملک جم نتوان گرفتن
که پیش اهل دل خاتم حجابست
زیم حاصل نگردد گوهر عشق
که در راه حقیقت یم حجابست
اگر مرد رهی بگذر ز عالم
که نزد رهروان عالم حجابست
برو خواجو که پیش روی بلقیس
اگر نیکو ببینی جم حجابست

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مسیح روح را مریم حجابست
بهشت وصل را آدم حجابست
هوش مصنوعی: مریم، مظهر روح مقدس است و به واسطه او بهشت وصال را آدم به تصویر کشیده است.
دلا در عاشقی محروم چه جوئی
که پیش عاشقان محرم حجابست
هوش مصنوعی: ای دل، در عشق چه چیزی را جستجو می‌کنی که بین عاشقان، پرده‌ها و حجاب‌ها وجود دارد؟
برو خود همدم خود باش اگرچه
بر صاحبدلان همدم حجابست
هوش مصنوعی: به خودت رسیدگی کن و با خودت در آرامش باش، حتی اگر دیگران درک درستی از وضعیت تو نداشته باشند.
مکش جعدش که پیش روی جانان
شکنج طرّه پر خم حجابست
هوش مصنوعی: موهای مجعدش را نکن، زیرا در برابر محبوبم، چین و تاب این موهای پر از حجاب وجود دارد.
ز هستی در گذر زیرا که در عشق
نه هستی شور و مستی هم حجابست
هوش مصنوعی: در دنیای عشق، وجود و هستی واقعی اهمیتی ندارد و حالت شیدایی و ولع عشق نیز می‌تواند مانعی برای درک حقایق عمیق‌تر باشد.
اگر دم درکشی عیسی وقتی
که در راه مسیحا دم حجابست
هوش مصنوعی: اگر در درگاه ورود به حقیقت برای خود حجاب و مانعی ایجاد کنی، مانند کسی هستی که نتوانسته به درک عمق معانی و مفاهیم مهمی دست یابد.
بخون در کعبه باید غسل کردن
که آب چشمه ی زمزم حجابست
هوش مصنوعی: در کعبه برای خواندن دعا و عبادت باید پاکیزه شوی و غسل کنی، زیرا آب چشمه ی زمزم مانع از رسیدن به دلائل معنوی است.
بخاتم ملک جم نتوان گرفتن
که پیش اهل دل خاتم حجابست
هوش مصنوعی: نمی‌توان با انگشتر شاهانه‌ای که ملک جم دارد، به دل‌های اهل معرفت دست یافت، زیرا این انگشتر برای آن‌ها مانند پرده‌ای است که مانع از دیدن حقیقت می‌شود.
زیم حاصل نگردد گوهر عشق
که در راه حقیقت یم حجابست
هوش مصنوعی: اگرچه به دست آوردن عشق واقعی ممکن نیست، چرا که در مسیر راستین، موانع و حجاب‌هایی وجود دارند.
اگر مرد رهی بگذر ز عالم
که نزد رهروان عالم حجابست
هوش مصنوعی: اگر کسی در مسیر زندگی قصد دارد به حقایق و مقصد نهایی برسد، باید از دنیا و ظواهر آن عبور کند که برای سالکان و رهروان، این دنیا یک مانع و پرده است.
برو خواجو که پیش روی بلقیس
اگر نیکو ببینی جم حجابست
هوش مصنوعی: برو به خواجو، که اگر بلقیس را از نزدیک ببینی، مانند جم، حجاب و پرده‌ای وجود دارد که او را از دید پنهان می‌کند.

حاشیه ها

1395/07/27 23:09
خواجو

حجاب یعنی عامل جدایی و هجران...خب، چیزی که از این غزل که در واقع نظر فرد عارفی چون خواجو درباره ی این جهان است و میتوان دریافت اینه که: ذات و ماهیت این عالم و حتی تمام وجود و هستی خود انسان نیز یک حجاب، فرع، کفر، کذب و عامل هجران است. بقول حافظ: تو خود حجاب خودی حافظ ز میان برخیز...
پس معلوم میشه که هدف از خلق جهان، آدم نیست. حتی هدف از خلقت آدم خود آدم هم نیست...هدف خود اوست و به هیچ یک از ما هم هیچ ربطی نداره...بنابراین دنیا هرطور که داره میچرخه بچرخه، مهم اینه که خوب و بدش دست اوست و اصلا کاری از ما ساخته نیست تازه نباید ناراحت بشیم و کاملا فضولی موقوف! بله....فوقش بتونی و او هم بخواد صدالبته، تو نجات پیدا کنی، بقولحافظ: من اگر نیکم و بد تو برو خود را باش....و رستم و امام و برنده و آدم و هنرمند یا هر اسم دیگه ای که میخوای بذاری، اونیه که خوشو پاک نگه داشته باشه و نه اینکه سخن پاک بودن رو به دیگران بیاموزه.....
بله ما اصلا کاره ای نیستیم، بلکه تمام عالم هم اصلا کاره ای نیست ، همه و همه به ذات بدبختیم، اصلا وجود نداریم هیچ حقی نداریم...کلهم اجمعین خودشه و خودش به کسی ربطی نداره و اصلا کس دیگری نیست و نمیتونه باشه و اگه هم بگیم هستیم بیخود گفتیم و کاملا حرف احمقانه ای است...خلاصه، پس هیچ ناراحتی در کار نیست این عالمو بگذرون، بدون ناراحتی و اعصاب خوردی، چرا که ابلهانه ترین کار غم و ناراحتی و حیرانی در بی نهایت سوال بی پاسخ درباره ی مبدا و معاد عالم و سرنوشت و ... است. همه چی رو به او واگذار کن و برو از هیچی هم نترس، مرگ هم عالی عالیه، مثلا اگه عالی نیست؟ خب، خیلی ببخشید، چه غلطی میشه کرد؟؟! هیچی، پس کلا همینه که عارفان واقعی میگن.... شاد باش، حتی هنگام تنگ دستی در عیش کوش و مستی، او را بدان و بخواه، بیخال و در آرامش برو، تو هزار عالم دیگه هم که آوردنت همین یه کار رو انجام بده که کلا کار خدا همینه...خدا کار و بیکارش واسه خودشه به هیچکی هم دخلی نداره، وسلام.