خواجوی کرمانیشمارهٔ ۱۳۱
عشقست که چون پرده ز رخ بازگشاید
در دیده ی صاحب نظران حسن نماید
حسنست که چون مست ببازار برآید
در پرده ئی هر زمزمه ی عشق سرآید
گر عشق نباشد کمر حسن که بندد
ور حسن نباشد دل عشق از چه گشاید
گر صورت جانان نبود دل که ستاند
ور واسطه ی جان نبود تن بچه پاید
خورشید که در پرده ی انوار نهانست
گر رخ ننماید دل ذرّه که رباید
بی مهر دل سوخته را نور نباشد
روشن شود آن خانه که شمعیش درآید
گر ابر نگرید دل بستان ز چه خندد
ور می نبود زنگ غم از دل چه زداید
خواجو اگر از عشق بسوزند چو شمعت
خوش باش که از سوز دلت جان بفزاید
خواهی که در آئینه رخت خوب نماید
آئینه مصفّا و رخ آراسته باید
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عشقست که چون پرده ز رخ بازگشاید
در دیده ی صاحب نظران حسن نماید
هوش مصنوعی: عشق مانند پرده‌ای است که وقتی از چهره کنار می‌رود، زیبایی‌اش برای کسانی که بینش دارند، نمایان می‌شود.
حسنست که چون مست ببازار برآید
در پرده ئی هر زمزمه ی عشق سرآید
هوش مصنوعی: زیبایی تو به قدری است که وقتی مانند یک عاشق intoxicated به بازار می‌آیی، هر راز و هر سرود عشق در پس پرده‌ای نمایان می‌شود.
گر عشق نباشد کمر حسن که بندد
ور حسن نباشد دل عشق از چه گشاید
هوش مصنوعی: اگر عشق وجود نداشته باشد، زیبایی چه فایده‌ای دارد و اگر زیبایی نباشد، دل چرا باید عشق را تجربه کند؟
گر صورت جانان نبود دل که ستاند
ور واسطه ی جان نبود تن بچه پاید
هوش مصنوعی: اگر زیبایی محبوب نباشد، دل چگونه می‌تواند به دست آید؟ و اگر میان جان و جسم انسان هیچ واسطه‌ای وجود نداشته باشد، تن چگونه می‌تواند باقی بماند؟
خورشید که در پرده ی انوار نهانست
گر رخ ننماید دل ذرّه که رباید
هوش مصنوعی: خورشید که در پرده‌ی نورها پنهان است، اگر رخسارش را نشان ندهد، دل ذره‌ای هم آن را از دست می‌دهد.
بی مهر دل سوخته را نور نباشد
روشن شود آن خانه که شمعیش درآید
هوش مصنوعی: دل سوخته‌ای که محبت ندارد، نمی‌تواند روشنی بگیرد. خانه‌ای که شمعی در آن وجود نداشته باشد، هرگز روشن نمی‌شود.
گر ابر نگرید دل بستان ز چه خندد
ور می نبود زنگ غم از دل چه زداید
هوش مصنوعی: اگر ابر نبارد، دل باغ چه دلیلی برای شاد بودن دارد؟ و اگر شراب نباشد، درد و غم از دل چگونه برطرف می‌شود؟
خواجو اگر از عشق بسوزند چو شمعت
خوش باش که از سوز دلت جان بفزاید
هوش مصنوعی: اگر خواجو از عشق بسوزد، مانند شمعی است که با سوختن خود نور می‌دهد. تو نیز خوشحال باش که از سوز دل او جان تازه‌ای به دست می‌آید.
خواهی که در آئینه رخت خوب نماید
آئینه مصفّا و رخ آراسته باید
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی که تصویر زیبایت در آینه خوب دیده شود، باید آینه‌ات پاک و چهره‌ات آراسته باشد.