گنجور

شمارهٔ ۱۳۰

مرغان این چمن همه بی بال و بی پرند
مردان این قدم همه بی پا و بی سرند
از جسم و جان بری و ز کونین فارغند
با خاک ره برابر و از عرش برترند
روح مجسّمند نه جسم مروّحند
نور مصوّرند نه شمع منوّرند
بر عرصه ی حدوث قدم در قدم زنند
در مجلس وجود شراب از عدم خورند
شرب از حیاض قدسی کرّ و بیان کنند
نزل از ریاض علوی روحانیان برند
کی آشیان نهند درین خاکدان از آنک
شهباز عرشیند که در لا مکان پرند
عبهر مثال معتل و اجوف نهندشان
اما بدان صحیح که سالم چون عرعرند
سلطان تختگاه و اقالیم وحدتند
لیکن بری ز ملکت و فارغ ز لشکرند
خواجو گدای درگه ارباب فقر باش
کانها که مفلسند بمعنی توانگرند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرغان این چمن همه بی بال و بی پرند
مردان این قدم همه بی پا و بی سرند
هوش مصنوعی: پرندگان این باغ همه بدون بال و پر هستند، و مردان این مرحله همه بدون پا و سر به سر می‌برند.
از جسم و جان بری و ز کونین فارغند
با خاک ره برابر و از عرش برترند
هوش مصنوعی: این افراد از قید و بندهای جسم و روح آزادند و از دنیای مادی جدا شده‌اند. آن‌ها در برابر زمین قرار دارند اما از مقام و منزلتی بالاتر از عرش برخوردارند.
روح مجسّمند نه جسم مروّحند
نور مصوّرند نه شمع منوّرند
هوش مصنوعی: روح‌ها به صورت عینی مانند جسم‌های مادی وجود ندارند، بلکه نورهایی هستند که تجسم پیدا کرده‌اند. آنها واقعیتی روشن و زنده‌اند، نه فقط شمعی که نور می‌دهد.
بر عرصه ی حدوث قدم در قدم زنند
در مجلس وجود شراب از عدم خورند
هوش مصنوعی: باید به سوی لحظه‌های تازه گام برداریم و در جمع وجود، از هیچ، نوشیدنی بگیریم.
شرب از حیاض قدسی کرّ و بیان کنند
نزل از ریاض علوی روحانیان برند
هوش مصنوعی: از چشمه‌های مقدس الهی بنوشید و به فضایل والای معنوی دست یابید، زیرا عارفان و روحانیان از باغ‌های برتر بهره‌برداری می‌کنند.
کی آشیان نهند درین خاکدان از آنک
شهباز عرشیند که در لا مکان پرند
هوش مصنوعی: کی آشیانه‌ای در این خاک‌دان می‌سازند؟ زیرا شاهین‌هایی هستند که در مکان‌های بالا پرواز می‌کنند.
عبهر مثال معتل و اجوف نهندشان
اما بدان صحیح که سالم چون عرعرند
هوش مصنوعی: برخی از کلمات مانند معتل و اجوف ممکن است دچار مشکل باشند و به درستی معنی نشوند، اما باید توجه داشت که کلمات سالم و صحیح همچون خرگوش بر خلاف آن‌ها هستند.
سلطان تختگاه و اقالیم وحدتند
لیکن بری ز ملکت و فارغ ز لشکرند
هوش مصنوعی: سلطان و پادشاهی در مقام و جایگاه خود برتری دارند و در عین حال، از مسائل دنیایی و جنگ‌های مربوط به حکومت آزادند و به نوعی در یک وضعیت معنوی و روحانی قرار دارند.
خواجو گدای درگه ارباب فقر باش
کانها که مفلسند بمعنی توانگرند
هوش مصنوعی: خواجو، در برابر بزرگان و ثروتمندان باید به فقر و ناداری افتخار کرد، زیرا کسانی که از نظر مالی کمبود دارند، در واقع غنی از نظر روحی و معنوی هستند.