گنجور

شمارهٔ ۹ - کتب علی کتابه بادگیر

زهی ز چرخ برین برده در بلندی آب
نشانده رفعت تو باد بادگیر سحاب
بیاد باده گساران مجلست خورشید
ببزمگاه افق نوش کرده جام شراب
ز شوق پرده سرایان ساحتت ناهید
به پرده های فلک در فکنده بانگ رباب
مقیم بر در و دیوار عیش خانه ی تو
همای سدّره نشیمن نشسته همچو ذباب
ز جرعه ی طرب انگیز می پرستانت
مدام خسرو انجم فتاده مست و خراب
بود طیور ترا گلشن بقا بستان
سزد و حوش ترا سبزه زار گردون غاب
زحل ز بهر بنایت چو هندوی طیان
بدلو ریخته بر گل ز بحر اخضر آب
خرد بمعتکفان درت بعهد وزیر
خطاب کرده که طوبی لهم و حسن مآب
نهال روضه ی دولت که چرخ دولابی
بود بگلشن او سر فکنده چون دولاب
سپهر اختر اقبال شمس دولت و دین
که ماه را رسد از آفتاب رایش تاب

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زهی ز چرخ برین برده در بلندی آب
نشانده رفعت تو باد بادگیر سحاب
هوش مصنوعی: به چه زیبایی و بلندی، به کمک آسمان، نشانه‌ای از عظمت تو در میان ابرها قرار داده شده است.
بیاد باده گساران مجلست خورشید
ببزمگاه افق نوش کرده جام شراب
هوش مصنوعی: در یادبود می‌گساران، در محفل دوست‌داران شادی، خورشید در افق مانند زمانیکه جام شراب را نوشیده است، می‌درخشد.
ز شوق پرده سرایان ساحتت ناهید
به پرده های فلک در فکنده بانگ رباب
هوش مصنوعی: از شوق و شادی سرایندگان، صدای رباب در آسمان‌ها به گوش می‌رسد و به زیبایی تو، ناهید، اشاره می‌کند.
مقیم بر در و دیوار عیش خانه ی تو
همای سدّره نشیمن نشسته همچو ذباب
هوش مصنوعی: در گوشه و کنار خانه‌ات، لذتی در انتظار است که مانند یک پرنده درخت سدر، آرام و بی‌خیال نشسته است؛ مانند مگس که به دور و بر خود می‌چرخد.
ز جرعه ی طرب انگیز می پرستانت
مدام خسرو انجم فتاده مست و خراب
هوش مصنوعی: از جام خوشحالی و شادی که می‌پرستی، خسرو آسمان همیشه در حال مستی و نابودی به سر می‌برد.
بود طیور ترا گلشن بقا بستان
سزد و حوش ترا سبزه زار گردون غاب
هوش مصنوعی: پرندگان تو شایسته بهشت جاودان هستند و باغ تو باید سرسبز و خوشبو باشد که مانند علفزار آسمان، دل‌انگیز و زیبا باشد.
زحل ز بهر بنایت چو هندوی طیان
بدلو ریخته بر گل ز بحر اخضر آب
هوش مصنوعی: زحل برای ساخت تو مانند هندی‌ها زعفران بر روی گل‌ها پاشیده و از دریای سبز آب آماده کرده است.
خرد بمعتکفان درت بعهد وزیر
خطاب کرده که طوبی لهم و حسن مآب
هوش مصنوعی: خرد به کسانی که به دور از دنیا نشسته‌اند و به عبادت پرداخته‌اند، می‌گوید: خوشا به حال آن‌ها و چه نیکو سرانجامی دارند.
نهال روضه ی دولت که چرخ دولابی
بود بگلشن او سر فکنده چون دولاب
هوش مصنوعی: درختی که به نشاط و رونق زندگی اشاره دارد، مانند چرخشی که در زندگی وجود دارد، در گلیزارش گل‌های زیبایی برافراشته است و به این معنی است که در آن باغ خوشبختی، همواره زیبایی و شادابی وجود دارد.
سپهر اختر اقبال شمس دولت و دین
که ماه را رسد از آفتاب رایش تاب
هوش مصنوعی: آسمان و ستاره‌های خوشبختی و موفقیت، همچون خورشید، راهی روشن برای دین و دولت پیش روی خود دارند و ماه نمی‌تواند به اعتبار نور خورشید به اوج برسد.