گنجور

شمارهٔ ۳ - فی الشکایة من بعض الاکابر

زهی فرشته صفاتی که چرخ ذات ترا
برای تربیت ملک در جهان بگماشت
کنون که دور زمان با کلاه داری خویش
کلاه گوشه ی قدر تو بر فلک بفراشت
مرا که داعی این دولتم فرو مگذار
چنانکه گردش گیتی ترا فرو نگذاشت
چو از کریم کرم ماند و نکوکاری
خنک کسیکه کرم کرد و تخم نیکی کاشت
گرفتمت که گرفتی همه ممالک شام
چه سود ملکت شامت چو نیست سفره چاشت
بروز دولتم ارزانک زین صفت داری
بروز محنتم آیا چگونه خواهی داشت
مطیع رای تو بادا جهان اگرچه نماند
جهان بآنک جهان را مطیع می پنداشت

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زهی فرشته صفاتی که چرخ ذات ترا
برای تربیت ملک در جهان بگماشت
هوش مصنوعی: چه صدای شادی‌بخشی که خداوند صفات فرشتگان را به تو بخشید و تو را برای پرورش و تعلیم انسان‌ها در دنیای خود تعیین کرد.
کنون که دور زمان با کلاه داری خویش
کلاه گوشه ی قدر تو بر فلک بفراشت
هوش مصنوعی: حال که در زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنی، به خودت می‌بالید، نشان ارزش و مقام تو بر آسمان برافراشته شده است.
مرا که داعی این دولتم فرو مگذار
چنانکه گردش گیتی ترا فرو نگذاشت
هوش مصنوعی: مرا از یاد مبر و بگذار که به یاد تو بمانم، همان‌گونه که گردش روزگار هیچ‌گاه تو را فراموش نکرد.
چو از کریم کرم ماند و نکوکاری
خنک کسیکه کرم کرد و تخم نیکی کاشت
هوش مصنوعی: هنگامی که از فرد بزرگوار، بزرگواری و نیکی باقی بماند، خوشا به حال کسی که همیشه نیکی کرده و بذری از خوبی را در دل‌ها کاشته است.
گرفتمت که گرفتی همه ممالک شام
چه سود ملکت شامت چو نیست سفره چاشت
هوش مصنوعی: توجه به این نکته که من تو را به دست آوردم، در حالی که تو تمام سرزمین‌های شام را به دست آوردی، چه فایده‌ای دارد که سلطنت تو بر شام به جایی نمی‌رسد وقتی که سفره صبحانه‌ات خالی است؟
بروز دولتم ارزانک زین صفت داری
بروز محنتم آیا چگونه خواهی داشت
هوش مصنوعی: اگر از صفات زشت و نکوهیده‌ای که داری آگاه نباشی، چگونه می‌توانی انتظار داشته باشی که در روزهای سخت و بحران‌ها، وضعیت خوبی داشته باشی؟
مطیع رای تو بادا جهان اگرچه نماند
جهان بآنک جهان را مطیع می پنداشت
هوش مصنوعی: اگرچه جهان به آن چیزی که می‌خواهد همیشه پای‌بند نیست، اما من وادارم که به خواسته‌های تو احترام بگذارم و به تبعیت از آن ادامه دهم.