خواجوی کرمانیشمارهٔ ۹۵
آن ترک پریچهره مگر لعبت چینست
یا ماه شب چارده بر روی زمینست
در ابر سیه شعشعه ی بدر منیرست
یا در شکن کاکل او نور جبینست
آن ماه تمامست که بر گوشه بامست
یا شاه سپهرست که بر چرخ برینست
گویند که زیباست بغایت مه نخشب
لیکن نتوان گفت که زیباتر از اینست
آن لعل گهرپوش مگر چشمه ی نوشست
یا درج عقیقست که بر دُرَّ ثمینست
هر چند نمک چون شکرت شور جهانیست
لیکن لب لعلت نمکی بس شکرینست
این نکهت مشکین نفس باد بهارست
یا چین سر زلف تو یا نافه ی چینست
بالای بلندت که ازو کار تو بالاست
بالاش نگویم که بلای دل و دینست
خواجو اگرش تیغ زنی روی نپیچد
زیرا که تو سلطانی و او ملک یمینست
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آن ترک پریچهره مگر لعبت چینست
یا ماه شب چارده بر روی زمینست
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و دلربایی یک دختر اشاره دارد و میگوید که شاید او تنها یک دختر زیبا از چین باشد یا آنکه مانند ماه شب چهارده بر روی زمین میدرخشد.
در ابر سیه شعشعه ی بدر منیرست
یا در شکن کاکل او نور جبینست
هوش مصنوعی: در ابر تیره، نور ماه روشن است یا در چین و شکن موی او، درخشندگی پیشانی وجود دارد.
آن ماه تمامست که بر گوشه بامست
یا شاه سپهرست که بر چرخ برینست
هوش مصنوعی: این ماه به طور کامل در گوشه بام میدرخشد یا مانند پادشاهی است که در آسمان میتابد.
گویند که زیباست بغایت مه نخشب
لیکن نتوان گفت که زیباتر از اینست
هوش مصنوعی: میگویند که ماه نخشب بسیار زیباست، اما نمیتوان گفت که چیزی زیباتر از آن وجود دارد.
آن لعل گهرپوش مگر چشمه ی نوشست
یا درج عقیقست که بر دُرَّ ثمینست
هوش مصنوعی: این جواهر زیبا یا چشمهای از نوشیدنی گوارا است یا شاید یک نگین عقیقی است که بر روی مروارید باارزشی قرار دارد.
هر چند نمک چون شکرت شور جهانیست
لیکن لب لعلت نمکی بس شکرینست
هوش مصنوعی: هر چند که نمک به اندازه شکر شور و تلخ است، اما لبهای زیبا و قرمز تو طعمی بسیار شیرین دارند.
این نکهت مشکین نفس باد بهارست
یا چین سر زلف تو یا نافه ی چینست
هوش مصنوعی: این عطر خوشی که در فضا پیچیده، ممکن است بوی نسیم بهاری باشد یا اینکه از زیبایی و لطافت زلف تو ناشی شده باشد.
بالای بلندت که ازو کار تو بالاست
بالاش نگویم که بلای دل و دینست
هوش مصنوعی: در اوج بلندیات که به خاطر آن کارهایت بالا میرود، نمیگویم که این ارتفاع موجب درد و رنج دل و ایمان است.
خواجو اگرش تیغ زنی روی نپیچد
زیرا که تو سلطانی و او ملک یمینست
هوش مصنوعی: اگر خواجو (شاعر) را با تیغ بزنید، نمیچرخد و تغییر نمیکند، زیرا تو سلطانی و او به نوعی در خدمت توست.
خوانش ها
شمارهٔ ۹۵ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1395/12/14 11:03
دکتر اندیشه قدیریان
در بیت دوم، «شعشعه» صحیح است.