شمارهٔ ۷۶
آنچه نماز زنده دلان جز نیاز نیست
و آنرا که در نیاز نبینی نماز نیست
مشتاق را بقطع منازل چه حاجتست
کاین ره بپای اهل طریقت دراز نیست
رهبانت ار بدیر مغان راه می دهد
آنجا مقام کن که در کعبه باز نیست
گرزانکه راه سوختگان می زنی رواست
چیزی بگو بساز که حاجت بساز نیست
بازار قتل باز چو نیکو نظر کنی
صیاد صعوه جز نظر شاهباز نیست
دردی کشان جام فنا کز پی نیاز
جز نیستی بهیچ عطاشان نیاز نیست
محمود را رسد که زند کوس سلطنت
کز سلطنت مراد دلش جز ایاز نیست
عشق مجاز در ره معنی حقیقتست
عشق ارچه پیش اهل حقیقت مجاز نیست
آن یار نازنین اگرت تیغ می زند
خواجو متاب روی که حاجت بناز نیست
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آنچه نماز زنده دلان جز نیاز نیست
و آنرا که در نیاز نبینی نماز نیست
هوش مصنوعی: نماز زنده دلان تنها از روی نیاز به خداوند است و اگر کسی در دل نیازی به آن نداشته باشد، در واقع نمازی از او صادر نمیشود.
مشتاق را بقطع منازل چه حاجتست
کاین ره بپای اهل طریقت دراز نیست
هوش مصنوعی: مشتاق نیازی به تقسیمبندی مسیر ندارد، چون این راه برای اهل سلوك و عرفان کوتاه است.
رهبانت ار بدیر مغان راه می دهد
آنجا مقام کن که در کعبه باز نیست
هوش مصنوعی: اگر رهبر تو از دیر و میخانه راهی به تو نشان دهد، در آن مکان بمان که در کعبه جای باز و خالی نیست.
گرزانکه راه سوختگان می زنی رواست
چیزی بگو بساز که حاجت بساز نیست
هوش مصنوعی: اگر به سوی سوختگان و دردکشیدگان میروی، گفتن چیزی مناسب است. بهتر است که راهی برای رفع نیاز آنها فراهم کنی، زیرا که در شرایط کنونی کسی به کمک و نیازهایشان توجه نمیکند.
بازار قتل باز چو نیکو نظر کنی
صیاد صعوه جز نظر شاهباز نیست
هوش مصنوعی: در این بازار که قتل و خشونت رواج دارد، اگر با دقت نگاه کنی، تنها شکارچیای که به چشم میآید، همان شاهباز است، نه چیز دیگری.
دردی کشان جام فنا کز پی نیاز
جز نیستی بهیچ عطاشان نیاز نیست
هوش مصنوعی: در پی رفع نیازهای خود، تنها چیزی که به دست نمیآید، فنا و نیستی است و از این رو، چیزی جز این نیست که نیازی به عطای دیگران نداریم.
محمود را رسد که زند کوس سلطنت
کز سلطنت مراد دلش جز ایاز نیست
هوش مصنوعی: محمود باید فرمانروایی را به دست بگیرد که در فرمانروایی او، تنها آرزوی دلش ایاز باشد.
عشق مجاز در ره معنی حقیقتست
عشق ارچه پیش اهل حقیقت مجاز نیست
هوش مصنوعی: عشق به عنوان یک مفهوم ظاهری در مسیر رسیدن به حقیقت وجود دارد، هرچند که در نظر کسانی که به عمق حقیقت پیبردهاند، عشق تنها یک مسأله ظاهری و غیر واقعی به حساب میآید.
آن یار نازنین اگرت تیغ می زند
خواجو متاب روی که حاجت بناز نیست
هوش مصنوعی: اگر آن دوست عزیزم با تندی و سختی برخورد کند، تو ناراحت نشو و به او بی اعتنا باش، زیرا نیازی به ناز و نرمش نیست.
حاشیه ها
1399/05/26 22:07
لیلا فنائی
این شعر رو استاد آواز آقای امامی در آلبوم بزم دور به زیبایی ادا کردن ، بینظیره

خواجوی کرمانی