گنجور

شمارهٔ ۷۱

عنبرست آن دام دل یا زلف عنبرسای دوست
شکّرست آن کام جان یا لعل شکر خای دوست
پرتو مهرست یا مهر رخ زیبای یار
قامت سروست یا سرو قد رعنای دوست
آیت حسنست یا توقیع ملک دلبری
یا بخون ما خطی یا خطّ مشک آسای دوست
عکس پروینست یا قندیل مه یا شمع مهر
یا چراغ زهره یا روی جهان آرای دوست
مار ضحّاکست یا شب یا طناب چنبری
یا نقاب عنبری یا جعدمه فرسای دوست
چشمه ی نوشست یا کان نمک یا جام می
یا زلال خضر یا مرجان جان افزای دوست
آهوی مستست یا جزع یمن یا عین سحر
یا فریب عقل و دین یا نرگس شهلای دوست
شاخ شمشادست یا سرو سهی یا نارون
یا صنوبر یا بلای خلق یا بالای دوست
قامت خواجوست یا قوس قزح یا برج قوس
یا هلال عید یا ابروی چون طغرای دوست
بزم دستورست یا بتخانه چین یا چمن
یا ارم یا جنّت فردوس یا مأوای دوست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عنبرست آن دام دل یا زلف عنبرسای دوست
شکّرست آن کام جان یا لعل شکر خای دوست
هوش مصنوعی: عطر دل‌ربای زلف دوست مانند عطر عنبر است و لذت و خوشی زندگی مانند لعل‌هایی است که شیرینی و خوشی را به ارمغان می‌آورند.
پرتو مهرست یا مهر رخ زیبای یار
قامت سروست یا سرو قد رعنای دوست
هوش مصنوعی: نور خورشید از چهره ی محبوب می‌تابد، یا زیبایی او مانند سرو بلند و خوش قامت است.
آیت حسنست یا توقیع ملک دلبری
یا بخون ما خطی یا خطّ مشک آسای دوست
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت معشوق اشاره دارد. می‌گوید که زیبایی او مانند نشانه‌ای از خوبی است یا امضای سلطنتش در دل‌ها به جا مانده. همچنین، به عشقی عمیق و پرشور اشاره می‌کند که به مانند خطی زیبا و دلربا بر دل‌ها نشسته است.
عکس پروینست یا قندیل مه یا شمع مهر
یا چراغ زهره یا روی جهان آرای دوست
هوش مصنوعی: این جمله به توصیف زیبایی و درخشش چهره محبوب اشاره دارد. آیا او شبیه پروین (ستاره)، چراغ مه، شمع عشق، یا ستاره زهره است؟ به طور کلی، این توصیف نشان‌دهنده‌ی جذابیت و زیبایی خاصی است که انسان می‌تواند در چهره دوست خود ببیند.
مار ضحّاکست یا شب یا طناب چنبری
یا نقاب عنبری یا جعدمه فرسای دوست
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن خطرات و چالش‌های زندگی می‌پردازد. به نوعی، همواره گزینه‌ها و تهدیدات مختلفی وجود دارد که می‌توانند انسان را در معرض آسیب قرار دهند. این موارد می‌تواند به صورت یک مار خطرناک، پرده‌ای از شب، طناب غواصی یا نقابی فریبنده ظاهر شوند. در نهایت، این اشاره به دوستی و روابط انسانی نیز دارد که ممکن است پیچیده و دشوار باشد.
چشمه ی نوشست یا کان نمک یا جام می
یا زلال خضر یا مرجان جان افزای دوست
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف چیزهایی می‌پردازد که باعث شادابی و سرزندگی می‌شوند. در اینجا به یک چشمه‌ی شیرین، منبعی از نمک، جامی پر از شراب، آب زلالی که حیات‌بخش است و مرجانی که جان را جلا می‌دهد اشاره شده است. همه‌ی این‌ها نمادهای زیبایی و خوشی هستند که می‌توانند زندگی را پررنگ‌تر و خوشایندتر کنند، بخصوص در رابطه با دوستی و محبت.
آهوی مستست یا جزع یمن یا عین سحر
یا فریب عقل و دین یا نرگس شهلای دوست
هوش مصنوعی: آهوی زیبایی است که مایه سرمستی و ناز است، یا معجزه‌ای از سرزمین یمن، یا چشمانی جادوگر که عقل و دین را فریب می‌دهند، یا نرگسی تیره و دلربا از سوی محبوب.
شاخ شمشادست یا سرو سهی یا نارون
یا صنوبر یا بلای خلق یا بالای دوست
هوش مصنوعی: این ابیات به توصیف زیبایی و جذابیت موجودات می‌پردازد، و شاعر به شکلی صریح یا کنایه‌ای به یکی از محبوبیت‌ها یا زیبایی‌های خاص اشاره دارد. در واقع، شاخ شمشاد، سرو، نارون، صنوبر، و دیگر درختان و مفاهیم نمادین توصیفگر دقیق‌تری از ویژگی‌های مورد پسند هستند. شاعر در اینجا به مقایسه این زیبایی‌ها با محبوب‌ترین موجود در زندگی‌اش یعنی دوست می‌پردازد و او را در مرتبه‌ای والاتر از همه زیبایی‌های دیگر قرار می‌دهد.
قامت خواجوست یا قوس قزح یا برج قوس
یا هلال عید یا ابروی چون طغرای دوست
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی قامت خواجو اشاره دارد و آن را با جلوه‌های طبیعی و زیبایی‌های دیگر مقایسه می‌کند. در اینجا، قامت او به شکل قوس قزح یا هلال عید و یا ابروهای زیبا تشبیه شده است. این مقایسه‌ها بیانگر زیبایی و دلربایی او هستند که در هر یک از آنها حس جذابیت و لطافت وجود دارد.
بزم دستورست یا بتخانه چین یا چمن
یا ارم یا جنّت فردوس یا مأوای دوست
هوش مصنوعی: این مکان‌ها همه جایی برای لذت و زیبایی هستند، می‌تواند جایی با شکوه و شادابی باشد، مثل باغی سرسبز یا بهشت، یا جایی که با دوستان و عزیزان گرد هم می‌آییم. در واقع، هر یک از این مکان‌ها می‌تواند محلی باشد برای تجلی زیبایی و دلنشینی.