گنجور

شمارهٔ ۴۰

هر که مجنون نیست از احوال لیلی غافلست
وانک مجنون را بچشم عقل بیند عاقلست
قرب صوری در طریق عشق بعد معنویست
عاشق ار معشوق را بی وصل بیند واصلست
اهل معنی را از او صورت نمی بندد فراق
وانک این صورت نمی بندد ز معنی غافلست
کی بمنزل ره بری تا نگذری از خویش از آنک
ترک هستی در ره مستی نخستین منزلست
گرچه من بدنامی از میخانه حاصل کرده ام
هر که از میخانه منعم میکند بیحاصلست
ایکه دل با خویش داری رو بدلداری سپار
کانک دلداری ندارد نزد ما دور از دلست
یاد ساحل کی کند مستغرق دریای عشق
زانک این معنی نداند هرکه او بر ساحلست
عاشقانرا وعظ دانا عین نادانی بود
کانک سرّ عشق را عالم نباشد جاهلست
ترک جانان گیر خواجو یا برو جان برفشان
ترک جان سهلست از جان صبوری مشکلست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که مجنون نیست از احوال لیلی غافلست
وانک مجنون را بچشم عقل بیند عاقلست
هوش مصنوعی: هر کسی که عاشق نیست، از حالات محبوب غافل است و فقط کسی که مجنون است می‌تواند با چشم عقل، عشق را درک کند.
قرب صوری در طریق عشق بعد معنویست
عاشق ار معشوق را بی وصل بیند واصلست
هوش مصنوعی: نزدیکی ظاهری در عشق به معنای واقعی و عمیق آن نیست. اگر عاشق، معشوق را بدون وصال ببیند، در حقیقت به اصل و حقیقت وصل شده است.
اهل معنی را از او صورت نمی بندد فراق
وانک این صورت نمی بندد ز معنی غافلست
هوش مصنوعی: افراد اهل معنا و درک عمیق از زندگی، تحت تأثیر جدایی و فراق قرار نمی‌گیرند، زیرا آنها نمی‌توانند تنها به ظواهر و اشکال توجه کنند؛ در واقع، این گونه ظواهر از راه دورتر از معنی واقعی قرار دارد.
کی بمنزل ره بری تا نگذری از خویش از آنک
ترک هستی در ره مستی نخستین منزلست
هوش مصنوعی: آیا کسی هست که مرا به خانه‌ام راهنمایی کند تا از خودم عبور کنم، زیرا ترک کردن خود در مسیر مستی، نخستین گام است؟
گرچه من بدنامی از میخانه حاصل کرده ام
هر که از میخانه منعم میکند بیحاصلست
هوش مصنوعی: اگرچه من به خاطر میخانه شهرت خوبی ندارم، اما هر کس می‌خواهد از میخانه دوری کند، در حقیقت هیچ بهره‌ای از آن نمی‌برد.
ایکه دل با خویش داری رو بدلداری سپار
کانک دلداری ندارد نزد ما دور از دلست
هوش مصنوعی: اگر دلی داری و آن را به کسی محبت می‌کنی، بهتر است که آن را به کسی بسپاری که لیاقت دارد، زیرا کسی که دلداری برای دل ما ندارد، از ما بسیار دور است و به خاطر این فاصله، دل ما از او بریده است.
یاد ساحل کی کند مستغرق دریای عشق
زانک این معنی نداند هرکه او بر ساحلست
هوش مصنوعی: کسانی که در ساحل قرار دارند، هرگز نمی‌توانند حس و معنای عمیق عشق را درک کنند؛ زیرا تنها افرادی که در عمق دریا هستند و غرق در عشق، چنین احساسی را تجربه می‌کنند.
عاشقانرا وعظ دانا عین نادانی بود
کانک سرّ عشق را عالم نباشد جاهلست
هوش مصنوعی: عاشقان نمی‌توانند به نصیحت یک آدم باهوش گوش دهند، زیرا اگر کسی به عمق عشق واقف نباشد، در حقیقت ignorant است.
ترک جانان گیر خواجو یا برو جان برفشان
ترک جان سهلست از جان صبوری مشکلست
هوش مصنوعی: از معشوقِ خود فاصله بگیر یا اینکه جان خود را به خاطر او فدای کن. جدا شدن از معشوق راحت است، اما صبر بر دوری او کار دشواری است.

حاشیه ها

1393/02/03 14:05
سعید

درود بر حضرت خواجو و به این غزل بسیار عرفانی و زیبا...

1397/06/27 17:08
امیر مسعود مهدوی مجد

رحمه الله علیه
میدانید چرا براین شعر حاشیه کم نوشته شده؟!
چون الحق پا را جایی گذاشته که دست کمتر کسی بهش میرسه!

1397/06/27 19:08

برای جنا ب 7
کی به منزل ره بری، تا نگذری از خویش ، از آنک
ترک هستی ، در ره مستی نخستین منزل است
ای که دل با خویش داری ! رو به دلداری سپار
کان که دلداری ندارد ، نزد ما دور از دل است

1397/06/28 00:08

7 گرامی
امید که برداشت نادرستی از آوردن شعر خواجو پیدا نشده باشد
به یاد می آورم که جایی کنایه ای به همشهری غریب ما زده بودید
شاد بوید

1397/06/02 00:09
۷

نشسته در بر حافظ شبی به عالم خواب
ملول و غمزده دیدم به چشم خویشتنش
نظر به سوی من افکند و باب شکوه گشود
شنید این سخن آنگاه گوشم از دهنش
چرا از مردم کرمان یکی که اهل وفاست
به سر نمیگذرد هیچگه خیال منش
مگر نه بلبل دستانسرای کرمانم
چرا فسرده در این آشیان ویرانم
این شعر احمد سهیلی خوانساری است که دیوان خواجو را تصحیح کرده است.بیشترین و بزرگترین ادیبان.ایران از کرمانند و همه جور کتاب ترجمه و تصحیح کردند مثلا اژدهای هفت سر و کلاغ خبرچین_هفت عروس و هفت باجناق _از هفت شنبه تا دوشنبه-مار هفت خط و هفت دخترون_اسی پلنگ ابی مشنگ_دور ابرقو در هفتاد روز-از عجب شیر تا نرماشیر-دختر فندک فروش پسر آدم فروش-گوگوش و داریوش ابی و عموش
ولی یک بار هم نگفتند خواجو چه خبر?پاهات هنوز درد دارد?
بردار جان مدادت را زمین بگذار!

1400/01/25 12:03
Polestar

بیت آخر واقعیت تلخه