گنجور

شمارهٔ ۲۴۸

نکهت روضه ی خلدست که می بیزد مشک
یا از آن حلقه زلفست که می ریزد مشک
خیزد از چین سر زلف تو مشک ختنی
وین سخن نیست خطا زانکه ز چین خیزد مشک
خون شود نافه ی آهوی تتاری ز حسد
کان مه از گوشه ی خورشید در آویزد مشک
آن چه نعلست که لعل تو بر آتش دارد
وین چه حالست که خالت زمه انگیزد مشک
گر نخواهد که کشد گرد مهت گرد عبیر
از چه رو خطّ تو با غالیه آمیزد مشک
زلف عنبرشکن از روی تو سرمی پیچد
چکند ز آتش اگر زانک نپرهیزد مشک
همچو خواجو نکشد سر ز خطت مشک ختا
چون خط سبز تو بر برگ سمن بیزد مشک

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نکهت روضه ی خلدست که می بیزد مشک
یا از آن حلقه زلفست که می ریزد مشک
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف عطر خوشبویی می‌پردازد که ممکن است از باغی سرسبز و خوشبو نشات گرفته باشد، یا از زلف‌های زیبای کسی که عطر را در فضا پخش می‌کند. این نمایش زیبایی و عطر در طبیعت و در فردی که به او اشاره شده، حس لطافت و خوشایندی را به وجود می‌آورد.
خیزد از چین سر زلف تو مشک ختنی
وین سخن نیست خطا زانکه ز چین خیزد مشک
هوش مصنوعی: از چین موی تو بوی خوشی بلند می‌شود و این ادعا بی‌دلیل نیست، چون بوی خوش از خود چین موی تو برمی‌خیزد.
خون شود نافه ی آهوی تتاری ز حسد
کان مه از گوشه ی خورشید در آویزد مشک
هوش مصنوعی: نافه‌ی آهوی تتاری که به خاطر حسد به خون تبدیل می‌شود، به این معناست که زیبایی و نیکویی آن به دلیل حسد و بخل تحت تأثیر قرار گرفته است. همچنین، در ادامه اشاره به این دارد که همانند مشک که از گوشه‌ی خورشید آویزان شده، زیبایی و ماهیت آن در معرض خطر است. حسد می‌تواند باعث نابودی و آسیب به زیبایی‌ها شود.
آن چه نعلست که لعل تو بر آتش دارد
وین چه حالست که خالت زمه انگیزد مشک
هوش مصنوعی: آنچه تو را در آتش می‌سوزاند، نعل است که انتهای آن رنگ لعل تو را دارد، و حالتی که تو با زلفت ایجاد می‌کنی، شبیه بوی مشک است که هر کسی را به خود جذب می‌کند.
گر نخواهد که کشد گرد مهت گرد عبیر
از چه رو خطّ تو با غالیه آمیزد مشک
هوش مصنوعی: اگر او نخواهد گرد و غباری از عطرت به گرد چهره‌اش بیفتد، پس چرا خط زیبای تو با عطر خوش گلاب‌آمیز شده است؟
زلف عنبرشکن از روی تو سرمی پیچد
چکند ز آتش اگر زانک نپرهیزد مشک
هوش مصنوعی: زلف‌هایِ خوشبوی او از روی تو به آرامی پیچ می‌خورند، زیرا اگر مشک از آتش فرار نکند، به عطر و بوی خود ادامه می‌دهد.
همچو خواجو نکشد سر ز خطت مشک ختا
چون خط سبز تو بر برگ سمن بیزد مشک
هوش مصنوعی: شاعر به زیبایی خط و نوشته شما اشاره می‌کند و بیان می‌کند که مانند خواجو، هیچ چیزی نمی‌تواند زیبایی خط شما را تحت تأثیر قرار دهد. خط شما همانند رنگ سبز بر روی برگ سمن به زیبایی و تازگی جلوه می‌کند، انگار که عطری خوش از مشک در فضا پخش شده است. به طور کلی، این ابیات به ستایش و زیبایی خط و آثار شما می‌پردازد.