خواجوی کرمانیشمارهٔ ۱۳۳
پری رخان که به رخ رشک لعبت چینند
چه آگه از من شوریده حال مسکینند
اگرچه زان لب شیرین جواب تلخ دهند
ولی به گاهِ شکر خنده جان شیرینند
به خویشتن نتوان دید حسن و منظر دوست
علی الخصوص کسانی که خویشتن بینند
کنون ز شکّر شیرین چه برخورد فرهاد
که خسروان جهان طالبان شیرینند
مگر تو فتنه نخیزی وگرنه ز اهل نشست
چه فتنهها که بخیزد چو بی تو بنشینند
پرندگان هوای تو شاهبازانند
اگرچه همچو کبوتر اسیر شاهینند
ز چین زلف تو آگاه نیستند آنها
کهاسیر طرهٔ خوبان خلخ و چینند
مُقامِرانِ محبت که پاک بازانند
کجا ز عرصهٔ مِهر تو مُهره برچینند
نظر به ظاهر شوریدگان مکن خواجو
که گنج معرفتند ارچه بی دل و دینند
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پری رخان که به رخ رشک لعبت چینند
چه آگه از من شوریده حال مسکینند
هوش مصنوعی: دختران زیبا که با لطافت و زیبایی خود باعث حسادت دیگران میشوند، چه میدانند که من چه وضعیتی دارم و چگونه گرفتار عشق و شیدایی هستم؟
اگرچه زان لب شیرین جواب تلخ دهند
ولی به گاهِ شکر خنده جان شیرینند
هوش مصنوعی: هرچند که انسانها گاهی با زبان شیرین خود جوابهای تلخی میدهند، اما در زمانهای خوشی و شکرگزاری، لبخند و شادی واقعی در وجودشان نمایان میشود.
به خویشتن نتوان دید حسن و منظر دوست
علی الخصوص کسانی که خویشتن بینند
هوش مصنوعی: انسان نمیتواند زیبایی و جاذبه دوست را در خود ببیند، به ویژه کسانی که فقط به خودشان توجه دارند و خود را میبینند.
کنون ز شکّر شیرین چه برخورد فرهاد
که خسروان جهان طالبان شیرینند
هوش مصنوعی: اکنون فرهاد از چه طعمی از شیرینی لذت میبرد که پادشاهان دنیا همواره در جستجوی شیرینی هستند.
مگر تو فتنه نخیزی وگرنه ز اهل نشست
چه فتنهها که بخیزد چو بی تو بنشینند
هوش مصنوعی: اگر تو ایجاد مشکل نکنی، افرادی که در کنار تو هستند چه تندروهایی که به پا نمیخیزند! وقتی که تو در جمع نشستهای، بسیاری از آشفتگیها به وجود میآید.
پرندگان هوای تو شاهبازانند
اگرچه همچو کبوتر اسیر شاهینند
هوش مصنوعی: پرندگان به خاطر عشق و هوای تو مانند شاهبازانی بزرگ و آزادند، هرچند که مانند کبوترانی در دام شاهین گرفتار شدهاند.
ز چین زلف تو آگاه نیستند آنها
کهاسیر طرهٔ خوبان خلخ و چینند
هوش مصنوعی: آنها از پیچ و تاب موهای تو بیخبرند، در حالی که آنانی که به زیباییها مینگرند، تنها به زیباییهای ظاهری و نمایشی توجه میکنند.
مُقامِرانِ محبت که پاک بازانند
کجا ز عرصهٔ مِهر تو مُهره برچینند
هوش مصنوعی: محبتورزان حقیقی که اهل صداقت و فداکاری هستند، چگونه میتوانند از دایره محبت تو خارج شوند و احساسات خود را پس بگیرند؟
نظر به ظاهر شوریدگان مکن خواجو
که گنج معرفتند ارچه بی دل و دینند
هوش مصنوعی: به ظاهر دیوانهها و شیدایان توجه نکن، زیرا آنها گنجینههایی از معرفت هستند، حتی اگر به نظر بیدین و دینی بنمایند.