خواجوی کرمانیشمارهٔ ۱۱۵
یارب این هدهد میمون ز کجا می آید
ظاهر آنست که از سوی سبا می آید
بوی روح از دم جانبخش سحر می شنوم
یا دم عیسوی از باد صبا می آید
از ختن می رسد این نفحه ی مشکین که ازو
نکهت نافه ی آهوی ختا می آید
می دهد نکهتی از مصر و دلم می گوید
کاین بشیر از بر گمگشته ی ما می آید
تا که در حضرت شه نام گدا می راند
یا کرا در بر مه یاد سها می آید
در دلم می گذرد کاین دم جان پرور صبح
زان دو مشگین رسن غالیه سا می آید
این چه پرده ست که این پرده سرا می سازد
وین چه نغمه ست کزین پرده سرا می آید
تاب آن سنبل پرتاب کرا می باشد
خواب آن نرگس پر خواب کرا می آید
آخر ای پیک همایون که پیام آوردی
هیچ در خاطر شه یاد گدا می آید
ما از آن خال بدین حال فتادیم که مرغ
دانه می بیند و در دام بلا می آید
خواجو ار اهل دلی سینه سپر باید ساخت
پیش هر تیر که از شست قضا می آید
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
یارب این هدهد میمون ز کجا می آید
ظاهر آنست که از سوی سبا می آید
هوش مصنوعی: ای خداوند، این هدهد خوششانس از کجا میآید؟ به نظر میرسد که او از سمت سبا میآید.
بوی روح از دم جانبخش سحر می شنوم
یا دم عیسوی از باد صبا می آید
هوش مصنوعی: من از نفس لطیف صبحگاهی عطر روح را حس میکنم یا بویی شبیه به دم عیسی از نسیم صبحگاهی به مشامم میرسد.
از ختن می رسد این نفحه ی مشکین که ازو
نکهت نافه ی آهوی ختا می آید
هوش مصنوعی: بوی خوشی از ختن میآید که به خاطر آن عطر دلانگیز آهوهای ختا به مشام میرسد.
می دهد نکهتی از مصر و دلم می گوید
کاین بشیر از بر گمگشته ی ما می آید
هوش مصنوعی: پیامکی خوشبو از مصر به من میرسد و دلم به من میگوید که این بشارت از دوردستها به ما میآید.
تا که در حضرت شه نام گدا می راند
یا کرا در بر مه یاد سها می آید
هوش مصنوعی: تا زمانی که در پیشگاه شه، نام گدا را به یاد میآورند یا کسی در آغوش محبوب، یاد ستاره را با خود دارد.
در دلم می گذرد کاین دم جان پرور صبح
زان دو مشگین رسن غالیه سا می آید
هوش مصنوعی: در دل من این فکر در حال گذر است که این لحظهٔ جانپرور صبح، از میان دو رشتهٔ مشکین، بوی خوشی به مشامم میرسد.
این چه پرده ست که این پرده سرا می سازد
وین چه نغمه ست کزین پرده سرا می آید
هوش مصنوعی: این چه نوع پوششی است که این مکان را ایجاد میکند و این چه آهنگی است که از این مکان به گوش میرسد؟
تاب آن سنبل پرتاب کرا می باشد
خواب آن نرگس پر خواب کرا می آید
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و جذابیت گلها اشاره دارد. سنبل که نماد زیبایی و نشاط است، میتواند تأثیر عمیقی بر فرد داشته باشد و نرگس که نماد رویایی و خواب است، ممکن است خوابهای دلپذیری را برای کسی به ارمغان بیاورد. در واقع، این دو گل به نوعی رابطه عاطفی و احساسی را به تصویر میکشند که بر زندگی و احساسات انسان تأثیرگذار است.
آخر ای پیک همایون که پیام آوردی
هیچ در خاطر شه یاد گدا می آید
هوش مصنوعی: ای پیامآور بزرگ، تو که خبر آوردی، آیا در خاطر شاه فقط نام گدا به یاد میآید؟
ما از آن خال بدین حال فتادیم که مرغ
دانه می بیند و در دام بلا می آید
هوش مصنوعی: ما به خاطر آن زیبایی و جذابیت دچار این وضعیت شدهایم که مانند پرندهای که دانهای را میبیند، به دام مشکل و گرفتاری افتادهایم.
خواجو ار اهل دلی سینه سپر باید ساخت
پیش هر تیر که از شست قضا می آید
هوش مصنوعی: اگر آدمی دلباخته و اهل محبت باشد، باید با کمال شجاعت در برابر هر آسیبی که سرنوشت برایش پیش میآورد، ایستادگی کند.