گنجور

شمارهٔ ۹۳

گمان مبر که دلم میل دوستان نکند
چرا که مرغ چمن ترک بوستان نکند
کسی که نقد خرد داد و ملک عشق خرید
اگر ز سود و زیان بگذرد زیان نکند
بجان دوست که گنج روان دلی یابد
که او مضایقه با دوستان بجان نکند
شب رحیل خوشا در عماری آسودن
بشرط آنکه جرس ناله و فغان نکند
چه باشد ار نفسی ساربان در این منزل
قرار گیرد و تعجیل کاروان نکند
شهی که باده ی روشن کشد بتیره شبان
معینست که اندیشه از شبان نکند
چو خامی هر که حدیث دل آورد بزبان
طمع مدار که سر بر سر زبان نکند
زبان شمع جگر سوز از آن برندبگاز
که از فسرده دلان راز دل نهان نکند
جهان بحال کسی ملتف شود خواجو
که التفات به نیک و بد جهان نکند

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گمان مبر که دلم میل دوستان نکند
چرا که مرغ چمن ترک بوستان نکند
هوش مصنوعی: نفکر نکن که دلم تمایلی به دوستان نخواهد داشت؛ زیرا پرنده‌ی باغ هرگز باغ را ترک نمی‌کند.
کسی که نقد خرد داد و ملک عشق خرید
اگر ز سود و زیان بگذرد زیان نکند
هوش مصنوعی: کسی که با اندکی سرمایه عشق را به دست آورد، اگر از محاسبه سود و زیان بگذرد، دچار ضرر نخواهد شد.
بجان دوست که گنج روان دلی یابد
که او مضایقه با دوستان بجان نکند
هوش مصنوعی: برای دوست خود جان را فدای او کن، زیرا کسی که دل بزرگی دارد و به دوستانش دردی نمی‌زند، جزو گنجینه‌های ارزشمند زندگی است.
شب رحیل خوشا در عماری آسودن
بشرط آنکه جرس ناله و فغان نکند
هوش مصنوعی: خواب راحتی در شب سفر بر بشر ضروری است، به شرطی که صدای زنگ اذیت کننده نباشد.
چه باشد ار نفسی ساربان در این منزل
قرار گیرد و تعجیل کاروان نکند
هوش مصنوعی: چه اتفاقی می‌افتد اگر یک نفر در اینجا استراحت کند و کاروان زودتر حرکت نکند؟
شهی که باده ی روشن کشد بتیره شبان
معینست که اندیشه از شبان نکند
هوش مصنوعی: پادشاهی که در هنگام شب، نوشیدنی صاف و زلال می‌نوشد، به خوبی می‌داند که شبان (علف‌چرانی) نیازی به تفکر و تردید ندارد.
چو خامی هر که حدیث دل آورد بزبان
طمع مدار که سر بر سر زبان نکند
هوش مصنوعی: هر کس که داستان دلش را بازگو کند، نباید به او امید بندید، چرا که ممکن است آنچه می‌گوید با آنچه در درونش احساس می‌کند، همخوانی نداشته باشد.
زبان شمع جگر سوز از آن برندبگاز
که از فسرده دلان راز دل نهان نکند
هوش مصنوعی: زبان شمعی که جگر را می‌سوزاند، از آنچه در دل دارد سخن نمی‌گوید؛ زیرا که دل‌های افسرده و غمگین، راز درون خود را فاش نمی‌کنند.
جهان بحال کسی ملتف شود خواجو
که التفات به نیک و بد جهان نکند
هوش مصنوعی: اگر کسی به حال دنیا توجهی نکند و به خوبی‌ها و بدی‌های آن اعتنایی نداشته باشد، دنیا هم به حال او توجهی نخواهد داشت.