خواجوی کرمانیشمارهٔ ۶۴
می کشندم بخرابات و در آن می کوشند
که بیک جرعه ی می آب رخم بفروشند
دیگران مست فتادند و قدح ما خوردیم
پختگان سوخته و افسرده دلان می جوشند
باده از دست حریفان ترشروی منوش
که بباطن همه نیشند و بظاهر نوشتند
ایکه خواهی که زمی توبه دهی مستانرا
با زمانی دگر افکن که کنون بیهوشند
مطربان گر جگر چنگ چنان نخراشند
می پرستان جگر خسته چنین نخروشند
تا کی از مهر تو هر شب چو شفق سوختگان
خون چشم از مژه پاشند و بدامن پوشند
برفکن پرده ز رخسار که صاحب نظران
همه چشمند و اگر در سخن آئی گوشند
بلبلان چمن عشق تو همچون سوسن
همه تن جمله زبانند ولی خاموشند
عیب خواجو نتوان کرد که در مجلس ما
صوفیان نیز چو رندان همه دُردی نوشند
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
می کشندم بخرابات و در آن می کوشند
که بیک جرعه ی می آب رخم بفروشند
هوش مصنوعی: مرا به خرابات میبرند و در آنجا تلاش میکنند که با یک جرعه از می، حالم را تغییر دهند و مرا تسکین دهند.
دیگران مست فتادند و قدح ما خوردیم
پختگان سوخته و افسرده دلان می جوشند
هوش مصنوعی: دیگران در حال شادی و سرخوشی هستند و ما در حال نوشیدن شراب هستیم؛ در حالی که افرادی که دچار سختی و مشکلات شدهاند، هنوز در دلشان شعلههای زندگی و امید زنده است.
باده از دست حریفان ترشروی منوش
که بباطن همه نیشند و بظاهر نوشتند
هوش مصنوعی: نوشیدن نوشیدنی از دست رقبای تلخعلیق ضروری نیست، چرا که در درون همه آنها تلخی وجود دارد، هرچند که در ظاهر ادعا میکنند شیرین هستند.
ایکه خواهی که زمی توبه دهی مستانرا
با زمانی دگر افکن که کنون بیهوشند
هوش مصنوعی: اگر میخواهی مستان را از بیهوشی نجات دهی، باید آنها را در زمانی دیگر بیدار کنی، چون حالا در خواب غفلتاند.
مطربان گر جگر چنگ چنان نخراشند
می پرستان جگر خسته چنین نخروشند
هوش مصنوعی: اگر نوازندگان به نرمی و دلنشینی تار را بزنند، افراد عاشق نوشیدنیهای روحانگیز نیز با دلسوزی و اشتیاق احساسات خود را ابراز خواهند کرد.
تا کی از مهر تو هر شب چو شفق سوختگان
خون چشم از مژه پاشند و بدامن پوشند
هوش مصنوعی: تا کی باید به خاطر محبت تو، مانند شفق، شبها غمگین و اشکریزان باشم و خون دل را از چشمانم بریزم و بر دامن خود بپوشانم؟
برفکن پرده ز رخسار که صاحب نظران
همه چشمند و اگر در سخن آئی گوشند
هوش مصنوعی: پرده را از روی چهره کنار بزن، زیرا هر کس که آگاهی دارد به تماشای تو نشسته و اگر صحبت کنی، همه گوش به سخنت دارند.
بلبلان چمن عشق تو همچون سوسن
همه تن جمله زبانند ولی خاموشند
هوش مصنوعی: پرندگان عاشق در باغ عشق تو مانند گلهای سوسناند، همه دارای زیبایی و جذابیت هستند اما در سکوت به سر میبرند.
عیب خواجو نتوان کرد که در مجلس ما
صوفیان نیز چو رندان همه دُردی نوشند
هوش مصنوعی: نمیتوان به خواجو عیب بگرفت، چرا که در محفل ما، حتی صوفیان هم مانند رندان، نوشیدنی الکلی مینوشند.