خواجوی کرمانیشمارهٔ ۵۴
اگرچه بلبل طبعم هزاردستان است
حدیث من گل صدبرگ گلشن جان است
ز بیم چنگل شاهین جانشکار فراق
دلم چو مرغ چمن روز و شب در افغان است
چو تاب زلف عروسان حجلهخانهٔ طبع
روان خستهام از دست دل پریشان است
چو از سر قلمم برگذشت آب سیاه
سفینه ساز و میندیش ازین که طوفان است
کسی که ملکت جم پیش همتش باد است
اگر نظر بحقیقت کنی سلیمان است
دوای دل ز دواخانهٔ محبت جوی
که نزد اهل مودّت ورای درمان است
دل خراب من از عشق کی شود خالی
چرا که جایگه گنج کنج ویران است
چو چشمهٔ خضر ار شعر من روانافزاست
عجب مدار که آن عین آب حیوان است
ورش به مصر چو یوسف عزیز میدارند
غریب نیست که اورنگ ماه کنعان است
نه هر که تیغ زبان میکشد جهانگیر است
نه هر که لاف سخن می زند سخندان است
اگر ز عالم صورت گذشتهئی خواجو
بگیر ملکت معنی که مملکت آن است
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگرچه بلبل طبعم هزاردستان است
حدیث من گل صدبرگ گلشن جان است
هوش مصنوعی: هرچند که من به زیبایی و هنرمندی بلبل هزار نغمه دارم، اما داستان من درباره گل صدبرگی است که نماد زندگی و احساسات عمیق من است.
ز بیم چنگل شاهین جانشکار فراق
دلم چو مرغ چمن روز و شب در افغان است
هوش مصنوعی: از ترس چنگال شاهین، جان من در حسرت دوری، همچون پرندهای در باغ، شب و روز در ناله است.
چو تاب زلف عروسان حجلهخانهٔ طبع
روان خستهام از دست دل پریشان است
هوش مصنوعی: وقتی که زلفهای عروسان مانند نوری در خانهی دل من میدرخشد، احساس خستگی میکنم زیرا دلم به شدت نگران و آشفته است.
چو از سر قلمم برگذشت آب سیاه
سفینه ساز و میندیش ازین که طوفان است
هوش مصنوعی: وقتی که از سر قلمم خط میگذرد، مانند آب تیرهای است که در حال شکلدادن قایقی است. نیازی نیست نگران طوفانی باشی که در پیش است.
کسی که ملکت جم پیش همتش باد است
اگر نظر بحقیقت کنی سلیمان است
هوش مصنوعی: اگر کسی دارای روحیهای بلند و ارادهای قوی باشد، حتی اگر ملک و مقام بزرگی نداشته باشد، در حقیقت به اندازهی سلیمان بزرگ و قدرتمند است.
دوای دل ز دواخانهٔ محبت جوی
که نزد اهل مودّت ورای درمان است
هوش مصنوعی: برای بهبود درد دل، به داروخانه محبت مراجعه کن، چرا که برای کسانی که اهل دوستی و عشق هستند، درمانی فراتر از داروهای معمول وجود دارد.
دل خراب من از عشق کی شود خالی
چرا که جایگه گنج کنج ویران است
هوش مصنوعی: دل نابسامان من هیچگاه از عشق خالی نمیشود چرا که در دل ویرانیها، گنجینهای پنهان وجود دارد.
چو چشمهٔ خضر ار شعر من روانافزاست
عجب مدار که آن عین آب حیوان است
هوش مصنوعی: اگر شعر من مانند چشمه خضر به صورت مداوم و با تازگی جاری است، تعجب نکنید که این شعر به نوعی به زندگی و جاودانگی شباهت دارد.
ورش به مصر چو یوسف عزیز میدارند
غریب نیست که اورنگ ماه کنعان است
هوش مصنوعی: در مصر، مانند یوسف، به مهمانان و افراد غریب احترام و عزت میگذارند و این موضوع عجیبی نیست، زیرا آنجا مکانی خاص و با ارزش مانند کاخهای روشن و زیباست.
نه هر که تیغ زبان میکشد جهانگیر است
نه هر که لاف سخن می زند سخندان است
هوش مصنوعی: هرکسی که با زبانش به نوعی حمله میکند یا در مورد قدرت و تواناییهای خود سخن میگوید، لزوماً به معنای واقعی قدرتمند یا سخنگویی ماهر نیست.
اگر ز عالم صورت گذشتهئی خواجو
بگیر ملکت معنی که مملکت آن است
هوش مصنوعی: اگر از دنیای ظاهری و مادی فراتر بروی و دنیای معنوی را درک کنی، آنگاه به حقیقتی بزرگ دست خواهی یافت که واقعاً ارزشمند است.
حاشیه ها
1393/10/26 13:12
درود به شما و کار بزرگ و ارزنده تان
چو چشمهٔ خضر ار شعر من روان افزاست
عجب مدار که آن عین آن حیوانست
چشمۀ خضر و آبِ حیوان معروف است. به جای «عین آن حیوانست»؛ «عین آب حیوانست» درست است
زنده باشید