خواجوی کرمانیشمارهٔ ۲۱
این بوی بهارست که از صحن چمن خاست
یا نکهت مشکست کز آهوی ختن خاست
انفاس بهشتست که آید بمشامم
یا بوی اویسست که از سوی قرن خاست
این سرو کدامست که در باغ روان شد
وین مرغ چه نامست که از طرف چمن خاست
بشنو سخنی راست که امروز در آفاق
هر فتنه که هست از قد آن سیم بدن خاست
سودای دل سوخته ی لاله سیراب
در فصل بهار از دم مشکین سمن خاست
تا چین سر زلف بتان شد وطن دل
عزم سفرش از گذر حب وطن خاست
آن فتنه که چون آهوی وحشی رمد از من
گوئی ز پی صید دل خسته ی من خاست
هر چند که در شهر دل تنگ فراخست
دل تنگیم از دوری آن تنگ دهن خاست
عهدیست که آشفتگی خاطر خواجو
از زلف سراسیمه ی آن عهد شکن خاست
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
این بوی بهارست که از صحن چمن خاست
یا نکهت مشکست کز آهوی ختن خاست
هوش مصنوعی: این عطر خوشی که از باغ چمن برمی‌خیزد، ممکن است بوی بهار باشد یا بویی شبیه به مشک که از آهوی ختن ناشی می‌شود.
انفاس بهشتست که آید بمشامم
یا بوی اویسست که از سوی قرن خاست
هوش مصنوعی: بوی بهشت به مشامم می‌رسد یا بوی اویس است که از طرف یک قرن دور به سوی من می‌آید.
این سرو کدامست که در باغ روان شد
وین مرغ چه نامست که از طرف چمن خاست
هوش مصنوعی: این سرو که در باغ زیبایی خود را نمایان کرده، کدام است؟ و این پرنده‌ای که از سمت چمن آواز سر می‌دهد، چه نام دارد؟
بشنو سخنی راست که امروز در آفاق
هر فتنه که هست از قد آن سیم بدن خاست
هوش مصنوعی: به دقت به حرفی حقیقی گوش کن، زیرا امروز در دنیا هر نوع آشوب و بلوا که وجود دارد، نتیجه‌ی زیبایی و جذابیت آن بدن زیبا است.
سودای دل سوخته ی لاله سیراب
در فصل بهار از دم مشکین سمن خاست
هوش مصنوعی: در فصل بهار، عطر خوش سمن به مشام می‌رسد و این عطر، یاد و حسرت دل سوزان لاله را که تشنه است، زنده می‌کند.
تا چین سر زلف بتان شد وطن دل
عزم سفرش از گذر حب وطن خاست
هوش مصنوعی: تا زمانی که چین و زلف معشوقان به سرزمین دلم تبدیل شد، تصمیمم برای سفر از عشق به وطن نشأت گرفت.
آن فتنه که چون آهوی وحشی رمد از من
گوئی ز پی صید دل خسته ی من خاست
هوش مصنوعی: فتنه‌ای که مانند آهو از من فرار می‌کند، آیا می‌توانی بگویی که برای چه هدفی از دل خسته‌ام نشأت گرفته است؟
هر چند که در شهر دل تنگ فراخست
دل تنگیم از دوری آن تنگ دهن خاست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه در شهر، مکان‌ها و فضاهای وسیع وجود دارد، ما هنوز از دوری آن شخصی که دل را تنگ می‌کند احساس دل‌تنگی می‌کنیم.
عهدیست که آشفتگی خاطر خواجو
از زلف سراسیمه ی آن عهد شکن خاست
هوش مصنوعی: عهدی وجود دارد که ناپایداری خاطر خواجو از زلف آشفته آن شخصی که به عهد خود وفا نکرد، ناشی شده است.
حاشیه ها
1389/03/09 13:06
س ا س
احساس می کنم در مصرع دوم بیت چهارم به جای "سیم بدن" احتمالا" "سیم تن" گزینه ی درست می باشد، اگر نه به هر حال به وضوح اشکال در وزن در این بیت دیده می شود.
1389/03/09 13:06
س ا س
ببخشید،
وزن این بیت کاملا" درست است،
چه خبط بزرگی!!!
1395/06/05 07:09
یاسلام
سیم بدن درست است و وزن شعر هیچ مشکلی ندارد.
1397/04/20 16:07
حامد
@ س ا س
دوست گرامی مزمزه کردن ابیات و قافیه ها جدا ازین که هوش سماعی را تقویت می کند ، نه خبط است و نه بزرگ ، خب گاهی دقت نظر یاری نمی کند . که طبیعی است . اگر نقصی در هر جا با تذکر شما بهتر می شود ، دریغ نکنید
1402/07/29 14:09
آیسان مشکینی
بسیار این شعر عالی است..لذت بردم👏🌱