شمارهٔ ۲
ای صبح صادق رخ زیبای مصطفی
وی سرو راستان قد رعنای مصطفی
آئینه ی سکندر و آب حیات خضر
نور جبین و لعل شکر خای مصطفی
معراج انبیا و شب قدر اصفیا
گیسوی روز پوش قمر سای مصطفی
ادریس کو معلم علم الهی است
لب بسته پیش منطق گویای مصطفی
عیسی که دیر دایر علوی مقام اوست
خاشاک روب حضرت اعلی مصطفی
بر ذروه دنا فتدلی کشیده سر
ایوان بارگاه معلای مصطفی
وز جام روح پرور ما زاغ گشته مست
آهوی چشم دلکش شهلای مصطفی
خیاط کارخانه ی لولاک دوخته
دراعه ابیت ببالای مصطفی
شمس و قمر که لولوی دریای اخضرند
از روی مهر آمده لالای مصطفی
خالی زرنگ بدعت و عاری ز زنگ شرک
آئینه ضمیر مصفای مصطفی
کحل الجواهر فلک و توتیای روح
دانی که چیست خاک کف پای مصطفی
قرص قمر شکسته برین خوان لاجورد
وقت صلای معجزه ایمای مصطفی
روح الامین که آیت قربت بشان اوست
قاصر ز درک پایه ادنی مصطفی
در بر فکنده زهر بغلطاق نیلگون
از سوگ زهر خورده ی زهرای مصطفی
گو مه بنور خویش مشو غره زانک او
عکسی بود ز غره ی غرای مصطفی
بر بام هفت منظر بالا کشیده اند
زین چار صفّه رایت آلای مصطفی
خواجو گدای درگه او شو که جبرئیل
شد با کمال مرتبه مولای مصطفی
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای صبح صادق رخ زیبای مصطفی
وی سرو راستان قد رعنای مصطفی
هوش مصنوعی: ای صبح روشن و صادق، زیباییهای چهره مصطفی را ببین. ای سرو بلند قامت و زیبا، قد رعنای مصطفی را تماشا کن.
آئینه ی سکندر و آب حیات خضر
نور جبین و لعل شکر خای مصطفی
هوش مصنوعی: آینه سکندر و آب حیات خضر نشاندهنده قدرت و جاودانگی است. نور جبین، به معنای نور خوبی و فضیلت، و لعل شکر خای مصطفی اشاره به زیبایی و ارزش معنوی دارد. این عبارات میتوانند نمادی از بزرگی و فضیلتهای الهی باشند.
معراج انبیا و شب قدر اصفیا
گیسوی روز پوش قمر سای مصطفی
هوش مصنوعی: در این بیت به عروج پیامبران و شب قدر که شب تقدیر و رحمت است اشاره شده است. همچنین، موهای روز به عنوان پوششی برای ماه، که نماد زیبایی و نور است، به وجود نازنین حضرت محمد (ص) نسبت داده شده است. به طور کلی، شاعر به عظمت و مقام والای رسول خدا و ارتباط آن با سالهای مهم معنوی و روحانی اشاره میکند.
ادریس کو معلم علم الهی است
لب بسته پیش منطق گویای مصطفی
هوش مصنوعی: ادریس، معلم علم الهی است و در حضور منطق گویای پیامبر، خاموش است.
عیسی که دیر دایر علوی مقام اوست
خاشاک روب حضرت اعلی مصطفی
هوش مصنوعی: عیسایی که در عرش خداوند مقام والایی دارد، مانند خاشاکی است که در برابر حضرت محمد (ص) قرار گرفته است.
بر ذروه دنا فتدلی کشیده سر
ایوان بارگاه معلای مصطفی
هوش مصنوعی: بر فراز قله دنا، نگاهی به پایین بینداز که سردر کاخ بلند و باشکوه پیامبر بزرگوار، مصطفی، در انتظار توست.
وز جام روح پرور ما زاغ گشته مست
آهوی چشم دلکش شهلای مصطفی
هوش مصنوعی: از جام روحبخش ما، زاغی مست و شاداب شده است، همانطور که آهو با چشمهای دلفریب و سیاه مصطفی به وجد آمده است.
خیاط کارخانه ی لولاک دوخته
دراعه ابیت ببالای مصطفی
هوش مصنوعی: خیاطی که در کارگاه لولاک فعالیت میکند، لباس زیبایی برای بالا بردن مقام و جایگاه مصطفی دوخته است.
شمس و قمر که لولوی دریای اخضرند
از روی مهر آمده لالای مصطفی
هوش مصنوعی: خورشید و ماه مانند دو لولوی دریای سبز، به خاطر محبت به سمت مصطفی آمدهاند و او را نوازش میکنند.
خالی زرنگ بدعت و عاری ز زنگ شرک
آئینه ضمیر مصفای مصطفی
هوش مصنوعی: این عبارت به این معناست که روح و باطن شخصی که به حقیقت ایمان دارد، از هر گونه آلودگی و بدعت خالی است و مانند آینهای پاک و صاف میباشد. او به دور از هر گونه شرک و ناپاکی است و در وضعیتی است که تنها نور حقیقت را منعکس میکند.
کحل الجواهر فلک و توتیای روح
دانی که چیست خاک کف پای مصطفی
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و ارزش بینظیر وجود مقدس پیامبر اسلام اشاره دارد. شاعر با استفاده از تمثیلهایی قدرتمند، به تقدس و شأن والای پیامبر پرداخته و خاک پای او را مرواریدهایی گرانبها تشبیه میکند. به عبارت دیگر، شاعر به عمق احساسات و محبتش نسبت به پیامبر اشاره میکند و میگوید که خاک پای او از نظر ارزش و زیبایی به کحل و جواهرات آسمانی نمیرسد. در واقع، برتری وجود پیامبر بر تمام زیباییها و جواهرات این جهان تأکید میشود.
قرص قمر شکسته برین خوان لاجورد
وقت صلای معجزه ایمای مصطفی
هوش مصنوعی: ماه کامل در این سفره آبی به صورت شکستهای نمایان است و در زمانی که صدای معجزه پیامبر اسلام به گوش میرسد.
روح الامین که آیت قربت بشان اوست
قاصر ز درک پایه ادنی مصطفی
هوش مصنوعی: روحالامین، که نماد نزدیکی و مقام والای اوست، از درک مرتبهی پایینتر حضرت مصطفی (ص) ناتوان است.
در بر فکنده زهر بغلطاق نیلگون
از سوگ زهر خورده ی زهرای مصطفی
هوش مصنوعی: در آغوشش رنگ آبی مخملی را میافکند، همانطور که زهر سوگ، تاثیر تلخ از درد و غم را بر دل زهرای مصطفی به جا گذاشته است.
گو مه بنور خویش مشو غره زانک او
عکسی بود ز غره ی غرای مصطفی
هوش مصنوعی: ای انسان، فریب نور ماه را مخور، زیرا آن تنها انعکاسی است از نور و جلوهی زیبای پیامبر (ص).
بر بام هفت منظر بالا کشیده اند
زین چار صفّه رایت آلای مصطفی
هوش مصنوعی: بر فراز بام، هفت منظر را به نمایش گذاشتهاند و از این چهار طرف، پرچم زیبا و باشکوه خانواده مصطفی را به اهتزاز درآوردهاند.
خواجو گدای درگه او شو که جبرئیل
شد با کمال مرتبه مولای مصطفی
هوش مصنوعی: به درگاه او humble باش و از مقام والای وجود او بهرهمند شو، چرا که جبرئیل نیز در مرتبهای عالی به خدمت مولای بزرگوار محمد (ص) درآمده است.
حاشیه ها
1387/04/22 02:06
رسته
طیق چاپ سهیلی ، این غزل دومین غزل از دیوان شوقیات خواحو است
1393/09/20 19:12
ایاز
سلام
میگم ایران به همچنین شاعرانی باید افتخارکنه چطور یک شاعر میتواند همچنین سروده زیبایی در مدح پیامبر خود بسراید
1394/03/02 01:06
پردیس
بله جناب ایاز
به فردوسی هم باید افتخار کنیم که چه زیبا فرهنگ ایرانی را به نظم کشیده است