شمارهٔ ۵۶ - در مدح جمال الدین موصلی وزیر
خاقانی بلند سخن در جهان منم
کزادی از جهان روش حکمت من است
ضرب الرقاب داد شیاطین آز را
این تیغ نطق کز ملکان قسمت من است
این گنبد فرشته سلب کآدمی خور است
چون دیو پیش جم گور خدمت من است
اسباب هست و نیست اگر نیست گو مباش
کاین نیستی که هست مرا حشمت من است
کی ماندم جنابت دنیا که روح را
گر یوسف است دلوکش عصمت من است
میخواستم که رد کنم احسان خواجه را
ز آن خواجگی که در بنهٔ همت من است
خضر از زبان کعبه پیام آورید و گفت
احسانش رد مکن که ولی نعمت من است
شمارهٔ ۵۵: مرغکی را وقت کشتن میدوانید ابلهیشمارهٔ ۵۷ - در مرثیهٔ منوچهر شروان شاه: آب حیوان مجوی خاقانی
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خاقانی بلند سخن در جهان منم
کزادی از جهان روش حکمت من است
هوش مصنوعی: من خاقانی هستم، شاعری بزرگ و با کلامی بلند و تاثیرگذار در دنیا، که دانشم را از جهان حکمت و معرفت بدست آوردهام.
ضرب الرقاب داد شیاطین آز را
این تیغ نطق کز ملکان قسمت من است
هوش مصنوعی: شیاطین آز و طمع با شدت به جان افراد میافتند و این سخنی که میگویم، از جانب ملکان و مقدسین بر من جاری شده است.
این گنبد فرشته سلب کآدمی خور است
چون دیو پیش جم گور خدمت من است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که این گنبد (آسمان) مانند فرشتهای است که آدمی را از دنیا وخواستههای مادی دور میکند. همچنین، مانند دیوی که در زیرزمین مشغول خدمت به جم (نماد روح) است، در واقع دنیا و مادیات برای انسان میتواند مانند یک چالش یا گور باشد که او را از مسیر واقعیاش دور میسازد.
اسباب هست و نیست اگر نیست گو مباش
کاین نیستی که هست مرا حشمت من است
هوش مصنوعی: اگر چیزهایی وجود دارند یا ندارند، مهم نیست، چون اگر نیستند، نیازی به آنها نیست. این عدم وجود، برای من شخصیت و اعتبار من است.
کی ماندم جنابت دنیا که روح را
گر یوسف است دلوکش عصمت من است
هوش مصنوعی: من در این دنیا لحظهای نمیمانم، زیرا اگر روح من مانند یوسف است، زیبایی و پاکیام به واسطه عصمت و لطافت اوست.
میخواستم که رد کنم احسان خواجه را
ز آن خواجگی که در بنهٔ همت من است
هوش مصنوعی: من میخواستم احسان خواجه را دور بزنم، اما به خاطر جایگاهی که در تلاش و انگیزه من دارد، نتوانستم.
خضر از زبان کعبه پیام آورید و گفت
احسانش رد مکن که ولی نعمت من است
هوش مصنوعی: خضر از طرف کعبه پیامی آورد و گفت: هرگز احسان او را رد نکن، زیرا او ولی نعمت من است.

خاقانی