اطلاعات
وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شاعر مفلق منم، خوان معانی مراست
ریزه خور خوان من عنصری و رودکی
هوش مصنوعی: من شاعر بیپناهی هستم و دنیای معانی برای من مانند سفرهای است که باید از آن میوهها و فهمها را برداشت کنم. در این سفره، عناصر ادب و فرهنگ مانند عنصری و رودکی جای دارند و من از این منابع بهرهمند میشوم.
زنده چو نفس حکیم نام من از تازگی
گشته چو مال کریم حرص من از اندکی
هوش مصنوعی: زمانی که انسان زنده و فعال است، باعث میشود که نام او با تازگی و شکوه همراه باشد، همانند مال گرانبهایی که در دست فردی شریف است. اما آرزوی من به خاطر کمبودها و محدودیتها افزایش مییابد و به نوعی خود را در تنگنا احساس میکنم.
قالت من نیمروز، حالت من نیمشب
تیغ کشد هندوی تیر زند ناوکی
هوش مصنوعی: او گفت که من در میانه روز هستم، اما حال و وضع من مثل نیمه شب است. مانند یک هندوی مجروح که تیرش به هدف نشسته است.
در بر این پیرزن هیچ جوان مرد نیست
خلق همه کودکند من نکنم کودکی
هوش مصنوعی: در کنار این زن پیر، هیچ مردی قوی و شجاع وجود ندارد. همهی افراد اطرافش مانند کودکان هستند و من هرگز خودم را به آنها شبیه نمیکنم.
بلبل خُردم که خورد بس کُنَدَم کرمکی
کرمِ قَزَم در هنر زان نکنم کرمکی
هوش مصنوعی: بلبل کوچک من که بسیار میخورد، محبت و مهربانی میکند. در هنر، من از او کمتر نیستم و در این زمینه، کم نمیگذارم.
بوم چنان سربزرگ از همه مرغان کم است
وز همه باز است بیش با همه سر کوچکی
هوش مصنوعی: پرندهای که در عالم پرواز بزرگتر از همه است، اما از نظر قامت کوچکتر به نظر میرسد. این پرنده، بیشترین توانایی را در پرواز دارد و از دیگران متمایز است.
تا کی گوئی چو گل دارم یاقوت و زر
من چو صبا بگذرم تا تو چو گل بترکی
هوش مصنوعی: تا کی بگویی که من همچون گل هستم و دارای جواهرات گرانبها؟ من همچون نسیم میگذرم تا تو هم مانند گل بشکنی و زیباییات را نمایان کنی.
عذر نهم گرنهای خوش سخن و راستبین
حنظل و آنگه خوشی؟ احول و آنگه یکی؟
هوش مصنوعی: اگر بخواهم عذر بیاورم، چون تو اهل فضل و راستگویی هستی، چگونه میتوانی از تلخی و بدی رنج ببری و در عین حال، خوشبختی را درک کنی؟ آیا فردی که درک صحیح ندارد، میتواند به خوشی دست یابد؟
بخت کیان مانک است سعد فلک مانکی است
من ز پی فال سعد مانکیم مانکی
هوش مصنوعی: سرنوشت پادشاهان بر اساس شانس و اقبال است و فلک نیز به نوعی در این امر دخالت دارد. من و دوستانم به دنبال شانس خوب و اقبال روشن هستیم.
اینت علی رایتی قاتل هر خارجی
وینت قباد آیتی قامع هر مزدکی
هوش مصنوعی: ای تو بر روی پرچم من، کشنده هر بیگانه، و ای تو ای قباد، نشانهای از قدرت سرکوبگر هر مزدکی.
جعفر صادق به قول جعفر برمک به جود
با هنر هاشمی با کرم برمکی
هوش مصنوعی: جعفر صادق مانند جعفر برمک به بخشش معروف است و با هنر هاشمی و کرم برمکی، شناخته میشود.
حاشیه ها
1402/03/20 11:06
سید عباس جلادتی
معنی بیت پنجم کمی دشوار است و نحوه خوانش به فهم معنی کمک می کند:
بلبل خُردم که خورد، بس کُنَدَم کرمکی
کرمِ قَزَم در هنر، زان نکنم کرمکی
در مصرع اول این بیت کلمه "خورد" فعل نیست بلکه اسم و به معنی "خوراک" است. در واقع شاعر خود را بلبلی خُرد و کوچک تشبیه می کند که کرم کوچکی برای خوراک او کافی است.
در مصرع دوم قز به معنی ابریشم است و شاعر خود را در هنرمندی به کرم ابریشم تشبیه کرده است.
معنی بیت ششم: بوم (جغد) با اینکه سر بزرگی دارد، در میان پرندگان از جایگاه پایینی برخوردار است (شاید به این دلیل که جغد را مظهر شومی دانسته اند) ولی باز (پرنده شکاری) با اینکه سر کوچکی دارد از همه پرندگان برتر است.
در بیت هشتم مصرع دوم، احول (احوال اشتباه تایپی است) به معنی لوچ و چپ چشم است.
در بیت نهم معنی مانک و مانکی را متوجه نشدم و ممنون خواهم شد اگر کسی توضیح دهد.
خاقانی