شمارهٔ ۳۳۰
کیست ز اهل زمانه خاقانی
که تو اهل وفاش پنداری
دوستی کز سر غرض شد دوست
هان و هان تاش دوست نشماری
خواجه گوید که دوست دار توام
پاسخش ده که دوست چون داری
تا عزیزم مرا عزیز کنی
چون شدم خوار خوار انگاری
یا بلندم کنی گه پستی
یا عزیزم کنی گه خواری
با من این دوستی به شرطی کن
کاخر آن شرط را بجای آری
کان خطائی که حق ز من بیند
گر تو بینی ز من نیازاری
ور شود خصم من زبردستی
زیر پای بلام مگذاری
شمارهٔ ۳۲۹ - در مدح علاء الدین اتسز شاه خوارزم: افاق زیر خاتم خوارزم شاهی استشمارهٔ ۳۳۱: رو که سوی راستی بسیج نداری
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کیست ز اهل زمانه خاقانی
که تو اهل وفاش پنداری
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به دنبال کسی است که در زمانهاش همچون خاقانی باشد و او را سزاوار وفاداری و دوست داشتن ببیند. شاعر به نوعی به دوستی و وفای او اشاره دارد و میپرسد که آیا در میان مردم زمانهاش کسی وجود دارد که به این اندازه ارزشمند و باوفا باشد.
دوستی کز سر غرض شد دوست
هان و هان تاش دوست نشماری
هوش مصنوعی: دوستی که از روی نیت و هدف خاصی به دوستی روی آورده، دیگر نمیتواند واقعی باشد. مراقب باش که چنین دوستی را به حساب نیاوری.
خواجه گوید که دوست دار توام
پاسخش ده که دوست چون داری
هوش مصنوعی: خواجه میگوید که من تو را دوست دارم، اما از تو میخواهم که پاسخی به من بدهی تا بدانم تو چگونه مرا دوست داری.
تا عزیزم مرا عزیز کنی
چون شدم خوار خوار انگاری
هوش مصنوعی: تا وقتی که عزیز من، من را عزیز بدانی، در غیر این صورت، وقتی از نظر تو خوار شوم، خودم را هم خوار میبینم.
یا بلندم کنی گه پستی
یا عزیزم کنی گه خواری
هوش مصنوعی: یا مرا به اوج برسانی و یا اینکه در زندگی به ذلت و خواری دچارم کنی.
با من این دوستی به شرطی کن
کاخر آن شرط را بجای آری
هوش مصنوعی: دوستی با من را تنها در صورتی بپذیر که به وعدههایی که میدهی عمل کنی.
کان خطائی که حق ز من بیند
گر تو بینی ز من نیازاری
هوش مصنوعی: اگر خدایی که من را میبیند، کمبودی از جانب من ببیند، تو هیچ آزار و رنجی از من نخواهی دید.
ور شود خصم من زبردستی
زیر پای بلام مگذاری
هوش مصنوعی: اگر دشمن من با توانایی و مهارت از زیر پای من عبور کند، نباید بر روی او بگذارم.
حاشیه ها
1402/10/10 15:01
شهپر شاه هوا
بیت چهارم، مصرع دوم
چون شد خوار--> چون شدم خوار

خاقانی