گنجور

شمارهٔ ۲۶ - در مرثیهٔ وحید الدین عموی خود

کو آنکه نقد او به ترازوی هفت چرخ
شش دانگ بود راست بهر کفه‌ای که سخت
در بیع گاه دهر به بادی بداد عمر
در قمرهٔ زمانه به خاکی بباخت بخت
جوزا گریست خون که عطارد ببست نطق
عنقا بریخت پر که سلیمان گذاشت تخت
زین غبن چتر روز چرا نیست ریز ریز
زین غم عمود صبح چرا نیست لخت لخت
آن نقش جسم اوست نه او در میان خاک
شبه مسیح شد نه مسیح از بر درخت
خاقانیا مصیبت عم خوار کار نیست
هین زار زار نال که کار اوفتاد سخت

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کو آنکه نقد او به ترازوی هفت چرخ
شش دانگ بود راست بهر کفه‌ای که سخت
هوش مصنوعی: شخصی را جستجو کن که ارزش واقعی‌اش تمام و کمال در هر مقیاس و معیاری قابل سنجش باشد؛ کسی که در هر شرایطی راستگو و ثابت‌قدم باشد.
در بیع گاه دهر به بادی بداد عمر
در قمرهٔ زمانه به خاکی بباخت بخت
هوش مصنوعی: در تجارت زندگی، زندگی خود را به باد داد و در دوران زمان، شانس و بختش را به خاک سپرد.
جوزا گریست خون که عطارد ببست نطق
عنقا بریخت پر که سلیمان گذاشت تخت
هوش مصنوعی: سیاره جوزا (دو قلو) به شدت گریه کرد و خونش را ریخت، چرا که عطارد (سیاره‌ای دیگر) سخن گفتن پرنده‌ی mythical عنقا را قطع کرد، و سلیمان تخت خود را گذاشت.
زین غبن چتر روز چرا نیست ریز ریز
زین غم عمود صبح چرا نیست لخت لخت
هوش مصنوعی: به خاطر این ناراحتی، چرا چتر روز به آرامی نمی‌ریزد؟ و به خاطر این اندوه، چرا ستون صبح به تدریج نمایان نمی‌شود؟
آن نقش جسم اوست نه او در میان خاک
شبه مسیح شد نه مسیح از بر درخت
هوش مصنوعی: آن تصویر و شکل او در دنیا فقط ظاهری است و خود او در حقیقت در خاک و ماده نیست. او به مانند مسیح، با وجود ظواهر، از مرزهای مادی فراتر رفته است، ولی نه اینکه خود مسیح از درخت بوجود آمده باشد.
خاقانیا مصیبت عم خوار کار نیست
هین زار زار نال که کار اوفتاد سخت
هوش مصنوعی: ای خاقانی، مصیبت عم تو نه از کارهای کوچک است. پس با صدای بلند ناله کن که کار سختی به وقوع پیوسته است.