شمارهٔ ۲۰۵ - در رثاء جمال الدین ابوجعفر محمدبن علی بن منصور اصفهانی وزیر قطب الدین صاحب موصل
جمال صفاهان نظام دوم
که گیتی سیم جعفر انگاشتش
چو قحط کرم دید در مرز دهر
علیوار تخم کرم کاشتش
دهان جهان نالهٔ آز داشت
به در سخاوت بینباشتش
به سلطانی جود چون سر فراشت
قضا چتر دولت برافراشتش
به معماری کعبه چون دست برد
زمانه براهیم پنداشتش
از آن کآفتاب سخا بود چرخ
ز روی زمین سایه برداشتش
جهان را همین یک جوان مرد بود
فلک هم حسد برد و نگذاشتش
چنان سوخت خاقانی از سوگ او
که با شام برمیزند چاشتش
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جمال صفاهان نظام دوم
که گیتی سیم جعفر انگاشتش
هوش مصنوعی: زیبایی اصفهان، آنچنان که جهان آن را مانند سیمی بهشتی میداند، در ردیف اعلای زیباییها قرار دارد.
چو قحط کرم دید در مرز دهر
علیوار تخم کرم کاشتش
هوش مصنوعی: وقتی در دنیای بیرحم و کمرحمی، کمبود مهر و محبت را احساس کرد، مانند علی (ع)، بذر محبت و کرم را در دلها کاشت.
دهان جهان نالهٔ آز داشت
به در سخاوت بینباشتش
هوش مصنوعی: دنیا خود را از درد و رنج پر کرده و در برابر بخشندگی و فضا دادن به دیگران، ناله میزند.
به سلطانی جود چون سر فراشت
قضا چتر دولت برافراشتش
هوش مصنوعی: زمانی که پادشاهی با سخاوت و generosity خود دلها را به دست آورد، تقدیر و سرنوشت نیز برکاتی را برای او به ارمغان آورد و دولت و قدرتش را وسعت بخشید.
به معماری کعبه چون دست برد
زمانه براهیم پنداشتش
هوش مصنوعی: زمانی که دست تقدیر به ساختمان کعبه آسیب زد، ابراهیم تصمیم گرفت به آن توجه کند و آن را دوباره بسازد.
از آن کآفتاب سخا بود چرخ
ز روی زمین سایه برداشتش
هوش مصنوعی: از آنجا که خورشید بخشندگی و نیکی دارد، آسمان سایهاش را از روی زمین برمیدارد.
جهان را همین یک جوان مرد بود
فلک هم حسد برد و نگذاشتش
هوش مصنوعی: در این جهان تنها یک جوانمرد وجود داشت که فلک به او حسادت کرد و نتوانست او را نگهدارید.
چنان سوخت خاقانی از سوگ او
که با شام برمیزند چاشتش
هوش مصنوعی: خاقانی به شدت از فقدان او آزرده خاطر شده است، به گونهای که حتی وقت صبحانهاش را نیز در غم او سپری میکند.