گنجور

غزل شمارهٔ ۷۲

هر که در عاشقی قدم نزده است
بر دل از خون دیده نم نزده است
او چه داند که چیست حالت عشق
که بر او عشق، تیر غم نزده است
عشق را مرتبت نداند آنک
همه جز در وصال کم نزده است
دل و جان باخته است هر دو بهم
گرچه با دل‌ربای دم نزده است
آتش عشق دوست در شب و روز
بجز اندر دلم علم نزده است
یارب این عشق چیست در پس و پیش
هیچ عاشق در حرم نزده است
آه از آن سوخته‌دل بریان
کو به جز در هوات دم نزده است
روز شادیش کس ندید و چه روز
باد شادی قفاش هم نزده است
شادمان آن دل از هوای بتی
که بر او درد و غم رقم نزده است

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر که در عاشقی قدم نزده است
بر دل از خون دیده نم نزده است
هوش مصنوعی: هر کسی که در مسیر عشق قدم نگذاشته، هیچگاه طعم غم و درد دل را نچشیده است.
او چه داند که چیست حالت عشق
که بر او عشق، تیر غم نزده است
هوش مصنوعی: او نمی‌داند عشق چه حالتی دارد، زیرا عشق به او غم را نرسانده و او این احساس را تجربه نکرده است.
عشق را مرتبت نداند آنک
همه جز در وصال کم نزده است
هوش مصنوعی: محبت را کسی درک نمی‌کند که فقط در شرایط وصال و نزدیک شدن به معشوق، ارزش آن را بفهمد و در سایر حالات، به کم‌ارزشی آن ایمان دارد.
دل و جان باخته است هر دو بهم
گرچه با دل‌ربای دم نزده است
هوش مصنوعی: دل و جان هر دو عمیقاً به هم وابسته و اسیر یکدیگر شده‌اند، هرچند که معشوق با لحن فریبنده سخن نگفته است.
آتش عشق دوست در شب و روز
بجز اندر دلم علم نزده است
هوش مصنوعی: شعله‌های عشق معشوق در دل من همیشه شعله‌ور است و هیچ چیز دیگری در زندگی‌ام مانند آن وجود ندارد.
یارب این عشق چیست در پس و پیش
هیچ عاشق در حرم نزده است
هوش مصنوعی: ای پروردگارا، این عشق چه رازی دارد که هم در گذشته وجود دارد و هم در حال، و هیچ عاشق واقعی در این معبد عشق وارد نشده است؟
آه از آن سوخته‌دل بریان
کو به جز در هوات دم نزده است
هوش مصنوعی: چقدر دلخور و سوخته است کسی که فقط به خاطر عشق تو زنده است و هیچ حرفی جز نام تو بر زبان نمی‌آورد.
روز شادیش کس ندید و چه روز
باد شادی قفاش هم نزده است
هوش مصنوعی: هیچ‌کس روز خوشحالی‌اش را ندید و هنوز به خاطر خوشحالی‌اش جشنی برگزار نکرده است.
شادمان آن دل از هوای بتی
که بر او درد و غم رقم نزده است
هوش مصنوعی: دل شاد و خوشحال آن کسی است که عشق به معشوقی دارد که باعث درد و غم او نشده است.