گنجور

غزل شمارهٔ ۱۶۶

رخ به زلف سیاه می‌پوشد
طره زیر کلاه می‌پوشد
عارض او خلیفهٔ حسن است
از پی آن سیاه می‌پوشد
یوسفان را به چاه می‌فکند
وز جفا روی چاه می‌پوشد
بر در او ز های و هوی بتان
نالهٔ داد خواه می‌پوشد
آهوان را به سبزه می‌خواند
دام زیر گیاه می‌پوشد
حال خاقانی ارچه می‌داند
آب خود زیر کاه می‌پوشد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رخ به زلف سیاه می‌پوشد
طره زیر کلاه می‌پوشد
هوش مصنوعی: چهره‌اش را با زلف سیاه می‌پوشاند و موهایش را زیر کلاه مخفی می‌کند.
عارض او خلیفهٔ حسن است
از پی آن سیاه می‌پوشد
هوش مصنوعی: زیبایی او چنان است که شایسته‌ی مقامات بلند است و برای نشان دادن این زیبایی، به سلیقه‌ای خاص و شاید برای جذاب‌تر کردن خود، لباس تیره‌ای به تن می‌کند.
یوسفان را به چاه می‌فکند
وز جفا روی چاه می‌پوشد
هوش مصنوعی: در این بیت، به این موضوع اشاره می‌شود که برخی از افراد، دیگران را به سختی و در موقعیت‌های دشواری می‌اندازند و از روی بی‌رحمی و ستم، چهره واقعی خود را پنهان می‌کنند. در واقع، این جمله بیان‌گر رفتارهای ناپسند انسان‌ها است که به راحتی می‌توانند دیگران را در مشکلات و سختی‌ها قرار دهند، در حالی که خود را از دیدگاه‌ها و انتقادات دور نگه می‌دارند.
بر در او ز های و هوی بتان
نالهٔ داد خواه می‌پوشد
هوش مصنوعی: در کنار در آن معبود، صدای ناله و فریادی از شکایت و طلب کمک به گوش می‌رسد که به خاطر سر و صدای محبوبان است.
آهوان را به سبزه می‌خواند
دام زیر گیاه می‌پوشد
هوش مصنوعی: آهوها را به چرا در دشت‌های سبز دعوت می‌کند و دام‌ها در سایه گیاهان پنهان می‌شوند.
حال خاقانی ارچه می‌داند
آب خود زیر کاه می‌پوشد
هوش مصنوعی: خاقانی از وضعیت خودش آگاه است، اما برای حفظ آبرو و خودداری از افشاگری، حقیقت را پنهان می‌کند.