شمارهٔ ۲۴ - در تحسر و تالم از مرگ کافی الدین عمربن عثمان عموی خود گوید
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
حاشیه ها
مصرع امروز منم روز فرو رفته و شب نیز "و" فرو جا افتاده است
آزردهٔ چرخم نکنم آرزوی کس
آری نرود گرگ گزیده ز پی آب
'گرگ گزیده یا سگ گزیده یعنی بیماری هاری. این بیماری که عامل آن ویروس می باشد توسط جیواناتی مانند سگ، گرگ، روباه و شغال به انسان منتقل می شود. در این بیماری شخص مبتلا از آب می ترسد و از آن گریزان می شود. اگر کسی به محض گزیده شدن توسط حیوانات مزبور به مرکز پزشکی مراجعه نمود و واکسن ضد هاری دریافت نمود از مرگ نجات می یابد و اگر دیر مراجعه کند و به بیماری مبتلا شود مرگش پس از تحمل دردهای زجر آور حتمی است.
خاقانی اصطلاح سگ گزیده و گرگ گزیده را چندین بار در قصاید خود به کار برده است.
امروز منم روز فر رفته و شب نیز
سرگشته ازین بخت سبکپای گران خواب
در مصرع اول این بیت کلمه "فر" اشتباه تایپی است و صحیح آن "فرو" است.
با این همه امید به بهبود توان داشت
کان قطرهٔ تلخ است که شد لل خوشاب
در مصرع دوم این بیت کلمه"لل" اشتباه تایپی است و صجیح آن "لؤلؤ" است.
در بیت هفتم دو اشتباه صورت گرفته یکی اینکه فرورفته نوشته شده فررفته و دوم اینکه خیز باید جایگزین نیز شود(بر اساس نشخه های سجادی و کزازی) :امروز منم روز فرو رفته ی شب خیز
بیت بیستم در تصحیح آقای سجادی و کزازی اینگونه آمده:
همت به سرم کرد که جاه آمد مپذیر
عزلت به دلم گفت که فقر آمد دریاب
مصراع دوم بیت سی و پنجم هم باید اینگونه اصلاح شود:
عم چه؟ که پدر بود و خداوند به هر باب
در بیت چهل و یکم هم دو اشتباه صورت گرفته که باید بیت اینگونه تصحیح شود:
ادریس قضا بینش و عیسیّ روان بخش
داده لقبش در دو هنر ، واضع القاب
منبع: دیوان خاقانی تصحیح ضیاءالدین سجادی
در مصرع دوم بیت ۱۷ جوال درست نیست و جو آب صحیح است.
حاجت به جو آب است و جوم نیست ولیکن دل هست بنفشه صفت و اشک چو عناب
جو آب، جو پخته با آب - شاید غذایی شبیه سوپ جو - است، درست نمیدانیم ! امکان آسودگی از غم ندارم، و در مقابل، دلم تاریک به رنگ بنفشه است و اشکم خونین به رنگ عناب است.