گنجور

شمارهٔ ۱۶۶ - مطلع دوم

اکنون که گشاد گل گریبان
دست من و دامن گلستان
بی‌بادهٔ زر فشان نباشم
چون باد شده است عنبرافشان
خاصه که به هر طرف نشسته است
صد باربد از هزار دستان
از شاخ شکوفه ریز گوئی
کرده است فلک ستاره باران
آن رنگ سیاه لاله ماناک
اندر دل مشتری است کیوان
در پیکر باغ شکل نرگس
چشمی است که ریخته است مژگان
بر قامت گل قبای اطلس
زربفت نهاده گرد دامان
با هم گل و سبزه و بنفشه
چون قوس قزح به رنگ الوان
وقت طرب است و روز عشرت
ایام گل است و فصل نیسان
زین پس من و آستین پر زر
خاقانی و آستان جانان
در باغ ثنای صاحب الجیش
چون فاخته ساخته است الحان
فهرست دول موفق الدین
کز خط سعادت اوست عنوان
عبد الغفار کز کمالش
در کتم عدم گریخت نقصان
بر نطع جلال نه فلک را
شش ضربه دهد ز قدر و امکان
ارجو که مرا به دولت او
دشوار زمانه گردد آسان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اکنون که گشاد گل گریبان
دست من و دامن گلستان
هوش مصنوعی: اکنون که گل‌ها شکوفا شده‌اند و دامن گلستان را پر از زیبایی کرده‌اند، من هم دست خود را به آنها نزدیک می‌کنم.
بی‌بادهٔ زر فشان نباشم
چون باد شده است عنبرافشان
هوش مصنوعی: من بدون شراب زردی که به زمین می‌افشاند، مانند بادی نیستم که انگورها را پخش کند.
خاصه که به هر طرف نشسته است
صد باربد از هزار دستان
هوش مصنوعی: به ویژه اینکه در هر سمت و سو، صد باربد با هزار دستان نشسته است.
از شاخ شکوفه ریز گوئی
کرده است فلک ستاره باران
هوش مصنوعی: آسمان مانند شاخی پر از شکوفه، ستاره‌ها را بر زمین می‌بارد.
آن رنگ سیاه لاله ماناک
اندر دل مشتری است کیوان
هوش مصنوعی: رنگ سیاه لاله به دل مشتری آمده است، مانند کیوان (زحل).
در پیکر باغ شکل نرگس
چشمی است که ریخته است مژگان
هوش مصنوعی: در باغ، گل نرگس شبیه به چشمی است که مژگانش به سمت پایین افتاده است.
بر قامت گل قبای اطلس
زربفت نهاده گرد دامان
هوش مصنوعی: بر روی قد گل، لباسی از ابریشم زربفت پوشیده شده که دور تا دور آن را زینت می‌بخشد.
با هم گل و سبزه و بنفشه
چون قوس قزح به رنگ الوان
هوش مصنوعی: گل و سبزه و بنفشه با هم رنگارنگ و زیبا هستند، مانند رنگ‌های مختلفی که در رنگین‌کمان دیده می‌شود.
وقت طرب است و روز عشرت
ایام گل است و فصل نیسان
هوش مصنوعی: زمان شادی و خوشی است، روزهای لذت‌بردن فرا رسیده و دوره شکوفایی گل‌ها و فصل بهار است.
زین پس من و آستین پر زر
خاقانی و آستان جانان
هوش مصنوعی: پس از این، من و آستین پر از زر خاقانی و درگاه محبوبم خواهیم بود.
در باغ ثنای صاحب الجیش
چون فاخته ساخته است الحان
هوش مصنوعی: در باغی که به ستایش او پرداخته شده، پرنده‌ای مانند کَفش‌دار نغمه‌هایی سروده است.
فهرست دول موفق الدین
کز خط سعادت اوست عنوان
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که موفقیت‌ها و دستاوردهای بزرگ عبارتند از فهرستی که به خاطر نوشته‌های فردی به نام "موفق الدین" به وجود آمده و نشان‌دهنده مسیر خوشبختی و سعادت اوست.
عبد الغفار کز کمالش
در کتم عدم گریخت نقصان
هوش مصنوعی: عبدالغفار که به خاطر کمالش از عدم به سوی وجود گریخته، نشان‌دهنده نقص و کاستی است.
بر نطع جلال نه فلک را
شش ضربه دهد ز قدر و امکان
هوش مصنوعی: بر روی فرش شکوه، نه اینکه آسمان شش بار به اندازه و امکان ضربه‌ای بزند.
ارجو که مرا به دولت او
دشوار زمانه گردد آسان
هوش مصنوعی: امیدوارم که در دشواری‌های زندگی، به لطف او و نعمت‌هایش برایم سهل و آسان شود.