گنجور

صبح و نبید

صبح آمد و علامت مصقول بر کشید
وز آسمان شمامهٔ کافور بر دمید
گویی که دوست قُرطهٔ شَعر کبود خویش
تا جایگاه ناف به عمدا فرو درید
در شد به چتر ماه سنانهای آفتاب
ور چند جِرم ماه سر اندر سپر کشید
خورشید با سهیل عروسی کند همی
کز بامداد کِلّهٔ مصقول بر کشید
وان عکس آفتاب نگه کن ؛ علم علم
گویی به لاژورد می سرخ بر چکید
یا بر بنفشه‌زار گل نار سایه کرد
یا برگ لاله‌زار همی بر چکد به خوید
یا آتش شعاع ز مشرق فروختند
یا پرنیان لعل کسی باز گسترید
جام کبود و سرخ نبید آر، کآسمان
گویی که جامهای کبود است پُر نبید
جام کبود و بادهٔ سرخ و شعاع زرد
گویی شقایق است و بنفشه‌ست و شنبلید
چون خوش بود نبید بر این تیغ آفتاب
خاصه که عکس او به نبید اندرون فتید
آن روشنی که چون به پیاله فرو چکد
گویی عقیق سرخ به لؤلؤ فرو چکید
وان صاف می که چون به کف دست بر نهی
کف از قدح ندانی، نی از قدح نبید

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: مهرداد بیات

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صبح آمد و علامت مصقول بر کشید
وز آسمان شمامهٔ کافور بر دمید
هوش مصنوعی: صبح فرا رسید و نشانه‌های زیبایی را نمایان کرد و عطر خوش کافور از آسمان پاشیده شد.
گویی که دوست قُرطهٔ شَعر کبود خویش
تا جایگاه ناف به عمدا فرو درید
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد دوست، پیراهن آبی رنگ خود را تا نقطه‌ای خاص به عمد پاره کرده است.
در شد به چتر ماه سنانهای آفتاب
ور چند جِرم ماه سر اندر سپر کشید
هوش مصنوعی: ماه مانند چتری در آسمان گشوده شده و در زیر آن، تیغه‌های آفتاب به چشم می‌آیند. اگر ماه در حال مخفی شدن باشد، مانند تیغی که در محافظش پنهان شده، به نظر می‌رسد.
خورشید با سهیل عروسی کند همی
کز بامداد کِلّهٔ مصقول بر کشید
هوش مصنوعی: خورشید با ستارهٔ سهیل ازدواج می‌کند و از صبح زود، زیبایی خود را به نمایش می‌گذارد.
وان عکس آفتاب نگه کن ؛ علم علم
گویی به لاژورد می سرخ بر چکید
هوش مصنوعی: به یاد داشته باش که آن تصویر روشن و درخشان مانند خورشید را در نظر بگیری؛ مثل اینکه دانشی گرانبها با رنگ زیبای آبی در آسمان به تصویر کشیده شده است.
یا بر بنفشه‌زار گل نار سایه کرد
یا برگ لاله‌زار همی بر چکد به خوید
هوش مصنوعی: یا بر روی گل‌های بنفشه، گل نار سایه انداخته است، یا برگ‌های لاله از روی زمین به آرامی می‌افتند.
یا آتش شعاع ز مشرق فروختند
یا پرنیان لعل کسی باز گسترید
هوش مصنوعی: یا اینکه آتش را از سمت شرق به فروش رساندند یا اینکه کسی پارچه‌های نرم و زیبای سرخ را دوباره باز کرده است.
جام کبود و سرخ نبید آر، کآسمان
گویی که جامهای کبود است پُر نبید
هوش مصنوعی: بیا تا لیوانی پر از نوشیدنی سرخ و آبی بیاوریم، گویی آسمان پر از لیوان‌های آبی رنگ است که پر از نوشیدنی خوش‌طعم است.
جام کبود و بادهٔ سرخ و شعاع زرد
گویی شقایق است و بنفشه‌ست و شنبلید
هوش مصنوعی: در این تصویر، ظرفی آبی رنگ پر از شراب قرمز و تابش زرد رنگی به چشم می‌خورد که یادآور زیبایی‌ها و طراوت گل‌های شقایق و بنفشه و گیاه شنبلید است.
چون خوش بود نبید بر این تیغ آفتاب
خاصه که عکس او به نبید اندرون فتید
هوش مصنوعی: وقتی که روز زیباست و آفتاب می‌تابد، نوشیدنی خوشمزه‌تری هم می‌تواند لذت را دوچندان کند؛ به ویژه وقتی که نور آفتاب در آن نوشیدنی منعکس می‌شود.
آن روشنی که چون به پیاله فرو چکد
گویی عقیق سرخ به لؤلؤ فرو چکید
هوش مصنوعی: این روشنی که وقتی در پیاله می‌ریزد، مانند این است که عقیق سرخ در درون مروارید جای گرفته باشد.
وان صاف می که چون به کف دست بر نهی
کف از قدح ندانی، نی از قدح نبید
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف نوشیدنی خوشمزه و شفاف اشاره دارد که وقتی آن را در دستانت می‌گیری، نمی‌توانی تشخیص بدهی که آیا این نوشیدنی از پیاله است یا اینکه به‌راستی در دست خودت است. این تصویر به زیبایی و لطافت آن نوشیدنی اشاره می‌کند.

حاشیه ها

1401/06/07 21:09
هَزار

به به... توصیف فوق العاده زیبایی از طلوع خورشید کردند