گنجور

شمارهٔ ۴۷

آن که در عشق بتان هر نفسش فریاد است
نیست عاشق، هوسی دارد و بی بنیاد است
عجب ازمرحله عشق بتان است بسی،
ای بسا شیر، که آهو بچه اش صیاد است
ز اشتیاق لب چون شکر شیرین، خسرو
جان شیرین ندهد، ور بدهد فرهاد است
آن پری رخ که دل عاقل و دیوانه ربود
آدمی نیز مخوانش که فرشتی زاد است
گویمش پیر غم عشق توام، رحمی کن
گوید از درگه ما، بنده پیر آزاد است
رگ لیلی زد و خون از دل مجنون بگشود
نیش عشق استف نه این نیشتر فصاد است
کمتر از کودک یک ساله بود در ره عشق،
مفتی عقل، گرش مرحله در هفتاد است
شاد زی، ای که ز دست غم تو، افسر را
خاطری زار و تنی خسته، دلی ناشاد است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن که در عشق بتان هر نفسش فریاد است
نیست عاشق، هوسی دارد و بی بنیاد است
هوش مصنوعی: کسی که در عشق معشوقان همیشه فریاد می‌زند، در واقع عاشق واقعی نیست، بلکه فقط هوس دارد و عشق او اساس و بنیاد ندارد.
عجب ازمرحله عشق بتان است بسی،
ای بسا شیر، که آهو بچه اش صیاد است
هوش مصنوعی: هرچقدر هم که عشق و زیبایی در دنیا وجود دارد، گاهی اوقات اوضاع به گونه‌ای رقم می‌خورد که موجودات قوی و نیرومند، به طرز غیرمنتظره‌ای در معرض شکار و آسیب قرار می‌گیرند. به عبارتی دیگر، حتی قوی‌ترین‌ها هم ممکن است در برابر زیباهایی که دوست دارند، آسیب‌پذیر شوند.
ز اشتیاق لب چون شکر شیرین، خسرو
جان شیرین ندهد، ور بدهد فرهاد است
هوش مصنوعی: به خاطر عشق و علاقه‌ای که به لب‌های شیرین و شکرین دارم، جانم همچون خسرو ارزشمند است و جانم را برای آن نمی‌دهم، مگر اینکه کسی مثل فرهاد باشد که این فدای حقیقتی واقعی و عمیق باشد.
آن پری رخ که دل عاقل و دیوانه ربود
آدمی نیز مخوانش که فرشتی زاد است
هوش مصنوعی: آن دختر زیبا که دل هر عاقل و دیوانه‌ای را می‌رباید، انسان هم نمی‌تواند او را صرفاً یک آدمی بخواند؛ او به قدری فرشته‌گونه و باورنکردنی است که شایسته نامی فراتر از انسان است.
گویمش پیر غم عشق توام، رحمی کن
گوید از درگه ما، بنده پیر آزاد است
هوش مصنوعی: به او می‌گویم که من به خاطر عشق تو غمگین و پیر شده‌ام، لطفی کن به حال من. او می‌گوید که در درگاه ما، بنده‌ای که سالخورده است، آزاد است.
رگ لیلی زد و خون از دل مجنون بگشود
نیش عشق استف نه این نیشتر فصاد است
هوش مصنوعی: دل مجنون تحت تأثیر عشق لیلی قرار گرفته و به شدت آسیب دیده است. این عشق چون زخم عمیق و دردناکی است که در روح او نفوذ کرده و نمی‌توان آن را به سادگی فراموش کرد. عشق، نه یک زخم عادی که به زودی التیام یابد، بلکه جراحتی است که ماندگار و عمیق است.
کمتر از کودک یک ساله بود در ره عشق،
مفتی عقل، گرش مرحله در هفتاد است
هوش مصنوعی: در مسیر عشق، او به اندازه یک کودک یک ساله تجربه داشت، هرچند که از نظر سن و سال در جایگاهی بالا قرار داشت.
شاد زی، ای که ز دست غم تو، افسر را
خاطری زار و تنی خسته، دلی ناشاد است
هوش مصنوعی: شاد باش، ای کسی که به خاطر غمت، تاج‌داران و بزرگان دل‌هاشان غمگین و تن‌هایشان خسته شده و دل‌هایشان شاد نیست.