شمارهٔ ۴۲ - وله ایضا
در شعر من بعیب نگیرند اهل فضل
گر جای جای قافیه بعضی مکرّرست
معنی سر سخن بود و قافیه تنش
بر یک تر ازو او دوسر، آن چون دو پیکرست
گر قافیه دو باشد و معنی یکی بدست
لیک اربعکس باشد آن سخت در خورست
زیرا که بوستان سخن را درختها
اوضاع قافیه ست و معانی بروبرست
یک میوه بر درختی چندان شگفت نیست
بر یک درخت میوه دو گونه عجب ترست
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: سیاوش جعفری
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در شعر من بعیب نگیرند اهل فضل
گر جای جای قافیه بعضی مکرّرست
هوش مصنوعی: در شعر من، اهل فضل نباید به عیبجویی بپردازند، زیرا ممکن است در برخی مکانها قافیهها تکرار شده باشند.
معنی سر سخن بود و قافیه تنش
بر یک تر ازو او دوسر، آن چون دو پیکرست
هوش مصنوعی: این جمله بیانگر این است که موضوع اصلی شعر یا سخن، مانند سر آن است، در حالی که قافیهها و کلماتی که به آن زیبایی میبخشند، به مانند تن آن هستند. این دو بخش به یکدیگر وابستهاند و هر کدام نقشی مهم در شکلگیری کلیت اثر دارند، همانند دو پیکر که در کنار هم وجود دارند و مکمل یکدیگر هستند.
گر قافیه دو باشد و معنی یکی بدست
لیک اربعکس باشد آن سخت در خورست
هوش مصنوعی: اگر قافیهها از نظر لفظی با هم مرتبط باشند و معنی آنها یکی باشد، اما در عین حال پیچیدگی و عمق خاصی داشته باشند، این موضوع میتواند به شدت جذاب و قابل توجه باشد.
زیرا که بوستان سخن را درختها
اوضاع قافیه ست و معانی بروبرست
هوش مصنوعی: چون بوستان شعر و سخن را درختان تشکیل میدهند، قافیهها مانند شاخههای آن و معانی نیز در کنار یکدیگر قرار دارند.
یک میوه بر درختی چندان شگفت نیست
بر یک درخت میوه دو گونه عجب ترست
هوش مصنوعی: وجود یک میوه بر روی درخت چیزی غیرعادی نیست، اما وقتی که بر روی یک درخت دو نوع میوه مختلف دیده شود، این واقعاً شگفتانگیزتر است.

کمالالدین اسماعیل