گنجور

شمارهٔ ۸۶

یا رب! این بچّهٔ ترکان چه ز ما می‌خواهند؟
که همیشه دل ما را به بلا می‌خواهند
زلف پرچین ز چه بر زیر کله می‌شکنند؟
گر نه مان بسته ترا ز چین قبا می‌خواهند
روز اسب و زره و تیغ و کمر می‌طلبند
شب شراب و قدح و زیر و دوتا می‌خواهند
ده منی گرز چو از دست بمی اندازند
یک منی ساغر در حال فرا می‌خواهند
باز چون از پی بازی سوی میدان تازند
گوی و چوگان ز دل و قامت ما می‌خواهند
زلف چون چوگان دارند و زنخدان چو گوی
پس ز ما عاریت این هر دو چرا می‌خواهند؟
آفت هوش و روانند و بلای دل و دین
وآنگه ایشان را مردم به دعا می‌خواهند
اصلشان چون ز خطا باشد بر اصل خطا
لاجرم بوسه بها جزو خطا می‌خواهند
رایگانی به تو کی بوسه دهند؟ آن قومی
کز پی بچّهٔ خود شیربها می‌خواهند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا رب! این بچّهٔ ترکان چه ز ما می‌خواهند؟
که همیشه دل ما را به بلا می‌خواهند
هوش مصنوعی: ای خدا! این کودک ترک چه خواسته‌ای از ما دارد؟ که همیشه دل ما را به دردسر می‌اندازد.
زلف پرچین ز چه بر زیر کله می‌شکنند؟
گر نه مان بسته ترا ز چین قبا می‌خواهند
هوش مصنوعی: چرا موهای پرچین و فر او را زیر سرش می‌زنند؟ اگر نه، مانع آن می‌شوند که از چین لباس او بگذریم.
روز اسب و زره و تیغ و کمر می‌طلبند
شب شراب و قدح و زیر و دوتا می‌خواهند
هوش مصنوعی: در روز، افراد به جنگ و نبرد نیاز دارند و به سلاح و زره احتیاج دارند، اما در شب، همه به می و نوشیدنی و خوش‌گذرانی و لذت‌بردن از زندگی روی می‌آورند.
ده منی گرز چو از دست بمی اندازند
یک منی ساغر در حال فرا می‌خواهند
هوش مصنوعی: اگر در دست من باده‌ای باشد و ناگهان آن را بیفکنند، زندگی‌ام بی‌معنا می‌شود و تنها توشه‌ام همین ساغر پر از شراب است که همواره به دنبال آن هستم.
باز چون از پی بازی سوی میدان تازند
گوی و چوگان ز دل و قامت ما می‌خواهند
هوش مصنوعی: هنگامی که دوباره برای بازی به میدان می‌آیند، گوی و چوگان از دل و قامت ما طلب می‌شود.
زلف چون چوگان دارند و زنخدان چو گوی
پس ز ما عاریت این هر دو چرا می‌خواهند؟
هوش مصنوعی: زلف‌های او مانند چوبی است که در بازی چوگان استفاده می‌شود و گونه‌هایش مانند گوی است. پس چرا باید این دو زیبایی را از ما بگیرند و به ما عاریت بدهند؟
آفت هوش و روانند و بلای دل و دین
وآنگه ایشان را مردم به دعا می‌خواهند
هوش مصنوعی: آشفتگی ذهن و روح، و همچنین آسیب به قلب و دین، نتیجه‌ای است که مردم به امید دعا کردن از این اوصاف رنج می‌برند.
اصلشان چون ز خطا باشد بر اصل خطا
لاجرم بوسه بها جزو خطا می‌خواهند
هوش مصنوعی: اگر آن‌ها از حقیقت خود دور شوند و به اشتباهات روی آورند، در نتیجه برای تصحیح این اشتباهات یا جبران آن‌ها به چیزی جز اشتباه نیاز دارند.
رایگانی به تو کی بوسه دهند؟ آن قومی
کز پی بچّهٔ خود شیربها می‌خواهند
هوش مصنوعی: آیا کسی بدون هیچ هزینه‌ای به تو محبت می‌کند؟ همان مردمی که برای داشتن فرزندشان، از دیگران خواهان پاداش و بهاء هستند.