گنجور

شمارهٔ ۱۴۸

نرگسا! چیستت که پنداری
دوش برخاستی ز بیماری
نیست پیدا ز ناتوانی تو
حالت خواب تو ز بیداری
در خمار شبانه یی زیرا
جام داری و باده نگساری
چشم برره نهاده چون نگری
گر نه در انتظار دلداری؟
از خیار آتش ارتواند جست
تو بعینه از آن نمو داری
ز مردین شمع در زرین لگنی
لیک در حالت نگو ساری
با صبا از سرکرشمه و ناز
خیزد از اشک ابر آزاری
خاک پایی و از دماغ تهی
برشکسته کلاه جبّاری
اشک خیزد زچشم و چشم تو باز
خیزد از اشک ابر آزاری
باد در سر گرفته یی، رسدت
که جوانیّ و خوب وزر داری

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نرگسا! چیستت که پنداری
دوش برخاستی ز بیماری
هوش مصنوعی: ای نرگس! چه چیزی در توست که گمان می‌کنی دیشب از بیماری بهبود یافته‌ای؟
نیست پیدا ز ناتوانی تو
حالت خواب تو ز بیداری
هوش مصنوعی: حالت خواب تو نشان‌دهنده ناتوانی‌ات است و از این رو خواب تو هیچ تفاوتی با بیداری‌ات ندارد.
در خمار شبانه یی زیرا
جام داری و باده نگساری
هوش مصنوعی: در یک شب پر از نشئگی و خمار، تو جامی در دست داری و نمی‌خواهی باده را کنار بگذاری.
چشم برره نهاده چون نگری
گر نه در انتظار دلداری؟
هوش مصنوعی: چشم خود را به افق دوخته‌ای، آیا در انتظار کسی هستی که دلت را آرام کند؟
از خیار آتش ارتواند جست
تو بعینه از آن نمو داری
هوش مصنوعی: از گیاه خیار آتش نمی‌گیرد، تو نیز دقیقاً از همان اصل رشد می‌کنی.
ز مردین شمع در زرین لگنی
لیک در حالت نگو ساری
هوش مصنوعی: از مردان درون یک ظرف طلایی شمعی روشن است، اما در حالت او نگویید که ساری است.
با صبا از سرکرشمه و ناز
خیزد از اشک ابر آزاری
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی به آرامی از چشمه‌ای پر از ناز و لطافت می‌وزد و اشک‌های ابر، که به خاطر عذاب غم و اندوه است، جاری می‌شود.
خاک پایی و از دماغ تهی
برشکسته کلاه جبّاری
هوش مصنوعی: این عبارت به نوعی به وضعیتی اشاره دارد که فردی در شرایط نامناسب و ضعیفی قرار دارد. او از نظر مالی یا اجتماعی در پایین‌ترین سطح است و احساس شکست و ناامیدی می‌کند. به نوعی می‌توان گفت که این فرد از دست دادن بزرگی را تجربه کرده و به دنبال راهی برای بازگشت به وضعیت بهتر است، اما در حال حاضر به سختی می‌تواند از پس مشکلات برآید.
اشک خیزد زچشم و چشم تو باز
خیزد از اشک ابر آزاری
هوش مصنوعی: از چشمانم اشک می‌ریزد و چشمت نیز به خاطر این اشک، مانند ابری که در حال باریدن است، به طرز آزاردهنده‌ای بالا می‌آید.
باد در سر گرفته یی، رسدت
که جوانیّ و خوب وزر داری
هوش مصنوعی: باد در سر می‌زند، یادآور این است که تو جوانی و زیبایی‌ات را هم داری.