شمارهٔ ۱۰۱
دمید صبح، چه خسبی چو بخت من برخیز؟
بساز چنگ و برآور خروش رستاخیز
ببوی باده بر آمیز نکهت گل را
که شب بروز بر آمیخت صبح رنگ آمیز
مرا ز مستی دست قدح ستان بنماند
بدت خویش قدح را بحلق من در ریز
بجام باده فرو برسرم وگر ترسی
که غرقه گردم، زلفت بست دست آویز
محیط چرخ دخانیست، چشم ازو فکن
بسیط خاک غباریست، از سرش برخیز
نه آسمانی، با ما زمان زمان بمگرد
نه روزگاری ،با ما نفس نفس مستیز
بدست رطل گران دادیم باوّل بار
بپای مستی اگر مردی از سرم مگریز
ترا که گفت که چون روزگار هر ساعت
بلا چون ریگ بغربال چرخ بر من بیز؟
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سیاوش جعفری
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دمید صبح، چه خسبی چو بخت من برخیز؟
بساز چنگ و برآور خروش رستاخیز
هوش مصنوعی: صبح دمیده است، آیا بیدار نمیشوی مثل بخت خوش من؟ ساز را بردار و صدای سرزندگی را برافراز.
ببوی باده بر آمیز نکهت گل را
که شب بروز بر آمیخت صبح رنگ آمیز
هوش مصنوعی: بوی خوش شراب را با عطر گل در هم بیامیز، زیرا شب با صبح رنگ و بویی تازه به هم آمیخته است.
مرا ز مستی دست قدح ستان بنماند
بدت خویش قدح را بحلق من در ریز
هوش مصنوعی: حال من به قدری مست است که دیگر نمیتوانم جام را از دست بگیرم. به خودت زحمت نده و جام را در حلق من بریز.
بجام باده فرو برسرم وگر ترسی
که غرقه گردم، زلفت بست دست آویز
هوش مصنوعی: از خداحافظی و فراموشی بگذر و بگذار باده در جامم بریزند و اگر از غرق شدن در عشق تو بترسم، موهایت را به عنوان دلیلی برای نگه داشتن خودم انتخاب میکنم.
محیط چرخ دخانیست، چشم ازو فکن
بسیط خاک غباریست، از سرش برخیز
هوش مصنوعی: این دنیا مانند یک دود است که در حال چرخش است و اگر به آن نگاه کنی، فقط یک محیط بیاعتبار و گذرا را میبینی. بنابراین بهتر است از این فکرها کنارهگیری کنی و به حقیقتی که فراتر از ظواهر است، توجه کنی.
نه آسمانی، با ما زمان زمان بمگرد
نه روزگاری ،با ما نفس نفس مستیز
هوش مصنوعی: نه زمان را به روزهای گذشته و آینده بسنج، بلکه در هر لحظه با ما زندگی کن. زندگی را به تکرار نگذران و با ما همراه باش.
بدست رطل گران دادیم باوّل بار
بپای مستی اگر مردی از سرم مگریز
هوش مصنوعی: در ابتدا، با آزمایش سنگین و دشواری روبهرو شدم و به خاطر مستی و غرق شدن در خوشیها، اگر واقعاً مردانگی داری، از کنارم فرار نکن.
ترا که گفت که چون روزگار هر ساعت
بلا چون ریگ بغربال چرخ بر من بیز؟
هوش مصنوعی: آیا میتوانی به من بگویی که در این دنیا با این همه مشکلات و مصائب که هر لحظه به من نازل میشود، چه باید بکنم؟