گنجور

شمارهٔ ۱۶ - در وصف اورنگ پادشاهی

آیة الکرسی فلک خواند و دمید از روی صدق
بر همین کرسی چو شاهنشاه بروی آرمید
وارث عالم شهنشاه زمان شاه جهان
کایزدش زیبنده اورنگ شاهی آفرید
تا بروبد صحن بزمش پشت گردون خم گرفت
تا بشوید پای تختش آب از گوهر چکید
تخت را باید که ناید بر زمین پا از نشاط
برفراز خویش هرگز خسروی چون او ندید
با فلک دعوی رفعت کرد و بر کرسی نشاند
هر کف خاکی که بروی پای این کرسی رسید
باد بر کرسی رفعت جاودان شاه جهان
نام کرسی تا شود مذکور با عرش مجید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آیة الکرسی فلک خواند و دمید از روی صدق
بر همین کرسی چو شاهنشاه بروی آرمید
هوش مصنوعی: آیة الکرسی مانند ستاره‌ای در آسمان درخشان است و با صداقت و حقیقت بر این کرسی نشسته است، مانند یک پادشاه که بر تخت سلطنت خود تکیه زده است.
وارث عالم شهنشاه زمان شاه جهان
کایزدش زیبنده اورنگ شاهی آفرید
هوش مصنوعی: وارث جهان، پادشاه زمان، شاهی است که برای او مقام پادشاهی و زیبایی مناسب است.
تا بروبد صحن بزمش پشت گردون خم گرفت
تا بشوید پای تختش آب از گوهر چکید
هوش مصنوعی: در اینجا، گفته می‌شود که وقتی در مجلس جشن و سرور آماده می‌شوند، به قدری مقام و عظمت این مجالس بالاست که گویی آسمان هم خم شده است تا از آنجا آب طلایی بر پای تخت او بریزد. این تصویرسازی نشان‌دهنده‌ی شکوه و بزرگی آن لحظه است.
تخت را باید که ناید بر زمین پا از نشاط
برفراز خویش هرگز خسروی چون او ندید
هوش مصنوعی: برای نشستن بر تخت، باید از زمین پا بلند شود. هرگز پادشاهی چون او را با این نشاط و سرزندگی ندیده‌ام.
با فلک دعوی رفعت کرد و بر کرسی نشاند
هر کف خاکی که بروی پای این کرسی رسید
هوش مصنوعی: هر خاکی که به این کرسی می‌رسد، به آسمان چنان ادعای بلندی دارد که خود را بر روی این تخت نشسته می‌بیند.
باد بر کرسی رفعت جاودان شاه جهان
نام کرسی تا شود مذکور با عرش مجید
هوش مصنوعی: باد بر جایگاه بلند و جاودانی که شاه جهان در آن قرار دارد، می‌وزد. نام این جایگاه باید به یاد آورده شود و با عرش پاک خداوند مرتبط گردد.