شمارهٔ ۲
محمد خدیو ملایک سپاه
سر سروان زیبدش خاک راه
حبیب خدا بهترین انام
علیه الصلوات و علیه السلام
به عرش برین یافت چون برتری
به کرسی نشانید پیغمبری
اگر بحر و بر است اگر کوه و دشت
طفیلی او جمله مخلوق گشت
پی مهر توقیع عفو خطا
نبی خاتم است و نگین مرتضی
سزد پیش ارباب فضل و یقین
چنان خاتمی را نگینی چنین
علی ولی شاه مشکل گشا
وکیل در خانهٔ کبریا
کس بی کسان تاج تاج آوران
دل دردمندان سر سروران
مثال خدا داشتی گر وجود
در آئینهٔ ذات او می نمود
اگر شبه واجب نبودی محال
ورا گفتمی کوست چون ذوالجلال
شهانرا ز شمشیر آن دین پناه
به باد فنا رفته تخت و کلاه
از آن تیغ چون تیغ مهر برین
مسخر شد امروز روی زمین
مگو تیغ کز معجز بوتراب
محیط جهان گشته یک قطره آب
کرا قدرت آن که راند سخن
ز فضل و کمال حسین و حسن
که اینجا تواند شدن مدحگر؟
مگر این طاووس عالی گهر
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
محمد خدیو ملایک سپاه
سر سروان زیبدش خاک راه
هوش مصنوعی: محمد، که خداوند او را با فرشتگان همردیف کرده، سرور و فرماندهای است که خاک قدمش را باید بر سر نهاد.
حبیب خدا بهترین انام
علیه الصلوات و علیه السلام
هوش مصنوعی: دوست خدا بهترین موجودات است و بر او درود و سلام فراوان باد.
به عرش برین یافت چون برتری
به کرسی نشانید پیغمبری
هوش مصنوعی: زمانی که پیامبری به جایگاه بالایی رسید و برتری خود را به اثبات رساند، مانند نشستن بر روی تخت سلطنتی است که بر عرش قرار دارد.
اگر بحر و بر است اگر کوه و دشت
طفیلی او جمله مخلوق گشت
هوش مصنوعی: هرچند که دریا و زمین، کوهها و دشتها وجود دارند، همه اینها در واقع وابسته به او هستند و هر موجودی از مخلوقات به حساب میآید.
پی مهر توقیع عفو خطا
نبی خاتم است و نگین مرتضی
هوش مصنوعی: نقطه شروع عشق و محبت، نامهای از پیامبر خاتم است که در آن عذرخواهی و بخشش را میبینیم و همچنین حکمت و مقام امیرالمؤمنین، علی، را در کنار آن احساس میکنیم.
سزد پیش ارباب فضل و یقین
چنان خاتمی را نگینی چنین
هوش مصنوعی: شایسته است که در پیش کسانی که دارای دانش و فضیلت هستند، مانند یک انگشتر با نگینی زیبا و ارزشمند قرار بگیریم.
علی ولی شاه مشکل گشا
وکیل در خانهٔ کبریا
هوش مصنوعی: علی، ولی و شاهی است که مشکلات را حل میکند و وکیلی در نزد خداوند بزرگ است.
کس بی کسان تاج تاج آوران
دل دردمندان سر سروران
هوش مصنوعی: هیچکس بدون داشتن کسانی از جایگاه و مقام افراد بزرگ بهرهمند نمیشود و دل دردمندان همیشه در سایهی کسانی است که در مقام رهبری و سروری قرار دارند.
مثال خدا داشتی گر وجود
در آئینهٔ ذات او می نمود
هوش مصنوعی: اگر خدایی را در دل خود داشته باشی، وجودت میتواند در آینهٔ ذات او منعکس شود.
اگر شبه واجب نبودی محال
ورا گفتمی کوست چون ذوالجلال
هوش مصنوعی: اگر واجب نبودی، محال بود که بگویم کیست آن که مثل خداوند بزرگ باشد.
شهانرا ز شمشیر آن دین پناه
به باد فنا رفته تخت و کلاه
هوش مصنوعی: پادشاهان و قدرتمندان که به خاطر دین، از شمشیر و جنگ استفاده میکردند، حالا تخت و تاجشان به باد رفته و نابود شده است.
از آن تیغ چون تیغ مهر برین
مسخر شد امروز روی زمین
هوش مصنوعی: امروز، نیروی عشق و محبت مانند یک تیغ قدرتمند، بر روی زمین تسلط یافته و همه چیز را تحت کنترل خود درآورده است.
مگو تیغ کز معجز بوتراب
محیط جهان گشته یک قطره آب
هوش مصنوعی: نگو که تیغی که از معجزه بوتراب (حضرت علی) نشأت میگیرد، باعث شده که جهان تنها به یک قطره آب تبدیل شود.
کرا قدرت آن که راند سخن
ز فضل و کمال حسین و حسن
هوش مصنوعی: کسی نمیتواند به خوبی و عظمت حسین و حسن سخن بگوید و آنها را توصیف کند.
که اینجا تواند شدن مدحگر؟
مگر این طاووس عالی گهر
هوش مصنوعی: نمیتوان کسی را که شایسته مدح است، یافت مگر آنکه سخن از فردی با ویژگیهای برجسته و منحصر به فرد به میان بیاید.